“Cõng mẹ về trời” - Giấc mơ phiêu bồng trong cõi an nhiên
Văn hóa - Ngày đăng : 12:22, 22/08/2023
“Cõng mẹ về trời” là một sáng tác mới của chính Phạm Phương Thảo, phổ từ bài thơ “Cõng mẹ đi chơi” của nhà thơ Khánh Dương. Có thể nói, từ bài thơ đến ca khúc và MV đều khiến người ta cảm nhận sâu sắc về sự vô bờ, chứa chan của tình mẫu tử thiêng liêng, khi nước mắt không chỉ “chảy xuôi” mà còn “chảy ngược”.
Ca khúc là một tiếng khóc tiễn biệt của người con khi người mẹ rời xa nhân thế. Vốn dĩ đó thường phải là những tâm tư đau đớn, là xót xa, nghẹn ngào nhưng ở đây lại được tác giả bày tỏ với tâm thế nhẹ nhàng hơn, mang tinh thần giác ngộ của Phật pháp rằng cuộc đời chỉ là cõi tạm, những chia biệt hôm nay cũng chỉ là tạm xa cách trong luân hồi bất tận. Bởi thế, người con hiếu thuận hiện diện trong sáng tác không phải tiễn mẹ về trời mà là cõng mẹ về trời, dành hết tình cảm của mình đưa mẹ đi chơi ở một cõi khác, một nơi đào nguyên tiên cảnh, ngắm trăng, đón gió, không còn quanh năm vất vả tảo tần sương gió vì chồng, vì con như cuộc đời nơi trần thế đã trải qua.
Tuy nhiên, ẩn trong góc nhìn lạc quan, tâm thế nhẹ nhàng “hết duyên cõi tạm” lại chính là những day dứt khôn cùng của người con đã chẳng thể trở lại ngày xưa để nâng niu, sẻ chia những vất vả của mẹ, để mẹ được thảnh thơi hơn mà giờ đây chỉ có thể cõng mẹ về nơi dẫu tếu táo nói rằng “không phải là mơ”, nhưng thực sự chỉ là mơ. Bởi thế, người con lại càng quyến luyến bên mẹ, sẵn lòng cõng mẹ đi đến cả Ngọc Tuyền.
Khi phổ thơ bài thơ “Cõng mẹ đi chơi”, Phạm Phương Thảo đã giữ nguyên nội dung bài thơ bởi ca từ mang nhạc điệu rõ nét và ý nghĩa sâu sắc, cô chỉ xin phép đổi tên tác phẩm thành “Cõng mẹ về trời”.
NSƯT Phạm Phương Thảo chia sẻ: “Ngay khi bắt gặp tác phẩm trên trang cá nhân của tác giả, tôi đã có cảm xúc rất mãnh liệt về một tâm hồn vừa phiêu linh, vừa tự tại như thể đã đắc đạo mà an nhiên lạ thường. Đấng sinh thành luôn là người yêu thương ta nhất. Dù bạn là ai thì nâng niu từng khoảnh khắc tuyệt vời bên cha mẹ là điều nên làm. Chữ hiếu khó để giữ cho tròn, tuy vậy chúng ta đều có cách riêng để thể hiện tình yêu với cha mẹ. Nhưng đến giây phút từ biệt rồi thì bản lĩnh đến mấy cũng bi ai, nói chi đến chuyện lên Thiên Thai mà rong chơi Đào Nguyên với Ngọc Tuyền. Tiên cảnh đâu phải cõi người phàm muốn là tới được, ấy vậy mà nhà thơ liều lĩnh nói với mẹ mình đấy đâu phải cõi mơ! Mẹ muốn thì con cõng đi, dừng chân cõi tạm ta đến cõi vĩnh hằng miễn là đi cùng mẹ.
Ngay khi gặp được cảm xúc ấy tôi lập tức xin phép nhà thơ phổ nhạc. Vì lời thơ, tứ thơ đã sẵn phiêu linh, nên tôi sử dụng chất liệu ca trù để nhấn nhá quãng trầm và phiêu bồng những nốt cao, lúc hư lúc thực. Góp phần không nhỏ cho sự hoàn thiện tác phẩm chính là bản hoà âm không thể tuyệt vời hơn của nhạc sĩ Cao Xuân Dũng và phần Mix & Master của nhạc sĩ Phạm Việt Tuân. Hai người đàn ông đã khoác một chiếc áo vừa vặn mà lung linh cho “Cõng mẹ về trời”. Về hình ảnh, Đạo diễn Lam Hạ cùng DOP Tuấn Trịnh và ekip đã cực kỳ tâm huyết lên non xuống suối vất vả 2 ngày tròn để có được những thước phim hoàn mỹ. Đặc biệt, những chiếc áo dài của La Sen Vũ giúp tôi tự tin và ấn tượng hơn trong MV. Xin nói lời tri ân với toàn thể Ekip để có "Cõng mẹ về trời" hôm nay".
