Kinh tế phục hồi nhưng rủi ro vẫn tiềm ẩn

Thời sự - Logistics - Ngày đăng : 09:05, 03/01/2023

Những rủi ro đối với việc tiếp tục phục hồi kinh tế chủ yếu đến từ bên ngoài. Cuộc xung đột Nga - Ukraine, suy thóai kinh tế ở Trung Quốc, lãi suất quốc tế tăng và đồng đô la Mỹ mạnh lên, nguy cơ suy thóai kinh tế ngày càng tăng ở châu Âu có thể ảnh hưởng đến nhu cầu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam và làm tăng rủi ro bất ổn kinh tế vĩ mô.

Rủi ro bên ngoài và bên trong

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tình hình kinh tế - xã hội tháng 10 và 10 tháng năm 2022 đạt nhiều kết quả quan trọng, nhiều điểm sáng nổi bật. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát; các cân đối lớn được bảo đảm. Giải ngân vốn đầu tư công, thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và các chương trình mục tiêu quốc gia được tập trung chỉ đạo; đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm... Đồng thời, quyết liệt xử lý dứt điểm các vấn đề tồn đọng, kéo dài.

bts-skytrain-electric-train-running-way-with-business-office-buildings-background-compressed.jpg

Tại Diễn đàn “Nhịp đập kinh tế Việt Nam” lần thứ hai tổ chức tại Hà Nội sáng 22/11 với chủ đề: “Tiếp tục phục hồi kinh tế - Các nhân tố thúc đẩy tăng trưởng”, với sự tham gia của các chuyên gia và nhà quản lý từ nhiều Bộ, ngành, các đối tác phát triển, cũng như lãnh đạo các doanh nghiệp và học giả trong nước và quốc tế... đều thống nhất nhận định, năm 2022, kinh tế Việt Nam vượt trội hơn so với các quốc gia khác trong khu vực nhờ vào sự phục hồi chi tiêu của người tiêu dùng, xuất khẩu tăng mạnh trong mấy quý và hoạt động du lịch quốc tế dần trở lại. Tăng trưởng GDP quý III/2022 vượt mọi dự báo, ước tăng tới 13,67% so với cùng kỳ năm trước, đưa tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm 2022 lên 8,83%. Lạm phát cơ bản vẫn được kiểm soát dưới mức mục tiêu đề ra (4%/năm).

Tuy nhiên, triển vọng kinh tế Việt Nam tươi sáng nhưng rủi ro đang gia tăng. Những rủi ro đối với việc tiếp tục phục hồi kinh tế chủ yếu đến từ bên ngoài. Cuộc xung đột Nga - Ukraine, suy thoái kinh tế ở Trung Quốc, lãi suất quốc tế tăng và đồng đô la Mỹ mạnh lên, nguy cơ suy thoái kinh tế ngày càng tăng ở châu Âu có thể ảnh hưởng đến nhu cầu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam và làm tăng rủi ro bất ổn kinh tế vĩ mô. Các nhà hoạch định chính sách sẽ cần cảnh giác, điều chỉnh chính sách tài khóa và tiền tệ kịp thời với tình hình thay đổi trên toàn cầu.

Ngoài ra, theo Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, cũng có những rủi ro đến từ trong nước, đặc biệt trong thị trường ngân hàng và trái phiếu, vốn rất nhạy cảm với những điều kiện thay đổi nhanh chóng trong lĩnh vực bất động sản. Tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu sẽ ngày càng đè nặng lên sản xuất nông nghiệp, sức khỏe của các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi mực nước biển dâng, lũ lụt, hạn hán và bão lớn.

Trong Báo cáo “Cập nhật Triển vọng Kinh tế Việt Nam”, TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng Ban Kinh tế ngành và Doanh nghiệp, NCIF-MPI nêu, với nền tảng tăng trưởng khá cao trong năm 2022, tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2023 sẽ chậm lại, từng bước trở về trạng thái trước COVID-19, do sức bật cầu trong nước có thể không mạnh mẽ như năm 2022. Giá cả nguyên vật liệu tăng cao bắt đầu chuyển hóa rõ nét hơn vào chi phí sản xuất. Xuất nhập khẩu có thể tăng chậm hơn so với năm 2022 do tình trạng khó khăn kéo dài của các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam. Thu hút vốn đầu tư nước ngoài dự báo vẫn ở mức thấp do các rủi ro kinh tế toàn cầu gia tăng.

