Bộ trưởng Giáo dục Đào tạo: Tôi phản đối và kiên quyết chống gian lận trong thi cử

Lỗi khách quan hay do quy trình?

Trước phần giải trình của Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, nhiều ĐBQH cũng bày tỏ bức xúc với việc gian lận trong thi cử thời gian qua.

ĐB Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) chia sẻ: Đối với lĩnh vực giáo dục, đào tạo, cử tri tỏ ra thất vọng với việc đổi mới thi cử vốn là khâu đột phá trong cải cách giáo dục. Đặc biệt là với kỳ thi “hai trong một” xem ra khó thành công và còn có quá nhiều lỗ hỏng. Ví dụ, năm 2017 đề thi quá dễ đã tạo cơn mưa điểm 10, gấp 40 lần so với năm 2016 và “bi kịch” là có những em 30 điểm vẫn trượt đại học nguyện vọng 1.

“Năm 2018 đề thi lại quá khó và sau đó phát hiện ra chuyện động trời là gian lận trong thi cử. Đây là những điểm đen mà không nên có trong lĩnh vực nêu trên. Tôi chuyển toàn bộ băn khoăn của cử tri đến Chính phủ, Quốc hội và đề nghị chỉ đạo khắc phục trong thời gian tới” – ĐB Cầu nhấn mạnh.

Đồng tình, ĐB Nguyễn Lân Hiếu (An Giang) không vừa lòng khi những thiếu sót trong báo cáo năm nay đa phần đã được nêu ra từ các báo cáo trước đây và lần này bổ sung thêm một số vấn đề cá biệt trở lên “nóng hơn” trong 9 tháng vừa qua như một loạt gian lận thi cử trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2018, tình trạng bất ổn trong thị trường phát hành sách giáo khoa cho học sinh phổ thông.

Dĩ nhiên, Chính phủ đã đưa ra một số giải pháp trong thời gian tới, song, theo ĐB, những giải pháp này còn chưa có tính đột phá vì gần giống các giải pháp đã nêu kỳ họp trước. Cần phân tích chính xác nguyên nhân gây bất cập thiếu sót vừa xảy ra để tìm ra mắt xích bị lỗi trong quá trình vận hành.

“Trong báo cáo thẩm tra của Quốc hội đánh giá quy trình chung thi trung học phổ thông năm 2018 được xây dựng chặt chẽ, quy chế thi được ban hành đầy đủ nhưng còn sơ hở trong bảo mật. Vậy ai chịu trách nhiệm cho sơ hở này? Hay lại là lỗi khách quan, lỗi do quy trình. Chỉ rõ bộ phận hay cá nhân nào trực tiếp chịu trách nhiệm mới đề ra biện pháp khắc phục hiệu quả cũng như lấy lòng tin của nhân dân. Thực tế, khi tìm ra người chịu trách nhiệm chính của sai phạm, xử lý nghiêm thì sai phạm đó mới không tái phạm trong lĩnh vực đó, địa phương đó cũng như trên phạm vi cả nước. Các biện pháp tăng cường kiểm tra, giám sát, chấn chỉnh được chúng ta nhắc lại nhiều nhưng hiệu quả chưa cao, chưa giải quyết những thiếu sót hạn chế đã và đang tồn tại trong hệ thống y tế, giáo dục” – ĐB tỉnh An Giang đề nghị.

Đã xử lý 11 cán bộ sai phạm trong thi cử

Trả lời băn khoăn của các đại biểu về kỳ thi THPT quốc gia, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết, kỳ thi được tổ chức, thực hiện theo đúng nghị quyết Trung ương trong đó nêu rõ tổ chức thi và xét tốt nghiệp phải ít tốn kém cho xã hội và làm cơ sở cho xét tuyển đại học.

Bộ đã đặc biệt chú trọng đến công tác chuẩn bị câu hỏi, bảo mật đề thi, bên cạnh chấm thi và các công tác khác. Khi phát hiện có dấu hiệu sai phạm, Bộ đã báo cáo Chính phủ và phối hợp với Bộ Công an xử lý ngay.

Hiện có 11 cán bộ sai phạm đã bị xử lý, trong đó Hà Giang có 2, Sơn La có 6 và Hòa Bình có 3; cùng với đó là 151 em học sinh vi phạm quy chế. Ngoài ra, công an đang trong quá trình điều tra, xử lý đối với bài thi trắc nghiệm của Sơn La và Hoà Bình. "Cá nhân tôi phản đối và kiên quyết chống gian lận trong thi cử", ông Nhạ nói và cho biết Bộ đã rà soát lại toàn bộ quy trình và khắc phục để kỳ thi dần tốt hơn.

Theo đó, ông Nhạ cho biết, các cơ quan chức năng đã rà soát lại toàn bộ quy trình chấm thi và thấy rằng, một số khâu cần phải khắc phục tốt hơn. Riêng khâu công nghệ dẫn đến sơ hở thì ngành giáo dục chưa lường được hết. Bộ Giáo dục đã họp với tất cả các tỉnh, thành. Đối với sai phạm, Chính phủ đã chỉ đạo kiểm điểm các cá nhân, tổ chức liên quan.

Ông Nhạ cho hay, năm tới, Bộ đã xin ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ để tiếp tục ổn định kỳ thi với những khắc phục cần thiết. Đề thi sẽ bám sát kiến thức phổ thông, trên cơ sở kết quả, các trường đại học, cao đẳng sử dụng để xét tuyển. Nếu để các trường yếu tự chủ tuyển sinh thì chất lượng đầu vào ồ ạt và đầu ra kém.

Đối với vấn đề sách giáo khoa, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho rằng, việc giao biên soạn, biên tập, chỉnh lý, in ấn, phát hành sách giáo khoa cho Nhà xuất bản giáo dục là thực hiện theo đúng chủ trương chứ không phải độc quyền. Tuy nhiên, Bộ trưởng cho biết, chủ trương trên cũng bộc lộ một số bất cập. Vì duy nhất chỉ có một bộ sách giáo khoa nên nhiều thầy cô phụ thuộc vào sách giáo khoa, dẫn đến dập khuôn, máy móc. Bên cạnh đó, việc có một bộ sách giáo khoa nên chưa khai thác được trí tuệ của nhiều nhà giáo và các tầng lớp nhân dân. Do đó, Quốc hội thống nhất, khi đổi mới chương trình, có thể có thêm các loại sách giáo khoa. Tuy nhiên, việc này triển khai không dễ, nhất là vấn đề quản lý.

Chính vì vậy, trong Nghị quyết 88, Quốc hội giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo trước mắt chủ động xây dựng một bộ sách giáo khoa, sau đó khuyến khích các tổ chức, cá nhân có điều kiện tham gia và không độc quyền.

Về tình trạng sử dụng sách giáo khoa một lần, gây nên lãng phí, Bộ trưởng cho biết, việc vẽ vào sách giáo khoa cũng “luyện cho các cháu phương pháp học tốt hơn”. Tuy nhiên, khi biên soạn sách giáo khoa phổ thông tới đây sẽ hạn chế tình trạng này để tránh gây lãng phí.

Cũng trong phiên họp chiều 26/10, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã giải trình thêm về chất lượng giáo viên, quy chuẩn giáo viên, khẳng định" không giảm biên chế giáo viên một cách cơ học, phải đảm bảo đủ trường lớp cho học sinh, nhất là khu vực miền núi".