Thúc đẩy các tiêu chuẩn và đổi mới vì một ngành công nghiệp dừa toàn cầu bền vững

Ông Cao Bá Đăng Khoa, Phó chủ tịch Kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dừa Việt Nam được đề cử làm Trưởng đại diện Hiệp hội Dừa Việt Nam tại Cộng đồng Dừa Quốc tế. Dự cùng với đoàn đại biểu còn có các doanh nghiệp ngành dừa Việt Nam như Công ty Thabico Tiền Giang, Công ty Hùng Phát Hưng, Công ty Âu Mỹ…

Hội nghị thông qua các vấn đề chính sách quản lý ngành dừa từng quốc gia, các kế hoạch hành động và kế hoạch dự phòng ứng phó với biến đổi khí hậu tác động đến ngành dừa từng quốc gia. Các quốc gia báo cáo về diện tích vùng trồng dừa, diện tích độ tuổi của dừa; tình trạng trồng xen canh cây dừa và đánh giá hiệu quả khi trồng xen canh; Tỷ lệ đóng góp của ngành dừa vào kim ngạch xuất khẩu từng quốc gia và tỷ lệ đóng góp vào tổng sản phẩm quốc nội GDP từng quốc gia.; Hội nghị lần này ICC quan tâm đến vấn đề chăm sóc sức khỏe cho cây dừa; giá FOB trung bình từng loại sản phẩm chủ lực như dầu dừa, nước dừa, bột sữa dừa, thủ công mỹ nghệ, sợi từ dừa…. và đánh gía tiềm năng ứng dụng phát triển các sản phẩm; Các quốc gia còn báo cáo về năng lực cạnh tranh và thị trường xuất khẩu của từng loại sản phẩm chủ lực từ dừa.

Đại diện Việt Nam đã báo cáo diện tích vùng trồng dừa, tổng sản lượng từng tỉnh có dừa, báo cáo về giá trung bình các sản phẩm từ dừa trong 3 năm gần nhất và thị trường xuất khẩu sản phẩm từ dừa Việt Nam đến hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đặc biệt, Việt Nam chủ động báo cáo về việc nghiên cứu sản xuất phân bón hữu cơ chuyên biệt cho cây dừa, thuốc bảo vệ thực vật sinh học cho cây dừa do các cơ quan nghiên cứu trong nước nghiên cứu; về sản phẩm nhóm 1, ngành thực phẩm, Hiệp hội Dừa Việt Nam báo cáo các sản phẩm bánh ngọt, bánh quy có trên 15% nguyên liệu từ dừa cũng đang là sản phẩm mới được xuất khẩu đến nhiều quốc gia.

Tuy nhiên, do điều kiện canh tác cây dừa Việt Nam thuộc về của để dành của người dân, nên việc trồng xen canh là truyền thống từ trước đến nay. Do đó, khó thống kê chính xác diện tích vùng trồng và độ tuổi cho trái của dừa, khó khăn trong quản lý dịch bệnh và phòng trừ sâu bệnh, đặc biệt là trồng xen canh cây dừa dễ bị nhiễm chéo các loại phân bón và thuốc BVTV của các loại cây trồng khác. Hiệp hội Dừa Việt Nam đang khuyến cáo người dân trồng tập trung các vườn dừa để dễ quản lý.

Hiệp hội Dừa Việt Nam cũng thẳng thắng thừa nhận, ngành dừa Việt Nam còn non trẻ, chưa đưa vào theo dõi sát sao hết các thông số và yêu cầu ICC đề ra. Cam kết sẽ trình Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan theo dõi, cập nhật và báo cáo đầy đủ đến ICC trong thời gian sớm nhất.

Tại tuyên bố chung của từng quốc gia, Hiệp hội Dừa Việt Nam đã đề cao tính hợp tác, liên kết trao đổi kinh nghiệm quản lý, khoa học kỹ thuật, thông tin gía cả thị trường giữa các quốc gia thành viên, đề cao đầu mối là ICC. Ngành dừa Việt Nam mong muốn hợp tác, trao đổi với các quốc gia thành viên thông qua nhiều hình thức hội nghị, hội thảo, giao thương … giữa người nông dân trồng dừa và cộng đồng doanh nghiệp ngành dừa.

Đại diện của 21 quốc gia thành viên Cộng đồng Dừa Quốc tế (ICC), cùng với các đối tác phát triển và các bên liên quan, tham dự Kỳ họp ICC lần thứ 61 do Bộ Nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã, Thái Lan tổ chức, từ ngày 18 đến ngày 21 tháng 11 năm 2025 đã ra Tuyên bố chung về việc thúc đẩy các tiêu chuẩn và đổi mới vì một ngành công nghiệp dừa toàn cầu bền vững.

