Hong Kong: Từ siêu sân bay đến “thủ đô” tài chính hàng hải xanh
Thời sự - Logistics - Ngày đăng : 08:00, 21/11/2025
Siêu sân bay - cửa ngõ của chuỗi cung ứng toàn cầu
Nằm trên đảo Chek Lap Kok, cách trung tâm Hong Kong khoảng 30 km, Sân bay Quốc tế Hong Kong (HKIA) trải rộng trên diện tích hơn 1.900 ha, với Terminal 1 đi vào hoạt động từ năm 1998 và Terminal 2 mở rộng đã đưa vào khai thác theo giai đoạn từ tháng 9.2025.
Chỉ trong năm tài chính 2024–2025, HKIA phục vụ gần 55 triệu lượt hành khách, xử lý khoảng 5 triệu tấn hàng hóa và hơn 370.000 chuyến bay, với năng lực tối đa 102 chuyến/giờ trên ba đường băng.
Sân bay hiện kết nối hơn 200 điểm đến trên toàn thế giới thông qua khoảng 140 hãng hàng không, hoạt động 24/7. Một nửa dân số thế giới chỉ mất tối đa 5 giờ bay để đến Hong Kong - lợi thế biến HKIA trở thành “trạm trung chuyển” lý tưởng cho các chuỗi cung ứng giá trị cao, từ hàng công nghệ, linh kiện điện tử đến dược phẩm đòi hỏi kiểm soát nhiệt độ.
Không chỉ phục vụ vận tải hàng không, HKIA còn là nút giao intermodal hiếm có trong khu vực. Mạng lưới tàu điện Airport Express đưa hành khách vào trung tâm tài chính Central trong 24 phút; xe buýt nhượng quyền khai thác khoảng 85 tuyến; hệ thống xe khách xuyên biên giới, phà cao tốc SkyPier, dịch vụ SkyLimo và tuyến cầu Hong Kong - Chu Hải - Macao gắn kết sân bay với hơn 110 thành phố thuộc Vùng Vịnh Lớn (GBA).
Chính cấu trúc “hàng không + đường bộ + đường biển” này là nền tảng để Hong Kong đẩy mạnh vai trò cửa ngõ logistics của cả GBA.
Tài chính xanh cho ngành biển: lợi thế của “một quốc gia, hai chế độ”
Nếu HKIA là điểm hội tụ hàng hóa và hành khách, thì Hong Kong lại sở hữu một “đường băng” khác không kém phần quan trọng: dòng vốn cho chuyển đổi xanh. Tại phiên Flagship “Hong Kong: A Global Maritime Capital”, bà Mable Chan, Cục trưởng Giao thông và Logistics Hong Kong đã phân tích kỹ lợi thế của Hong Kong như cửa ngõ chính của châu Á đối với tài chính hàng hải xanh.
Từ nhiều năm nay, Hong Kong đã xây dựng danh tiếng về thị trường trái phiếu xanh, các sản phẩm tài chính bền vững và cơ chế công bố thông tin minh bạch. Trên nền tảng đó, thành phố đang phát triển mạnh các dịch vụ tài trợ tàu biển, bảo hiểm, tư vấn pháp lý và xếp hạng tín nhiệm gắn với mục tiêu giảm phát thải. Các sáng kiến xây dựng trung tâm cung ứng nhiên liệu xanh - với các loại nhiên liệu mới như methanol, ammonia, hydro - cho đội tàu quốc tế cũng được thiết kế song hành với giải pháp tài chính, nhằm giảm rủi ro cho nhà đầu tư trong giai đoạn chuyển đổi.
Bà Mable Chan nhấn mạnh, lợi thế thể chế “một quốc gia, hai chế độ” giúp Hong Kong vừa được hậu thuẫn bởi thị trường siêu lớn của Trung Quốc đại lục, vừa duy trì chuẩn mực quốc tế trong quản lý tài chính, pháp lý và quản trị rủi ro. Điều này cho phép thành phố đóng vai trò “bộ chuyển tiếp” dòng vốn xanh từ các định chế toàn cầu đến những dự án hạ tầng cảng biển, đội tàu và công nghệ số của khu vực".
