Nâng cao hiệu quả khai thác và phát triển hệ thống logistics Cái Mép - Thị Vải

(Vietnam Logistics Review) Nhờ có những giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác và phát triển logistics tại khu vực Cái Mép - Thị Vải (CM-TV) của bộ, ngành, UBND tỉnh BR-VT và các cơ quan liên quan, sau thời gian triển khai Đề án nâng cao hiệu quả khai thác các cảng biển Nhóm 5, khu cảng CM-TV đã có những chuyển biến tích cực.

Giải pháp quản lý quy hoạch điều chỉnh cung cầu

Cục Hàng hải VN đã hoàn thành lập và trình Bộ GTVT điều chỉnh Quy hoạch chi tiết nhóm cảng Đông Nam Bộ (Nhóm 5) tại Quyết định số 3327/QĐ-BGTVT ngày 29/8/2014. Quy hoạch đã điều chỉnh giãn tiến độ thực hiện các dự án cảng Nhóm 5, trong đó có các bến cảng khu vực CM-TV. Thời gian trước mắt, Cục Hàng hải VN với chức năng giám sát quy hoạch đã thực hiện đúng chỉ đạo của Chính phủ và Bộ GTVT không thỏa thuận quy hoạch xây dựng mới, đầu tư mở rộng các bến cảng container cũng như các bến cảng tổng hợp có khả năng thu hút, chia sẻ hàng hóa của các bến cảng hiện hữu trong khu vực (ngoại trừ các bến cảng chỉ phục vụ cho các dự án riêng lẻ hoặc các KCN chưa có cảng cần đầu ra để thúc đẩy phát triển KCN đó).

Tăng cường hạ tầng kết nối cảng

Tuyến vận tải kết nối TP.HCM và khu vực CM-TV: Sau khi nhận bàn giao tuyến luồng sông Đồng Tranh theo chỉ đạo của Bộ GTVT, Cục Hàng hải VN đã có Quyết định số 1057/QĐ-CHHVN ngày 01.11.2013 giao Tổng công ty Bảo đảm an toàn Hàng hải miền Nam quản lý vận hành tuyến luồng và thực hiện nhiệm vụ chủ đầu tư dự án thiết lập tuyến luồng và hệ thống phao báo hiệu. Hiện nay, Dự án đang hoàn tất các thủ tục đánh giá tác động môi trường để triển khai thực hiện.

Công tác nạo vét tuyến luồng CM-TV: Trong những năm qua tuyến luồng CM-TV đã được Bộ GTVT thường xuyên bố trí kinh phí nạo vét duy tu, cụ thể: Về nghiên cứu cải tạo tuyến luồng: Cục Hàng hải VN đã hoàn thành báo cáo giữa kỳ Dự án nghiên cứu tổng thể toàn diện tuyến luồng tàu biển CM-TV với mục tiêu cải tạo, nâng cấp luồng để có thể tiếp nhận thường xuyên, an toàn đối với các tàu biển trọng tải trên 100.000DWT vào khu cảng CM-TV.

Cải cách thủ tục hành chính

Cục Hàng hải VN đã thành lập Văn phòng đại diện của Cảng vụ Hàng hải Vũng Tàu tại Cảng quốc tế CMIT, thực hiện toàn bộ thủ tục hành chính một cửa theo quy định tại Nghị định số 21/2012/NĐ-CP cho tàu nước ngoài và phương tiện thủy nội địa như quy trình làm thủ tục hành chính một cửa tại trụ sở Cảng vụ Hàng hải Vũng Tàu và Văn phòng đại diện Cảng vụ Hàng hải Vũng Tàu đặt tại cảng CMIT (KCN Cái Mép, huyện Tân Thành), thực hiện thủ tục cho phương tiện thủy nội địa nhằm tạo thuận lợi cho các hãng tàu vào cảng trong khu vực.

Từ ngày 06.5.2015, Cảng vụ Hàng hải Vũng Tàu là 1 trong 5 cảng vụ chính thức triển khai mở rộng cơ chếmột cửa quốc gia tại cảng biển đối với 3 thủ tục hành chính trong lĩnh vực hàng hải: Thủ tục tàu thuyền VN và tàu thuyền nước ngoài nhập cảnh; Thủ tục tàu thuyền VN và tàu thuyền nước ngoài xuất cảnh; Thủ tục tàu thuyền nước ngoài quá cảnh.