1. Nhận thức được tầm quan trọng sống còn của cây dừa không chỉ là một cây trồng kinh tế chủ chốt mà còn là biểu tượng của khả năng phục hồi, tính bền vững và an ninh sinh kế cho hàng triệu nông dân trên khắp các quốc gia nhiệt đới.

2. Nhấn mạnh rằng các tiêu chuẩn Thực hành Nông nghiệp Tốt (GAP) đáng tin cậy, cũng như các chứng nhận Hữu cơ và Chỉ dẫn Địa lý (GI), là thiết yếu để đảm bảo an toàn thực phẩm, nguồn cung ứng có đạo đức và khả năng truy xuất nguồn gốc đầy đủ trong toàn bộ chuỗi giá trị dừa.

3. Cùng nhau cam kết thực hiện các hành động sau đây để thúc đẩy một tương lai bền vững, kiên cường và có trách nhiệm với môi trường cho ngành dừa toàn cầu, đảm bảo sự thịnh vượng cho nông dân và các thế hệ tương lai:

a. Tăng cường các tiêu chuẩn chuỗi cung ứng dừa thông qua việc hài hòa hóa và thúc đẩy các thực hành bền vững;

b. Khuyến khích các nước thành viên khẩn trương tăng sản lượng và năng suất bằng cách triển khai các chương trình tái canh, trồng mới và thâm canh nhằm đáp ứng nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng đối với dừa và các sản phẩm giá trị gia tăng từ dừa;

c. Thúc đẩy nghiên cứu, đổi mới và chuyển giao công nghệ để cải thiện năng suất, hiệu quả và giá trị gia tăng;
d. Tăng cường thương mại bền vững và tiếp cận thị trường nhằm mở rộng cơ hội toàn cầu cho các sản phẩm từ dừa;

e. Phát triển khả năng phục hồi khí hậu và phòng chống thiên tai trong toàn ngành dừa; 

f. Cải thiện thu nhập của nông dân và phúc lợi cộng đồng thông qua thương mại công bằng, tăng trưởng toàn diện và phân phối giá trị công bằng.

4. Khuyến khích nông dân, người thu gom và nhà xuất khẩu áp dụng hệ thống chứng nhận trang trại như một nỗ lực chung nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, ổn định thu nhập và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường của các sản phẩm dừa được sản xuất bền vững.

5. Thúc đẩy việc thực hiện quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) và sử dụng các đầu vào nông nghiệp thân thiện với môi trường để hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang hệ thống canh tác ít carbon và bền vững.

6. Đẩy nhanh việc áp dụng công nghệ số và các nền tảng trao đổi kiến thức kết nối nông dân, nhà nghiên cứu và doanh nhân trên toàn thế giới, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao tiếp hiệu quả, chuyển giao công nghệ nhanh chóng và hợp tác toàn diện trên toàn bộ chuỗi giá trị dừa toàn cầu.

7. Thúc đẩy hợp tác chặt chẽ hơn giữa các quốc gia thành viên - cả người sản xuất và người tiêu dùng dừa - như một cơ chế quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội và môi trường bền vững.

8. Ghi nhận và đánh giá cao các sáng kiến của Thái Lan trong việc giới thiệu các giống dừa mới - chẳng hạn như Dừa Thơm Raphiphat (giống lùn), Giống Lai Ba Chiều Chumphon-2, và Giống Makapuno Nguyên Chất DOA Surat Thani (Makapuno tuyển chọn) - cho thấy năng suất cao hơn, thu hoạch dễ dàng hơn và khả năng thích ứng tốt hơn với điều kiện khí hậu thay đổi.

9. Quảng bá các lợi ích về sức khỏe, dinh dưỡng và chức năng của dừa và các sản phẩm từ dừa - đặc biệt là nước dừa, sữa dừa và dầu dừa - và nêu bật tiềm năng sử dụng dừa trong các ngành công nghiệp phi thực phẩm như năng lượng sinh học, mỹ phẩm và dược phẩm để nâng cao nhận thức của người tiêu dùng toàn cầu và nhu cầu thị trường.

10. Trong tương lai, các quốc gia thành viên và đối tác của ICC tái khẳng định cam kết chung của họ trong việc xây dựng một ngành dừa toàn cầu bền vững, đổi mới và toàn diện, góp phần vào phúc lợi của con người và bảo tồn hành tinh.

Anh Khoa