Cảng Lạch Huyện: điểm sáng kinh tế biển Việt Nam

Hiện nay vẫn còn nhiều tranh cãi về phương án vị trí xây dựng cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng (còn gọi là cảng Lạch Huyện). Tuy nhiên xếp qua một bên các vấn đề đó, nếu cảng Lạch Huyện được xây dựng hoàn chỉnh sẽ là một điểm sáng trong lĩnh vực kinh tế biển VN.

VAI TRÒ CẢNG LẠCH HUYỆN

Theo phương án được Bộ GTVT phê duyệt, cảng Lạch Huyện thuộc phía nam đảo Cát Hải, giai đoạn khởi động có tổng mức đầu tư 25.228 tỷ đồng, được chia thành hai hợp phần. Hợp phần A do Cục Hàng hải VN làm chủ đầu tư sẽ xây dựng các hạng mục công trình cơ sở hạ tầng ngoài cảng như với trị giá khoảng 17.000 tỷ đồng do Nhà nước đầu tư bằng nguồn vốn ODA Nhật Bản và vốn đối ứng. Hợp phần B do Tổng công ty Hàng hải VN (Vinalines) và đối tác Nhật Bản thực hiện có tổng mức đầu tư khoảng 8.230 tỷ đồng để xây dựng hai bến cảng khởi động có chiều dài 750m, chiều sâu khu nước trước bến là 14m, vùng phía trong phục vụ cho cảng container khoảng 600ha.

Hải Phòng là đầu mối giao thông đường biển phía Bắc với lợi thế cảng nước sâu nên vận tải biển phát triển từ rất sớm, nhất là mấy năm gần đây càng rầm rộ. Năm 2011, hệ thống cảng biển Hải Phòng đã thông qua hơn 43 triệu tấn hàng hóa, Trong 6 tháng đầu năm nay, sản lượng hàng qua cảng đạt 24.6 triệu tấn, tăng 17.2% so với cùng kỳ và đạt 51.2% kế hoạch năm. Trong bối cảnh hiện nay, khi lượng hàng hóa thông qua các cảng khu vực phía Bắc ngày càng tăng, bình quân tăng gần 20%, tăng khoảng 60% trong vòng 10 năm qua. Sự gia tăng đột ngột ấy đã khiến cho hệ thống hạ tầng cảng biển của Hải Phòng trở nên quá tải không còn khả năng đón tàu trọng tải lớn. Do đó, việc đầu tư xây dựng cảng biển nước sâu như Lạch Huyện sẽ là một giải pháp hữu hiệu nhất.

Cảng Lạch Huyện với vị trí chiến lược là đầu mối giao thông quan trọng, là cửa ngõ ra biển kết nối với thế giới của toàn miền Bắc nên hệ thống cảng biển ở đây được chú trọng đầu tư mở rộng từ rất sớm. Theo qui hoạch, cảng Lạch Huyện sẽ là cảng trung chuyển lớn nhất miền Bắc gồm 4 bến container, 2 bến hàng rời, 5 bến hàng bách hóa, cảng có khả năng tiếp nhận tàu container trọng tải lớn từ 4.000-6.000TEU và lên đến 8.000TEU (tương đương tàu có trọng tải 100.000DWT) với năng lực hàng hóa thông qua ước đạt khoảng 35-50 triệu tấn/năm vào năm 2015. Cảng cũng có thể đón tiếp các tàu chở container có công suất 8.000TEU mà các cảng lân cận không thể tiếp nhận được. Với bài toán ấy, khi Lạch Huyện được đưa vào sử dụng sẽ đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của thị trường, góp phần đưa hàng xuất khẩu của miền Bắc có thể đến thẳng các thị trường châu Âu, châu Mỹ.

CẢNG LẠCH HUYỆN - VẬN HÀNH HIỆU QUẢ LOGISTICS MIỀN BẮC

Cảng Hải Phòng còn là một cụm cảng biển tổng hợp cấp quốc gia, cùng với cụm cảng TP.HCM là một trong hai hệ thống cảng biển lớn nhất VN. Ngoài cảng biển ở đây còn có hơn 20 bến cảng với các chức năng khác nhau như, có cả bến cho tàu vận tải đường sông nhỏ trọng tải 1-2 tấn… Nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT, Trần Doãn Thọ đã từng nhấn mạnh: “Mô hình các nước thì bến chỉ là giải quyết vấn đề bốc xếp, còn logistics đằng sau mới là quyết định”. Vậy có thể coi những bến cảng nhỏ này là những “vệ tinh” giúp cho bộ máy logistics cảng biển TP. Hải Phòng vận hành một cách năng động, hiệu quả nhất.

Hơn nữa, với vai trò là trạm trung chuyển mang quốc tế, Lạch Huyện còn được đầu tư xây dựng cở sở hạ tầng nhằm năng cao chất lượng dịch vụ hậu cần cảng biển và kết quả tất yếu là hệ thống GTVT được chú trọng phát triển, tạo nên một mối liên kết chặt chẽ các cảng biển với quốc lộ, tỉnh lộ... và các mạng lưới trong hệ thống vận tải xuyên quốc gia. Thực tế, Hải Phòng là cảng biển duy nhất có đường sắt đi vào tận bến tàu, sắp tới cũng sẽ xây dựng cầu nối liền khu công nghiệp Đình Vũ và cảng, xây dựng thêm đường cao tốc,... nhờ thế bộ mặt thành phố sẽ dần thay đổi, khẳng định thêm sức hút lớn đối với các nhà đầu tư.

Nếu như trước đây “Chúng ta sai lầm là chỉ làm “khung cảng” thôi mà không chú ý đến khu logistics đằng sau”, như ông Thọ nhận định thì từ giờ chúng ta mong chờ sự xuất hiện của một cảng biển mang tầm vóc quốc tế có tên gọi Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng hay cảng Lạch Huyện, hứa hẹn sẽ mang lại nhiều lợi ích cho công cuộc xây dựng, phát triển đất nước dựa trên cái khung cứng cáp và hệ thống logistics uyển chuyển phía sau.