Trong trao đổi với đại diện cộng đồng hàng hải quốc tế, bà Mable Chan mô tả Hong Kong bằng từ khóa “marketplace” - một thị trường sôi động, nơi chủ tàu, nhà tài chính, luật sư, chuyên gia công nghệ và nhà hoạch định chính sách cùng hiện diện. Ở đó, các hợp đồng tín dụng xanh, bảo hiểm P&I, giải pháp dữ liệu số, tư vấn pháp lý xuyên biên giới… được “lắp ghép” thành gói dịch vụ trọn vẹn cho doanh nghiệp. Cách tiếp cận này giúp Hong Kong không chỉ là cảng ghé, mà là nơi các quyết định chiến lược của ngành biển được hình thành.
HKMPDB và tầm nhìn “Global Maritime Capital”
Ngày 1.7.2025, Hội đồng Phát triển Cảng biển và Hàng hải (HKMPDB) chính thức được thành lập, đóng vai trò “bộ não chiến lược” cho sự phát triển dài hạn của ngành cảng - biển Hong Kong. Tại phiên Flagship trong khuôn khổ Tuần lễ Hàng hải, HKMPDB đã quy tụ chủ tàu, tổ chức tài chính, hãng luật và cơ quan quản lý để thảo luận những chủ đề then chốt như tài chính xanh, chuyển đổi số, khung pháp lý và hợp tác xuyên biên giới.
Không chỉ giới hạn trong các phiên kín, bà Mable Chan còn dành thời gian gặp gỡ khoảng 20 nhà báo đến từ Trung Quốc đại lục và quốc tế, chia sẻ cách Hong Kong ứng phó với biến động địa chính trị và trật tự thương mại đang tái định hình. Chiến lược của đặc khu, theo bà, là đẩy mạnh hợp tác toàn diện với các tỉnh, thành phố nội địa nhằm bảo đảm nguồn hàng và mở rộng cơ sở khách hàng cho cảng biển, hãng tàu và các dịch vụ liên quan tại Hong Kong.
Tầm nhìn “Global Maritime Capital” vì thế được hiểu không chỉ là câu chuyện thứ hạng trên các bảng xếp hạng trung tâm hàng hải, mà còn là năng lực điều phối giữa hạ tầng cứng (cảng biển, sân bay, hậu cần logistics) và hạ tầng mềm (tài chính, luật pháp, dữ liệu, nhân lực chuyên môn cao). Trong bức tranh đó, HKIA với mạng lưới intermodal gắn chặt GBA chính là “cánh tay nối dài” cho tham vọng hàng hải, bởi một cảng biển mạnh ngày nay cần đi cùng một sân bay hàng hóa - hành khách có tầm cỡ tương xứng.
Hệ sinh thái kép cho chuỗi cung ứng tương lai
Nhìn tổng thể, Hong Kong đang từng bước định vị lại mình như một “hệ sinh thái kép”: một bên là siêu sân bay HKIA với vai trò trung tâm trung chuyển hành khách, hàng hóa và kết nối GBA; bên kia là mạng lưới cảng biển, dịch vụ hàng hải và tài chính xanh được tổ chức lại dưới tầm nhìn “Global Maritime Capital”.
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đứng trước sức ép giảm phát thải, phân tán rủi ro và số hóa, sự giao thoa giữa bầu trời, mặt biển và dòng vốn tại Hong Kong sẽ là phép thử quan trọng. Nếu tận dụng tốt lợi thế thể chế, duy trì tiêu chuẩn quốc tế và kiên định với mục tiêu phát triển bền vững, Hong Kong hoàn toàn có thể trở thành một trong những “điểm tựa” chiến lược của mạng lưới logistics và tài chính xanh toàn cầu trong thập niên tới.