Khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai: Trang mới đầy triển vọng

(Vietnam Logistics Review) Từ một địa phương nghèo nhưng nhờ có chiến lược phát triển kinh tế cửa khẩu gắn liền với việc đẩy mạnh khai thác logistics, Lào Cai đã vươn lên thành một tỉnh có thu nhập khá và điều này sẽ phát triển hơn khi mới đây Khu kinh tế cửa khẩu được tiếp tục mở rộng.

Tận dụng lợi thế logistics

Năm 2001, dù có cửa khẩu thông thương với Trung Quốc nhưng Lào Cai vẫn là một tỉnh nghèo ở khu vực phía Bắc. Đường sá đi lại khó khăn, hạ tầng kinh tế không có gì; số DN đã ít ỏi lại có quy mô nhỏ; trao đổi thương mại qua cửa khẩu không đáng kể. Tổng kim ngạch XNK của cả địa phương mới chỉ đạt 210 triệu USD/năm. Tổng thu ngân sách đạt khoảng 250 tỷ đồng, không đủ bù chi hàng năm, chủ yếu vẫn nhờ vào nguồn ngân sách từ Trung ương.

Tuy nhiên chỉ sau 15 năm, tổng kim ngạch XNK đã đạt khoảng 2,144 tỷ USD. Số DN hoạt động trên địa bàn năm 2015 đã lên đến hơn 3.000 DN. Đặc biệt, số DN tham gia hoạt động XNK và cung cấp dịch vụ logistics qua các cửa khẩu Lào Cai cũng đã lên đến gần 1.000 DN.

Theo báo cáo của Ban Quản lý khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai, trong tháng 8.2016, tổng kim ngạch XNK qua các cửa khẩu đạt trên 182,8 triệu USD, tăng 41% so với tháng trước. Lũy kế đến hết 15.8.2016, tổng kim ngạch đạt gần 900 triệu USD. Trong đó xuất khẩu tăng 54% so với tháng trước, nhập khẩu tăng 22%.

Trong tháng 8.2016 chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế đường bộ đã giải quyết thủ tục với tổng giá trị hàng hóa XNK đạt 53,7 triệu USD, tăng 22%. Xuất khẩu qua ga liên vận quốc tế, tháng 8 đạt 26,275 triệu USD, giảm 23% so với tháng trước, lũy kế 8 tháng đạt 254 triệu, tăng 40% so với cùng kỳ năm trước (nhập khẩu tăng so với xuất). Tổng số người xuất nhập cảnh tháng 8 đạt 299.259 lượt người, tăng 0,5%. Lũy kế đạt trên 2,134 triệu lượt tăng 18% so với cùng kỳ. Phương tiện XNC trong tháng đạt 23.011 lượt phương tiện, tăng 11% so với tháng trước, lũy kế đạt 116.035 lượt tăng 19% so với cùng kỳ. Tổng thu thuế và phí do ngành Hải quan thực hiện trong tháng 8 năm 2016 đạt 23,438 tỷ đồng, lũy kế đạt 704,322 tỷ đồng giảm 24% so với cùng kỳ năm trước. Dù nhiều chỉ tiêu giảm so với cùng kỳ năm 2015 nhưng đây vẫn là con số đáng ghi nhận, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế đang gặp khó khăn.

Từ chỗ thu không đủ bù chi, thu ngân sách của Lào Cai đã đạt 5.500 tỷ đồng, gấp hơn 20 lần so với 2001, trong đó doanh thu từ XNK hàng hóa qua cửa khẩu đạt trên 1.300 tỷ đồng và Lào Cai cũng nằm trong số những địa phương gia nhập “câu lạc bộ thu ngân sách nghìn tỷ” và trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế dịch vụ logistics - kinh tế cửa khẩu của cả nước.

Nhiều chuyên gia cho rằng, đạt được kết quả trên là nhờ vào sự năng động của lãnh đạo địa phương trên cơ sở tận dụng và phát huy được lợi thế của kinh tế cửa khẩu vì Lào Cai nằm trên tuyến Hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh có Cửa khẩu quốc tế Lào Cai đóng vai trò cửa ngõ giao thương với hành trình ngắn nhất nối Việt Nam với các tỉnh miền Tây Nam Trung Quốc và các nước trong khu vực ASEAN thông qua cảng biển Hải Phòng. Cùng với đó là sự nỗ lực đầu tư vào hạ tầng giao thông - thương mại, dịch vụ logistics cùng các cơ chế chính sách cởi mở, thu hút đầu tư, tạo điều kiện cho DN hoạt động.

