Phát triển doanh nghiệp tư nhân: Cần chính sách mạnh mẽ và thực tiễn

Vấn đề cốt lõi không chỉ nằm ở sự khó khăn nội tại của doanh nghiệp mà còn ở chính sách và môi trường kinh doanh. Các cuộc đối thoại giữa Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp là cơ hội để hai bên cùng tìm ra giải pháp, song điều quan trọng hơn cả là những giải pháp này phải thực sự đi vào thực tiễn, tạo ra thay đổi rõ rệt và có tính bền vững.

Những rào cản đang kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân

Trong nhiều năm qua, cải cách môi trường kinh doanh đã đạt được những bước tiến nhất định, nhưng vẫn còn nhiều điểm nghẽn lớn khiến doanh nghiệp tư nhân chưa thể phát huy hết tiềm năng. Một trong những rào cản quan trọng nhất là thủ tục hành chính phức tạp. Dù Chính phủ đã nhiều lần nhấn mạnh việc cắt giảm các điều kiện kinh doanh không cần thiết, song theo phản ánh từ doanh nghiệp, nhiều quy trình vẫn còn rườm rà, gây lãng phí thời gian và chi phí.

Ngoài ra, trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, các doanh nghiệp Việt Nam đang chịu áp lực cạnh tranh rất lớn từ các tập đoàn đa quốc gia. Những doanh nghiệp nước ngoài có lợi thế về vốn, công nghệ và hệ thống quản trị hiện đại, trong khi doanh nghiệp trong nước lại bị hạn chế về quy mô, năng lực tài chính và thương hiệu. Nếu không có sự hỗ trợ đúng mức từ Chính phủ, doanh nghiệp tư nhân sẽ khó có thể trụ vững và mở rộng ra thị trường quốc tế.

Cần giải pháp thực tiễn để tháo gỡ khó khăn

Bên cạnh đó, cần có các gói tín dụng ưu đãi dành riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, giúp họ dễ dàng tiếp cận nguồn vốn để mở rộng quy mô và đầu tư vào công nghệ. Ngân hàng Nhà nước có thể phối hợp với các tổ chức tài chính để triển khai các chương trình bảo lãnh tín dụng hoặc hình thành quỹ hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, từ đó giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng tài chính.

Ngoài hỗ trợ về vốn, Chính phủ cũng cần có chính sách thúc đẩy chuyển đổi số và đổi mới công nghệ trong doanh nghiệp. Việc ứng dụng công nghệ số không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí, nâng cao năng suất mà còn mở ra cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế. Các doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng nền tảng thương mại điện tử, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để nâng cao sức cạnh tranh. Tuy nhiên, để làm được điều này, cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể như miễn giảm thuế cho doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ số, hỗ trợ đào tạo nhân lực số hoặc kết nối với các tập đoàn công nghệ lớn để tạo ra hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Vai trò của doanh nghiệp trong việc tự nâng cao năng lực

Bên cạnh những chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, bản thân doanh nghiệp tư nhân cũng cần chủ động hơn trong việc nâng cao năng lực quản trị, cải tiến mô hình kinh doanh và chuẩn bị cho quá trình hội nhập sâu rộng.

Thay vì chỉ tập trung vào thị trường trong nước, doanh nghiệp Việt Nam cần xây dựng chiến lược mở rộng ra thị trường quốc tế thông qua hợp tác với các doanh nghiệp nước ngoài, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu và nâng cao chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế. Việc xây dựng thương hiệu, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) sẽ là yếu tố quan trọng để doanh nghiệp có thể cạnh tranh lâu dài.

Ngoài ra, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cũng là một trong những yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Nhiều doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn trong việc tuyển dụng lao động có tay nghề cao, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ, kỹ thuật số và sản xuất công nghiệp. Để giải quyết vấn đề này, doanh nghiệp cần chủ động liên kết với các trường đại học, viện nghiên cứu để đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thay vì chỉ trông chờ vào chính sách của Nhà nước.

Hướng đến một môi trường kinh doanh bền vững và công bằng

Thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân không chỉ là trách nhiệm của Chính phủ mà còn là sự đồng hành của cả hệ thống kinh tế và xã hội. Một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và ổn định sẽ giúp doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn, đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng kinh tế.

Để đạt được điều này, cần có cơ chế giám sát chặt chẽ để đảm bảo rằng các doanh nghiệp tư nhân được đối xử bình đẳng với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI. Sự cạnh tranh lành mạnh và công bằng giữa các thành phần kinh tế không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực mà còn tạo động lực để doanh nghiệp tư nhân phát triển sáng tạo và hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần tiếp tục cải cách thể chế, tạo điều kiện để doanh nghiệp có thể tham gia nhiều hơn vào các dự án hạ tầng, dịch vụ công thông qua mô hình hợp tác công - tư (PPP). Đây không chỉ là cơ hội để doanh nghiệp tư nhân mở rộng hoạt động mà còn giúp giảm gánh nặng đầu tư công và nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên quốc gia.

Kết luận

Phát triển doanh nghiệp tư nhân không chỉ là một chiến lược kinh tế mà còn là một nhiệm vụ chính trị quan trọng nhằm tạo dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ và bền vững. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước và doanh nghiệp, trong đó Chính phủ giữ vai trò kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, còn doanh nghiệp cần chủ động đổi mới và nâng cao năng lực cạnh tranh.

TS. Lê Văn Hỷ