Tăng cường nỗ lực toàn cầu về bảo vệ rừng ngập mặn

Tồn tại trên đường bờ biển của 123 quốc gia trên toàn thế giới, ước tính hơn 20% diện tích rừng ngập mặn đã bị mất trong 40 năm qua, chủ yếu do các hoạt động của con người và sự thu hẹp của tự nhiên.

Báo cáo Rừng ngập mặn Thế giới 2000–2020 được công bố vào Ngày Quốc tế Bảo tồn Hệ sinh thái Rừng ngập mặn cho thấy, tổng diện tích rừng ngập mặn toàn cầu vào năm 2020 đạt 14,8 triệu ha. Tuy nhiên, trong khi 677.000 ha rừng ngập mặn bị mất từ năm 2000 đến năm 2020, tốc độ biến mất đã giảm gần 23% trong thập kỷ thứ hai.

Nghiên cứu cũng tiết lộ rằng rừng ngập mặn, không giống như các khu rừng khác, có thể lan rộng rất nhanh nếu có điều kiện. Với khoảng 393.000 ha rừng ngập mặn mới (diện tích tương đương 550.000 sân bóng đá) đã mọc lên ở những khu vực không có rừng ngập mặn vào năm 2000, bù đắp hơn một nửa thiệt hại toàn cầu trong 20 năm qua.

Ở Châu Á, nơi sở hữu gần một nửa diện tích rừng ngập mặn của thế giới, diện tích rừng ngập mặn bị mất đã giảm 54% trong 20 năm qua. Tỉ lệ mất rừng ngập mặt cũng giảm ở Châu Phi, trong khi Bắc và Trung Mỹ đảo ngược xu hướng và ghi nhận diện tích rừng ngập mặn tăng từ năm 2010 đến năm 2020. Tuy nhiên, tỉ lệ mất rừng tăng lên được báo cáo ở Nam Mỹ và Châu Đại Dương trong cùng thời kỳ.

Giám đốc Cơ quan Lâm nghiệp của FAO cho biết: Nghiên cứu mới này cho thấy các bước tích cực mà các quốc gia đang thực hiện nhằm làm chậm quá trình mất rừng ngập mặn, nhưng cũng nhấn mạnh rằng chúng ta phải tiếp tục ưu tiên khôi phục, sử dụng bền vững và bảo tồn rừng ngập mặn để bảo vệ các dịch vụ quan trọng của rừng ngập mặn cho con người và hành tinh.

Ông nói thêm: Rừng ngập mặn có vai trò quan trọng trong việc giúp đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững, cung cấp lương thực và sinh kế cho các cộng đồng ven biển, bảo vệ bờ biển của chúng ta trước thiên tai, lưu trữ carbon, giảm thiểu biến đổi khí hậu và là nơi cư trú của quần thể đa dạng sinh học kỳ lạ.

Với một số thông tin chi tiết về những gì đang xảy ra với rừng ngập mặn trên thế giới, nghiên cứu của FAO đã kết hợp hình ảnh vệ tinh viễn thám và kiến thức chuyên môn địa phương để thu thập và phân tích dữ liệu trên 5 khu vực trong khoảng thời gian 20 năm, bao gồm cả các yếu tố thúc đẩy sự biến mất rừng ngập mặn.

Theo báo cáo, phần lớn các hoạt động nuôi trồng thủy sản không ảnh hưởng đến rừng ngập mặn, nhưng việc nuôi tôm trong ao là một trong những nguyên nhân gây mất rừng, đã gây ra 31% tổng thiệt hại trong giai đoạn 2000 – 2010 và 21% trong giai đoạn 2010 - 2020.

Hiện tượng thu hẹp của tự nhiên là nguyên nhân quan trọng thứ hai dẫn đến mất rừng ngập mặn, gây ra 26% tổn thất trong khoảng thời gian 20 năm, một phần là do tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu như nước biển dâng cao và nóng lên toàn cầu.

Thiên tai chỉ chiếm 2% tổng thiệt hại trong khoảng thời gian 20 năm. Tuy nhiên, diện tích rừng ngập mặn bị thiên tai phá hủy đã tăng gấp 3 lần và dự kiến sẽ còn tồi tệ hơn, khiến các cộng đồng ven biển thậm chí còn dễ bị tổn thương hơn trước các đợt triều cường, lũ lụt và sóng thần.

Về động lực tăng diện tích rừng ngập mặn, mở rộng tự nhiên chiếm 82% tổng diện tích rừng ngập mặn tăng thêm trong 20 năm qua và phục hồi chiếm 18% còn lại.

Và vì rừng ngập mặn là một trong những hệ sinh thái giàu carbon nhất trên Trái đất, ước tính lưu trữ khoảng 6,23 gigaton carbon trên toàn thế giới trong sinh khối và đất, nên rừng ngập mặn cũng cần được nhấn mạnh hơn nữa trong các chiến lược giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Báo cáo sẽ được chính thức công bố vào cuối ngày hôm nay tại lễ kỷ niệm chung của FAO-UNESCO nhân Ngày Quốc tế Bảo tồn Hệ sinh thái Rừng ngập mặn tại Hội nghị Quốc tế về Quản lý và Macrobenthos Rừng ngập mặn lần thứ 6 ở Cartagena, Colombia./.

MH (Theo FAO)