Công nghiệp xanh – dịch vụ – đô thị: Liên kết vùng Đông Nam Bộ

Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây hiện là một tổ hợp công nghiệp – dịch vụ – đô thị quy mô lớn, giữ vai trò chiến lược trong hành lang vành đai 3, 4 của TP. Hồ Chí Minh mới, kết nối trực tiếp với Bình Dương cũ. Cấu trúc liên kết này đang hình thành chuỗi cung ứng toàn vùng đủ năng lực và tầm vóc quốc tế, đáp ứng nhu cầu của một siêu đô thị hiện đại sau sáp nhập.

Quy hoạch loại bỏ nhà máy ô nhiễm, phát triển công nghiệp sạch

Sau nhiều năm triển khai đồng bộ các chính sách, Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây đã di dời hoặc chuyển đổi công năng hàng chục cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường ra khỏi khu dân cư và vùng ven biển. Các khu công nghiệp mới như Phú Mỹ 3, Mỹ Xuân B1 – Tiến Hùng… được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế về quản lý môi trường, đáp ứng tiêu chí sản xuất sạch hơn và tiết kiệm năng lượng.

Theo Sở Công thương tỉnh trước đây, giai đoạn 2021 – 2024, hơn 65% dự án mới đăng ký đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp tại Bà Rịa – Vũng Tàu cũ thuộc nhóm công nghệ cao, sản xuất sạch, không thâm dụng lao động, khẳng định định hướng phát triển bền vững.

Kết nối chuỗi giá trị toàn cầu: logistics – cảng – khu công nghiệp

Với cụm cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải – một trong số ít cảng ở châu Á có khả năng tiếp nhận tàu container trên 200.000 DWT, Bà Rịa – Vũng Tàu cũ trở thành cửa ngõ hàng hải chiến lược của Việt Nam. Từ đây, hàng hóa có thể đi thẳng tới châu Âu và Bắc Mỹ mà không phải trung chuyển, giúp rút ngắn từ 7–10 ngày vận tải so với nhiều cảng khác trong khu vực.

Ngoài ra, việc hình thành các trung tâm logistics quy mô lớn gắn với khu công nghiệp và cảng, tích hợp kho lạnh, dịch vụ gia tăng giá trị (value-added services) đang tạo ra chuỗi cung ứng hoàn chỉnh, đáp ứng yêu cầu của các ngành xuất khẩu chủ lực như điện tử, dệt may, chế biến thủy sản và sản phẩm công nghiệp nặng.

Phú Mỹ và đô thị mới: mô hình đa phân khúc

Phú Mỹ – trung tâm công nghiệp và logistics trọng điểm, đang trở thành “đô thị công nghiệp thế hệ mới” khi kết hợp hài hòa giữa sản xuất, dịch vụ và đời sống dân cư. Các khu đô thị mới như Phú Mỹ New City, Khu đô thị sinh thái ven sông Cái Mép… đang được quy hoạch với đầy đủ tiện ích thương mại, giáo dục, y tế, giải trí, nhằm thu hút không chỉ công nhân mà cả chuyên gia, kỹ sư và gia đình họ định cư lâu dài.

Việc đồng thời phát triển các khu dân cư thương mại và khu đô thị sinh thái giúp tạo sự cân bằng giữa phát triển công nghiệp và nâng cao chất lượng sống. Các mảng xanh, công viên ven sông, hạ tầng thể thao cộng đồng được bố trí đan xen với nhà máy, khu chế xuất, thể hiện rõ định hướng “đô thị công nghiệp xanh”.
Sự phát triển này biến Phú Mỹ thành hình mẫu cho mô hình đô thị đa phân khúc – nơi người dân có thể làm việc, sinh sống và giải trí trong cùng một không gian đô thị, đồng thời góp phần phân bổ dân số hợp lý trong siêu đô thị TP. Hồ Chí Minh mới.

Theo Quy hoạch đến 2050: tăng tỷ trọng dịch vụ, đô thị xanh

Các lĩnh vực dịch vụ mũi nhọn gồm logistics quốc tế, tài chính, bảo hiểm, thương mại điện tử, dịch vụ hỗ trợ cảng biển, du lịch nghỉ dưỡng và chăm sóc sức khỏe cao cấp. Bên cạnh đó, các khu công nghiệp mới sẽ được quy hoạch liền kề khu đô thị để giảm thời gian di chuyển, hạn chế phát thải từ giao thông và tối ưu sử dụng hạ tầng.

Điểm nhấn quan trọng là định hướng xây dựng “hành lang công nghiệp – dịch vụ – đô thị xanh” dọc tuyến vành đai 3, 4 và cao tốc liên vùng, tạo thành trục phát triển bền vững, giúp siêu đô thị TP. Hồ Chí Minh mới đạt cả mục tiêu tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường.

Với lợi thế hạ tầng, quy hoạch tầm nhìn dài hạn và sự gắn kết chặt chẽ trong mạng lưới vùng Đông Nam Bộ, Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây đang giữ vai trò chiến lược trong cấu trúc đa cực của TP. Hồ Chí Minh mới. Mô hình liên kết công nghiệp – dịch vụ – đô thị tại đây không chỉ thúc đẩy kinh tế, mà còn góp phần kiến tạo môi trường sống chất lượng, củng cố vị thế của siêu đô thị trên bản đồ quốc tế.

Minh Long