Dự báo những rủi ro hàng đầu đối với nền kinh tế thế giới năm 2019

Hàng hóa Trung Quốc được xếp tại cảng Long Beach, Los Angeles, Mỹ ngày 29/9/2018. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Theo dự báo, rủi ro lớn nhất là cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Cho dù giữ vững được thỏa thuận "tạm đình chiến" thương mại mà hai nước đạt được bên lề hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) ở Argentina vừa qua, thì mâu thuẫn hiện nay vẫn có thể chỉ là giai đoạn đầu của một cuộc chiến tranh lạnh kinh tế kéo dài.

Theo ước tính của Bloomberg Economics, nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump thực thi lời cảnh báo áp thuế bổ sung đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ thì tốc độ tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm 2019 của Trung Quốc sẽ giảm 1,5 điểm phần trăm. Trong trường hợp đó, tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc sẽ chỉ còn khoảng 5%, dù các biện pháp ứng phó của Bắc Kinh được cho là sẽ có tác dụng làm dịu bớt cú sốc sụt giảm tăng trưởng.

Rủi ro thứ hai là mâu thuẫn giữa Chính phủ Italy với Liên minh châu Âu (EU) về kế hoạch ngân sách với những khoản chi tiêu mạnh tay. Trong báo cáo rà soát hàng năm về kế hoạch ngân sách của các nước trong Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), Ủy ban châu Âu (EC) nêu rõ ngân sách của Italy "đặc biệt không tuân thủ" các giới hạn của EU. Mâu thuẫn này khiến giới đầu tư và các quan chức EU cảm thấy bất an.

Các nhà phân tích cho rằng năm 2019 có thể sẽ là năm quyết định không chỉ đối với Italy mà còn đối với khả năng EU áp kỷ luật ngân sách đối với các quốc gia thành viên.

Kinh tế thế giới năm 2019 còn đối diện với rào cản lớn đến từ vấn đề Anh rời EU, hay còn gọi là Brexit. Bức tranh chính trị nhiều vết rạn nứt hiện nay của Anh đã và đang cản trở tiến trình nước này rút khỏi "mái nhà chung" EU.

Sau nhiều tranh cãi, nước Anh vẫn chưa thể thống nhất được kế hoạch Brexit và đứng trước nguy cơ thay đổi thủ tướng, thậm chí thay đổi chính phủ.

Bloomberg ước tính một Brexit "cứng," nghĩa là không có thỏa thuận nào cho mối quan hệ tương lai giữa Anh và EU, có thể khiến GDP của nước này vào năm 2030 giảm 7% so với thời điểm vẫn là thành viên của EU. Dù Anh rời EU nhưng vẫn là một phần trong liên minh hải quan với khối này thì GDP của nước này vẫn sụt giảm khoảng 3%.

Một yếu tố khác tác động đến nền kinh tế thế giới trong năm tới là việc Đảng Dân chủ giành kiểm soát Hạ viện Mỹ trong cuộc bầu cử giữa kỳ vừa qua.

Các nhà phân tích của Bloomberg nhận định động thái này có thể cản trở chương trình nghị sự của Tổng thống Trump, mở đường cho những cuộc điều tra không hạn chế nhằm vào chính quyền của ông, chiến dịch tranh cử của ông và cả "đế chế" kinh doanh của gia đình ông. Điều này đồng nghĩa với hai năm bế tắc chính sách, sẽ khó có thêm những kế hoạch cắt giảm thuế hay tăng đầu tư cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, nguy cơ đóng cửa Chính phủ Mỹ cũng dần hiện hữu.

Năm 2019 sẽ là năm bầu cử ở một số nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới, như Argentina, Ấn Độ, Indonesia, Nam Phi. Đây cũng là yếu tố có thể tác động đến kinh tế thế giới.

Một yếu tố không thể bỏ qua là giá dầu. Đợt giảm sâu gần đây của giá "vàng đen" đã đưa chính trị ở khu vực Trung Đông trở lại thành tâm điểm chú ý. Mối quan hệ giữa Mỹ và Iran sẽ là một chìa khóa của vấn đề, tương tự quyết tâm của Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và đồng minh trong việc cắt giảm sản lượng khai thác dầu.

Mối quan hệ giữa Mỹ với Saudi Arabia cũng là một vấn đề đang được quan tâm. Tổng thống Trump từng tuyên bố sẽ không để vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi gây tổn hại quan hệ giữa hai nước, đồng thời cảnh báo nếu Washington xa lánh Riyadh, giá dầu sẽ "tăng vọt."

Tình hình địa chính trị ở châu Á cũng là một yếu tố có thể tác động đáng kể tới kinh tế thế giới năm 2019. Với việc Triều Tiên theo đuổi tiến trình ngoại giao, Đông Á có thể trở thành điểm sáng nhất trong khu vực trong năm tới. Tuy nhiên, tranh chấp ở Biển Đông và biển Hoa Đông vẫn là mối lo ngại dai dẳng.

Ngoài ra, Giám đốc Viện nghiên cứu Quốc tế Hoàng gia Anh (Chatham House), ông Robin Niblett nhận định mối nguy lớn nhất không liên quan tới một quốc gia cụ thể nào, đó là nguy cơ tấn công khủng bố quy mô lớn. Theo ông, cuộc tấn công có thể xảy ra dưới bất kỳ hình thức nào, kể cả trong không gian mạng, từ đó gây hậu quả nghiêm trọng đối với nền kinh tế thế giới.

TTXVN