Thúc đẩy tiến độ di dời cảng và điều tiết hàng hóa

Việc quyết liệt thực hiện và hoàn thành công tác lựa chọn nhà khai thác các bến cảng thuộc dự án Cảng Quốc tế CM-TV được đầu tư bằng nguồn vốn ODA, trong đó có cảng Sài Gòn tham gia khai thác bến cảng tổng hợp quốc tế Thị Vải đã góp phần đẩy nhanh lộ trình di dời cảng Sài Gòn cũng như điều tiết hàng hóa giữa khu vực TP.HCM và BR-VT;

Đối với dự án di dời nhà máy đóng tàu Ba Son ra Phú Mỹ: cần có sự phối hợp chặt chẽ của tỉnh BR-VT để giải quyết các thủ tục về đất đai, giải phóng mặt bằng dự án đồng thời chỉ đạo thúc đẩy tiến độ tuyến đường liên cảng phục vụ khai thác tốt các dự án cảng trong khu vực.

Cục Hàng hải VN thời gian qua luôn phối hợp với các đơn vị di dời, các cơ quan liên quan đề xuất với Ban chỉ đạo, Bộ GTVT và các địa phương trong nhóm cảng biển số 5 có biện pháp cụ thể thúc đẩy các dự án kết nối các KCN, khu chế xuất, các nguồn cung hàng hóa đến cảng, đặc biệt kết nối ra cảng BR-VT. Điển hình là Dự án đầu tư mở rộng quốc lộ 51, Dự án đường liên cảng BR-VT, Tuyến luồng sông Đồng Tranh vận tải thủy từ khu vực TP.HCM ra CM-TV (như đã nêu trên)... Việc thúc đẩy và sớm hoàn thành các dự án kết nối trên sẽ cải thiện và điều hòa về lưu lượng hàng hóa giữa cảngTP.HCM và cảng BR-VT.

Một số giải pháp kiến nghị đặt ra

Để hoàn thiện các quy định pháp luật với mục tiêu xây dựng mô hình quản lý cảng biển phù hợp với điều kiện VN nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, đầu tư, khai thác cảng biển giải quyết vấn đề thiếu hụt ngân sách của chính quyền trung ương; tái cơ cấu DN nhà nước bằng cách cho họ quyền tự chủ nhiều hơn và tài chính độc lập; thu hút vốn nước ngoài; ứng dụng công nghệ cảng biển hiện đại, cần tập trung vào một số giải pháp sau:

1. Trên cơ sở định hướng của chính sách phát triển kinh tế vĩ mô của Đảng và nhà nước, Cục Hàng hải VN đang hoàn thiện Bộ Luật Hàng hải sửa đổi, trong đó quy định chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Ban Quản lý khai thác cảng nhằm xây dựng cơ quan quản lý cảng biển phù hợp với điều kiện VN, khai thác hiệu quả cảng biển nước sâu CM-TV, trong đó:

- Bộ GTVT là cơ quan đầu mối quản lý nhà nước về cảng biển thực hiện huy động xã hội hóa các nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng cảng biển từ các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tham gia đầu tư luồng, cầu bến cảng hoặc cho thuê cầu/bến cảng, thiết bị;

- Khuyến khích chủ hàng, DN vận tải biển và nhà cung cấp dịch vụ di động và các cơ quan chức năng để cùng nhau đầu tư phát triển thiết bị đầu cuối và các cơ sở hạ tầng liên quan nhằm khuyến khích chủ hàng và DN vận tải biển được tham gia dịch vụ bốc xếp hàng hóa, lưu kho và đóng gói tại cảng;

- Đẩy mạnh phân cấp giữa Trung ương và địa phương nhằm tạo động lực cho việc phát triển cơ sở hạ tầng cảng biển từ huy động các nguồn vốn xã hội hóa;

- Khuyến khích DN khai thác cảng liên doanh với các DN nước ngoài tham gia đầu tư cơ sở hạ tầng công cộng cảng biển (cầu bến cảng, xếp dỡ hàng hóa, kho bãi và đóng gói), cũng như đường bộ cao tốc liên cảng và DN vận tải hàng hóa, hành khách thủy nội địa.

2. Tiếp tục triển khai nội dung theo Quyết định số 3304/QĐ-BGTVT ngày 22.10.2013 về nâng cao hiệu quả khai tác các cảng biển Nhóm 5 và các bến cảng khu vực CM-TV; thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ GTVT tại các cuộc họp với UBND tỉnh BR-VT tại các thông báo chung 121/TB-LT.BR-VT- GTVT ngày 13.5.2013, Thông báo số 93/TB-LT.BRVT-GTVT ngày 20.10.2013 và thông báo số 434/TB-BGTVT ngày 08.5.2014 của Bộ GTVT