Trang mới đầy triển vọng

Trên cơ sở những thành tích đạt được, mới đây Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 4/2016/ QĐ-TTg cho phép Lào Cai tiếp tục mở rộng Khu kinh tế cửa khẩu với diện tích sau điều chỉnh là 15.929,8ha bao gồm nhiều phường xã thuộc thành phố và một phần các xã của 4 huyện Bảo Thắng, Bát Xát, Mường Khương, Si Ma Cai.

Theo quyết định trên, Khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai được tổ chức thành các khu chức năng như Khu phi thuế quan; Khu cửa khẩu; Khu cụm công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp; Khu giải trí; Khu du lịch; Khu đô thị, dân cư và các Khu chức năng khác phù hợp với quy định của pháp luật và đặc điểm của địa phương. Quy mô, vị trí từng khu chức năng được xác định trong quy hoạch chung xây dựng, quy hoạch phân khu xây dựng và quy hoạch chi tiết Khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai.

Có thể nói với việc mở rộng khu kinh tế cửa khẩu sẽ tạo động lực cho Lào Cai phát triển nhanh và mạnh hơn nữa trong thời gian tới. Theo dự báo của các chuyên gia kinh tế, tổng kim ngạch XNK qua các cửa khẩu ở Lào Cai đến năm 2020 có thể đạt từ 4-5 tỷ USD, tăng gấp đôi so với hiện nay. Đặc biệt là tuyến đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai nối liền với Hải Phòng - Quảng Ninh đã đi vào hoạt động. Mặt khác, cơ sở hạ tầng như cửa khẩu quốc tế Lào Cai, cửa khẩu và Khu công nghiệp thương mại Kim Thành, Ga đường sắt quốc tế Lào Cai, cảng ICD, hệ thống bến bãi kho tàng, phương tiện... cũng đã sẵn sàng. Bên cạnh đó, Lào Cai cũng không ngừng nâng cao chỉ số cạnh tranh thông qua hàng loạt hoạt động XNK đổi mới của cơ quan quản lý Nhà nước như thuế, hải quan XNK; cải cách hành chính, hoàn thiện cơ chế pháp lý; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến đầu tư - thương mại; tìm cách tháo gỡ khó khăn cho DN XNK và logistics; đào tạo nhân lực... với thông điệp “DN phát tài - Lào Cai phát triển”.

Kinh nghiệm thực tiễn ở các khu kinh tế cửa khẩu khác cho thấy, hoạt động XNK gắn liền với hoạt động dịch vụ logistics và nó có mối quan hệ tỷ lệ thuận với nhau. Nghĩa là hạ tầng logistics càng phát triển sẽ hỗ trợ lớn cho hoạt động XNK và ngược lại. Ở một vị trí cửa ngõ của các nước ASEAN với Trung Quốc, Lào Cai hoàn toàn có thể tận dụng cơ hội để đẩy mạnh giao thương các sản phẩm hàng hóa với thị trường hàng trăm triệu dân ở phía Tây Nam Trung Quốc bao gồm các mặt hàng nhập khẩu, chủ yếu là nguyên liệu sử dụng cho sản xuất và chế biến như máy móc, thiết bị, hóa chất... và xuất khẩu những mặt hàng chủ lực của Việt Nam như khoáng sản, cao su; các mặt hàng nông sản như gạo, đường, cà phê, nhân hạt điều, gạo, sắn nguyên củ, ngô hạt, quả vải tươi, thanh long, chuối và các mặt hàng giày dép, bàn ghế...

Chắc chắn rằng với lợi thế địa lý, giao thông; sự quyết tâm nỗ lực của Lào Cai bên cạnh sự ủng hộ của Chính phủ, các Bộ ngành, các nhà đầu tư, DN sẽ tiếp tục tìm đến Lào Cai trong thời gian tới. Khi đó, khu kinh tế cửa khẩu sẽ là đòn bẩy để địa phương phát triển kinh tế - xã hội, góp phần giữ gìn trật tự an toàn xã hội, an ninh biên giới phía Bắc của Tổ quốc.