Gỡ thẻ vàng cho thủy sản Việt Nam: Cần chấm dứt vi phạm IUU vào năm 2022
Thời sự - Logistics - Ngày đăng : 08:28, 20/08/2021
Cách đây gần 4 năm, ngày 23/10/2017, Ủy ban châu Âu (EC) đã áp dụng biện pháp cảnh báo “thẻ vàng” đối với sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường châu Âu (EU)
Vẫn còn “diễn biến phức tạp”
Cách đây gần 4 năm, ngày 23/10/2017, Ủy ban châu Âu (EC) đã áp dụng biện pháp cảnh báo “thẻ vàng” đối với sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường châu Âu (EU) do tàu cá và ngư dân Việt Nam vi phạm các quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Đồng thời, EC cũng nêu 9 khuyến nghị yêu cầu Việt Nam cần phải thực hiện để gỡ “thẻ vàng”.
Quá trình thực thi, phía EC đã tổ chức 2 đợt kiểm tra thực tế tại Việt Nam vào tháng 5/2018 và tháng 11/2019. Qua đó, EC đã quyết định rút xuống còn 4 nhóm khuyến nghị yêu cầu Việt Nam cần thực hiện trong thời gian tới. Từ năm 2020 đến nay, do tình hình dịch bệnh COVID-19, EC không thể sang Việt Nam kiểm tra, tuy nhiên theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến, kết quả thực hiện 4 nhóm khuyến nghị của EC thường xuyên được Bộ cập nhật, báo cáo EC.
Phía EC cũng đã đánh giá cao và ghi nhận sự cam kết, quyết tâm và nỗ lực của Việt Nam trong triển khai các giải pháp chống khai thác IUU. EC cho rằng, Việt Nam đã có nhiều tiến bộ và đang đi đúng hướng. Đồng thời ghi nhận thiện chí, tinh thần hợp tác, sự minh bạch và trung thực của Việt Nam trong việc cung cấp thông tin, trao đổi giữa hai bên về kết quả triển khai chống khai thác IUU.
Tuy nhiên, phía EC cho rằng, một số công tác thực thi của Việt Nam vẫn còn chậm, “chưa có sự chuyển biến rõ nét, đặc biệt là tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài có giảm, nhưng chưa vững chắc và diễn biến phức tạp”. Một trong những nguyên nhân quan trọng là do công tác phối hợp giữa các bộ, ban, ngành và Ủy ban nhân dân 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển chưa chặt chẽ trong trao đổi thông tin, phát hiện, ngăn chặn, phòng ngừa sớm, điều tra, xử lý kịp thời các vụ việc vi phạm.
Chấm dứt tình trạng vi phạm vào năm 2022
Mới đây, ngày 13/7/2021, tại cuộc họp trực tuyến của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU) với 28 tỉnh, thành phố ven biển, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành một lần nữa khẳng định, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo để từng bước gỡ “thẻ vàng” và tuyệt đối không để nguy cơ bị “thẻ đỏ”.
Cần chấm dứt vi phạm IUU vào năm 2022
Thời gian qua, phía Việt Nam đã tập trung xây dựng hệ thống pháp luật về thủy sản đáp ứng được yêu cầu hội nhập, bảo đảm quản lý, phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm.
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, hàng năm Bộ này đều tổ chức trên 10 đoàn công tác đi kiểm tra tại 28 tỉnh, thành phố ven biển. Tính đến ngày 30/6/2021, việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên có tín hiệu trên Hệ thống giám sát hành trình tàu cá là 26.915 tàu (đạt 87,45%); số lượng tàu cá đã thực hiện đánh dấu theo quy định là 85.620 tàu, đạt 90,53%. Hiện cả nước có tổng cộng 49 cảng được chỉ định đủ điều kiện cho công tác xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác cho tàu cá Việt Nam cập cảng bốc dỡ thủy sản. Cũng theo ông Phùng Đức Tiến, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phấn đấu năm 2021 sẽ giảm ít nhất 40% số tàu cá vi phạm, đến năm 2022 chấm dứt hoàn toàn tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài.
Trung tướng Nguyễn Trọng Bình, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam cũng cho biết, Bộ Quốc phòng chỉ đạo quyết liệt các lực lượng vươn khơi bám biển với ngư dân, làm điểm tựa cho bà con bám biển. Có đợt cao điểm, Bộ huy động đến 30 tàu, sử dụng cả máy bay không người lái (UAV) mở rộng phạm vi giám sát. Trung tướng Nguyễn Trọng Bình đề xuất, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế và sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan thực thi pháp luật trong xử lý đối tượng môi giới, tổ chức cho ngư dân đánh bắt bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Trước đó, ngày 24/6/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 17/CT-TTg “Về cơ chế phối hợp liên ngành giữa các ban, bộ, ngành và Ủy ban nhân dân 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển trong trao đổi, xử lý thông tin nhằm ngăn chặn, tiến tới chấm dứt tình hình tàu cá Việt Nam vi phạm các quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định ở vùng biển nước ngoài”. Qua đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển tập trung chỉ đạo cơ quan chức năng thực hiện nghiêm công tác phối hợp, trao đổi thông tin, phát hiện, phòng ngừa sớm, điều tra, xử lý kịp thời các vụ việc vi phạm…”. Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU) chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ về việc xử lý đầy đủ, kịp thời các thông tin nhận được.
Theo Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, tinh thần chỉ đạo, quyết tâm của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương là giảm dần số lượng tàu cá Việt Nam vi phạm các quy định về chống khai thác IUU và chấm dứt tình trạng này vào năm 2022 để gỡ thẻ vàng của EC; tuyệt đối không để tình trạng tiếp tục khai thác hải sản vi phạm vùng biển nước ngoài dẫn tới bị áp thẻ đỏ, “Phải có hành lang pháp lý phù hợp, cần tổ chức thực thi pháp luật cho tốt, nếu không xử lý nghiêm minh, triệt để thì mất hiệu lực. Đây là điểm mấu chốt!”, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh.