Hàng ách tắc cảng biển: Áp dụng thủ tục hải quan tạm thời trong đại dịch

Đến hết ngày 2/8, lượng container tồn đọng tại cảng Cát Lái lên đến 106.717 container 20 feet, chiếm 86% dung lượng bãi

“Các doanh nghiệp logistics hiện cần biết rõ thông tin, như cảng Cát Lái có thể đón tàu khi kẹt hay không?; nếu không thể đón tàu, hướng chuyển sẽ về cảng nào... Chúng tôi muốn biết sớm các thông tin để có phương án cùng phía cảng điều tiết tàu về, đưa tàu vào…", ông Nguyễn Duy Minh - Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) cho biết.

Nhiều doanh nghiệp vận tải hàng hóa phản ánh tình trạng ùn tắc giao thông bên ngoài cảng Cát Lái làm họ rơi vào tình cảnh giao nhận hàng không đúng thời gian trong hợp đồng. Năng lực vận chuyển hàng hóa cũng giảm hẳn, thay vì một ngày vận chuyển được từ 13 - 14 container nhưng vì ùn tắc giảm chỉ còn 5 - 7 container.

Theo Cục Hải quan TP. HCM, đến hết ngày 02/8, lượng container tồn đọng tại cảng Cát Lái lên đến 106.717 container 20 feet, chiếm 86% dung lượng bãi. Dự kiến 2 tuần tới, tổng tồn bãi tăng khoảng 5% lên mức 115.000 container 20 feet, chiếm khoảng 91% dung lượng thiết kế.

Hiện lượng hàng hóa, container tồn bãi ở cảng gần hết công suất, nhất là dung lượng dành cho hàng nhập chạm ngưỡng 100% công suất. Nếu hàng hóa tiếp tục chậm luân chuyển sẽ làm cho cảng hết sức chứa, phải tạm thời ngưng tiếp nhận tàu, chờ giải phóng bớt hàng trên bãi dẫn đến nguy cơ phải gián đoạn hoạt động như đã xảy ra tại các cảng của Mỹ, châu Âu, Trung Quốc trong các đợt dịch vừa qua. Điều này sẽ gây tác động tiêu cực cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Do lượng container tồn bãi tăng nhanh, cảng Cát Lái đã dừng nhận nhiều loại hàng hoá đến ngày 16/8. Tân cảng Sài Gòn cũng khuyến cáo hãng tàu, đại lý hãng tàu tạm ngưng tiếp nhận hàng nhập tại cảng Cát Lái của những doanh nghiệp đang ngừng sản xuất, khuyến khích các chuyến tàu vào cảng chỉ nhận hàng xuất.

Trước tình trạng khẩn cấp này, lãnh đạo Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Hải quan chỉ đạo cơ quan hải quan phối hợp với Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn áp dụng thủ tục hải quan tạm thời trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 để giải quyết tình trạng ùn tắc hàng hóa tại cảng Cát Lái.

Cụ thể: Có 3 loại hàng hóa nhập khẩu đang lưu giữ tại cảng Cát Lái được vận chuyển đến cảng biển khác trên địa bàn TP. HCM và các cảng cạn/ICD tại các tỉnh, thành phố khác để lưu giữ. Đó là: Hàng hóa nhập khẩu của các doanh nghiệp tại tỉnh Đồng Nai được vận chuyển về ICD Tân Cảng Long Bình hoặc ICD Tân Cảng Nhơn Trạch; hàng hóa nhập khẩu của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương được vận chuyển về ICD Tân Cảng Sóng Thần; hàng hóa nhập khẩu của các doanh nghiệp tại các tỉnh miền Tây được vận chuyển về cảng Tân Cảng Hiệp Phước. Đối với các hàng hóa tồn đọng đã được kiểm kê, phân loại, định giá hàng hóa tồn đọng được vận chuyển từ cảng Cát Lái về lưu giữ tại cảng Tân Cảng Hiệp Phước.

“Phương án vận chuyển hàng tồn đọng 90 ngày tại Cát Lái đã được Tổng cục Hải quan giao Cục Hải quan TP. HCM lập danh sách, quản lý và báo cáo phương án xử lý về Tổng cục trước khi chuyển các lô hàng này từ cảng Cát Lái về các cảng. Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn cam kết chịu trách nhiệm đảm bảo nguyên trạng hàng hóa, nguyên container khi vận chuyển và lưu trữ”, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết.

Phía Hải quan đề nghị Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn có ý kiến gửi các đơn vị kiểm tra chuyên ngành tại cảng biển để đẩy nhanh tiến độ kiểm tra và trả kết quả kiểm tra chuyên ngành nhằm giảm thời gian thông quan đối với hàng hóa nhập khẩu và sớm giải phóng hàng hóa ra khỏi cảng.

Để tiếp tục giải quyết tình trạng hàng hóa nhập khẩu ùn tắc tại cảng Cát Lái, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) chỉ đạo Cục Hàng hải Việt Nam, Cảng vụ Hàng hải có kế hoạch điều tiết các hãng tàu đại lý hãng tàu, hàng hóa vận chuyển đến cảng Cát Lái và các cảng biển khác tại Việt Nam phù hợp để giải quyết tình trạng hàng hóa ùn tắc tại cảng Cát Lái.

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa kiến nghị Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ GTVT làm việc với cảng Cát Lái và các cảng biển lớn khác trên cả nước để nhanh chóng có phương án giải phóng hàng hóa ra khỏi cảng. Theo đó, Bộ GTVT có thể giao các cảng làm việc với từng đơn vị có hàng tồn ở cảng để thống nhất phương án tháo gỡ vướng mắc, sớm nhận hàng; chủ động điều chỉnh xếp container từng khu vực, nâng tối đa khả năng xếp dỡ container trên bãi; điều chuyển bớt các container rỗng ra ngoài phạm vi cảng và điều chỉnh thời gian tiếp nhận container hàng xuất phù hợp.

Ngoài đề xuất điều tiết lượng hàng nhập về cảng Cát Lái, đại diện Bộ Công Thương cho rằng, tạm thời ngưng chuyển container hàng nhập từ các cảng khu vực Cái Mép, Hiệp Phước về Cát Lái. Thay vào đó, các chủ hàng sẽ nhận trực tiếp ở khu vực Cái Mép, Hiệp Phước hoặc các cảng khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nơi gần nhà máy, doanh nghiệp của họ. Các chủ hàng, hãng tàu cần hạn chế số chuyến tàu hoặc giãn tiến độ nhập container với hàng nhập của các doanh nghiệp, nhà máy đang giảm quy mô và sản lượng sản xuất.