Phạm Phương Thảo cũng chia sẻ, cô may mắn vì còn cha mẹ để được hiếu kính và được bé nhỏ. Bản thân cô đã có một giai đoạn dài bị ám ảnh đến sợ hãi vì nghĩ đến giây phút từ biệt với cha mẹ. Thế nên cô luôn cố gắng dành thời gian để bên cha mẹ. Đôi khi Phạm Phương Thảo trở về nhà nhưng lại ở phòng riêng để nghe cha mẹ nói chuyện, tranh luận rồi trêu chọc nhau và cười giòn.
“Tiếng cười của hai con người đã đồng hành hơn 50 năm với biết bao vui buồn sướng khổ cùng nuôi nấng 5 anh em tôi nên người, rồi dựng vợ gả chồng cho từng đứa. Rồi mỗi đứa lại mang những gánh nặng cuộc đời riêng mình nhưng người đau hơn cả lại vẫn là cha mẹ. Cứ thế, nhiều khoảng lặng nhân lên hằn sâu trên đôi mắt đấng sinh thành.
Nhân tháng Vu Lan, tôi muốn cảm ơn nhà thơ Khánh Dương đã đồng ý để tôi được chắp đôi cánh âm nhạc cho "Con muốn đưa mẹ đi chơi" và được đổi tên thành "Cõng mẹ về trời", để hôm nay cùng đồng nghiệp và khán giả chia sẻ về câu chuyện đạo hiếu. Hãy thể hiện tình yêu với mẹ cha bằng những việc làm cụ thể bởi thời gian của họ không còn nhiều. Những ai không còn người yêu thương nhất ở bên thì cũng đừng ngần ngại một lần "Cõng mẹ về trời" dù chỉ là trong mơ, trong ước nguyện để ấm lòng người đã khuất, yên lòng chính chúng ta”- Phạm Phương Thảo giãi bày.
MV “Cõng mẹ về trời” do đạo diễn Lam Hạ thực hiện, DOP Tuấn Trịnh đã cùng âm nhạc vẽ nên một giấc mơ cõng mẹ thật phiêu bồng và đầy an nhiên. Từ ý tưởng của chính Phạm Phương Thảo rằng cần sử dụng ngôn ngữ múa để chuyển tải tinh thần tác phẩm, với sự thể hiện của hai nghệ sĩ múa Quang Huy, Tuyết Anh, đạo diễn Lam Hạ đã hoàn thiện một giấc mơ “Cõng mẹ về trời”, một cuộc tiễn đưa có đau đớn, nhưng nhẹ nhàng, lạc quan.
Đạo diễn Lam Hạ chia sẻ: “Đề tài tình mẫu tử trong nghệ thuật không phải là mới nhưng đề tài này cũng không bao giờ cũ bởi tình cảm thiêng liêng này luôn hiện sinh, phát ánh hào quang trong cuộc sống của chúng ta. Thách thức với người nghệ sĩ khi tiếp mạch sáng tạo về đề tài này là phải làm sao vừa thể hiện được sự tiếp nối của những giá trị thiêng liêng vĩnh cửu, vừa thể hiện được sự sáng tạo riêng và mang tinh thần đương đại. Lần đầu nghe “Cõng mẹ về trời” của NSƯT Phạm Phương Thảo tôi đã trải qua những cảm xúc từ đồng cảm, xúc động đến vui mừng, tự hào cho sự thành công của chị ấy.
Bài hát này của chị Phạm Phương Thảo mang một tinh thần mới, ca từ, giai điệu cộng hưởng với âm điệu được thể hiện bằng một giọng hát điêu luyện. Điêu luyện nên kỹ thuật và cảm xúc được điều tiết đúng, đủ để người nghe thấm vào chiều sâu. Tôi cũng nghĩ đây là biểu hiện rõ nhất của tính hiện đại trong nghệ thuật hát của Phạm Phương Thảo ở tác phẩm này và điều này càng làm cho ca khúc mới mẻ, hấp dẫn hơn, ám ảnh hơn”.
Có thể nói, MV “Cõng mẹ về trời” là một đóa hoa hồng vàng thật đẹp, thật thanh khiết cho những người con không còn mẹ trong mùa Vu Lan. Đồng thời cũng là lời nhắn gửi tinh tế, sâu sắc cho những người con hãy biết hiếu thuận khi mẹ đang còn sống, để không bao giờ phải ân hận hay tiếc nuối.
Đối với cá nhân NSUT Phạm Phương Thảo, “Cõng mẹ về trời” tiếp tục là sáng tác ấn tượng của cô sau hàng loạt sáng tác ghi dấu ấn được giới chuyên môn và khán giả đánh giá cao trước đó, như: Gái Nghệ; Chàng vinh quy; Đất mẹ ngày về; Chút tình em gửi; Mơ duyên; Mong manh em…
Hiện, Phạm Phương Thảo là một trong số hiếm những ca sĩ theo đuổi sự nghiệp sáng tác dòng nhạc dân gian trữ tình. Đặc biệt, Phạm Phương Thảo luôn mở rộng biên độ sáng tác của mình sang các dòng nhạc khác chứ không khu biệt ở dòng nhạc dân gian. Một số sáng tác dành cho dòng nhạc trẻ của cô rất được yêu thích như “Mong manh em”…