Cũng theo ông Trần Toàn Thắng, kinh tế Việt Nam năm 2023 đi theo kịch bản nào phụ thuộc vào nhiều yếu tố như diễn biến xung đột Nga - Ukraine, sự phục hồi của kinh tế toàn cầu, đặc biệt là các đối tác kinh tế lớn của Việt Nam. Cùng với đó là các nỗ lực thực hiện các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Chương trình Phục hồi và Phát triển KTXH. Với các yếu tố tác động như trên, kinh tế Việt Nam năm 2023 có thể diễn ra theo 2 kịch bản. Kịch bản 1, tăng trưởng kinh tế có thể chỉ ở mức 6-6,2% nếu các yếu tố rủi ro lấn át xu hướng phục hồi đã thiết lập trong năm 2022. Kịch bản 2 được đánh giá khả quan hơn, tăng trưởng kinh tế có thể đạt mức 6,5-6,7% trong điều kiện quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi hơn, các tác động từ bối cảnh quốc tế không quá lớn.

Nhiều tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá cao về những kết quả đạt được và dự báo lạc quan về tốc độ tăng trưởng kinh tế nước ta trong năm 2022 và 2023. Nikkei Asia đánh giá Việt Nam dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về đà phục hồi sau đại dịch COVID-19 (đứng thứ 8 thế giới). Các hoạt động sản xuất tiếp tục được phục hồi và tăng trưởng; các ngành xuất khẩu chủ lực (dệt may, da giày, đồ gỗ...) phục hồi khá; một số sản phẩm công nghiệp chủ lực tăng cao trong 10 tháng.

Đẩy mạnh chương trình phục hồi và phát triển KTXH

Tại phiên họp thường kỳ của Chính phủ tháng 10/2022, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng chỉ rõ những khó khăn, hạn chế cần lưu ý như ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn còn tiềm ẩn những rủi ro. Hoạt động của thị trường chứng khóan, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, lao động, khoa học công nghệ chưa thật hiệu quả; triển khai một số nhiệm vụ của Chương trình phục hồi, phát triển KTXH, các chương trình mục tiêu quốc gia, giải ngân vốn đầu tư công còn chậm.

smart-transport-technology-concept-future-car-traffic-road-compressed.jpg

Cùng với đó, hoạt động SXKD gặp nhiều khó khăn. Hiện tượng một số doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ xăng dầu đóng cửa hoặc tạm ngừng kinh doanh chưa được xử lý triệt để; thu hút FDI mới gặp khó khăn, giảm 5,4% cùng kỳ. Tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế tại một số cơ sở y tế chưa được xử lý dứt điểm; đời sống một bộ phận người dân khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số...

Thủ tướng cho biết, về Chương trình phục hồi và phát triển KTXH, các Bộ, cơ quan, địa phương tiếp tục chủ động, quyết liệt xây dựng và thực hiện. Thủ tướng đã giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Trung ương cho các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương với tổng số vốn 147.138 tỷ đồng cho 94 nhiệm vụ, dự án.

Đối với 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ký, ban hành 5 Nghị quyết, 3 Công điện, 1 Chỉ thị, 2 thông báo và chủ trì 4 cuộc họp để chỉ đạo điều hành, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc và đôn đốc triển khai thực hiện. Hiện, 63/63 địa phương đã kiện toàn Ban Chỉ đạo cấp tỉnh. Hầu hết các địa phương đang xây dựng, hoàn thiện văn bản quản lý, điều hành. 52/52 địa phương hoàn thành việc giao kế hoạch vốn.

Thủ tướng đề nghị các Bộ, ngành, địa phương đảo đảm chất lượng, tiến độ hoàn thành việc phân bổ, giao kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 trong năm 2022; kế hoạch đầu tư công năm 2023; thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, đẩy mạnh triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia và Chương trình phục hồi và phát triển KTXH; tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, bảo đảm nguồn hàng cho xuất khẩu và đáp ứng nhu cầu trong nước tăng trong dịp cuối năm.

Lam Trình