Hội thảo “Hiệp định Thương mại tự do (EVFTA): Cơ hội và thách thức đối với ngành hàng hải tại tòa nhà Cảng vụ TP. HCM (đầu cầu TP. HCM)
Sáng ngày 30/7, Cục Hàng hải Việt Nam đã tổ chức thành công Hội thảo Hiệp định EVFTA: Cơ hội và thách thức đối với ngành hàng hải Việt Nam. Trong khuôn khổ chương trình, Lễ ký kết MOU giữa Cục Hàng hải Việt Nam và Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cũng đã được thực hiện. Đây được coi là tiền đề cho sự phối hợp chặt chẽ và thường xuyên giữa EuroCham và Cục Hàng hải Việt Nam trong việc hỗ trợ thúc đẩy vận tải biển và phát triển thương mại trong triển khai EVFTA; thúc đẩy mối quan hệ giữa cộng đồng doanh nghiệp châu Âu và cơ quan quản lý nhà nước của Việt Nam.
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang cho biết Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) được ký kết cách đây 1 năm và sẽ có hiệu lực từ 01/8/2020 có thể đem lại các điều kiện phát triển thuận lợi cho cả lĩnh vực vận tải biển và cảng biển của Việt Nam. Theo đó, EVFTA quy định loại bỏ gần như hoàn toàn thuế quan giữa hai bên. EVFTA cũng giảm nhiều hàng rào phi thuế quan hiện có trong giao dịch thương mại với Việt Nam và mở ra các thị trường dịch vụ và mua sắm công của Việt Nam cho các công ty EU. Trước mắt, ngay khi có hiệu lực, EVFTA sẽ loại bỏ 65% thuế đối với hàng xuất khẩu của EU sang Việt Nam, đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU, EVFTA cũng sẽ loại bỏ 71% thuế kể từ ngày 1/8/2020.
Theo bà Nguyễn Sơn Trà, Phó phòng WTO và đàm phán thương mại, Vụ chính sách thương mại đa biên, Bộ Công thương thì Hiệp định EVFTA được khởi động và kết thúc đàm phán trong bối cảnh quan hệ song phương Việt Nam - Liên Minh châu Âu (EU) ngày càng phát triển tốt đẹp. Đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế - thương mại. EU là một trong những đối tác hàng đầu của Việt Nam. Quan hệ thương mại Việt Nam - EU đã phát triển rất nhanh chóng và hiệu quả trong một thập kỷ vừa qua, từ năm 2009 đến năm 2019, kim ngạch quan hệ thương mại Việt Nam - EU đã tăng hơn 13,7 lần, từ mức 4,1 tỷ USD năm 2000- lên 56,45 tỷ USD vào năm 2019; trong đó xuất khẩu của Việt Nam vào EU tăng 14,8 lần (từ 2,8 tỷ USD lên 41,54 tỷ USD) và nhập khẩu vào Việt Nam từ EU tăng hơn 11,4 lần (1,3 tỷ USD lên 14,90 tỷ USD).
Trong Hiệp định EVFTA, đối với dịch vụ vận tải, cụ thể là dịch vụ gom hàng và dịch vụ tái phân phối container rỗng, ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực, Việt Nam cho phép các nhà cung cấp dịch vụ vận tải biển quốc tế của EU hoặc thành viên EU thực hiện các dịch vụ ngày trên tuyến Quy Nhơn - Cái Mép, sau 05 năm Việt Nam sẽ cho phép thực hiện dịch vụ tái phân phối container rỗng trên tất cả các tuyến và việc này sẽ gây cạnh tranh lên các Hãng tàu Việt Nam vốn đang được độc quyền trên các tuyến dịch vụ vẩn tải biển nội địa.
Để tận dụng được lợi thế nhất định từ EVFTA cũng như tăng sức cạnh tranh cho hệ thống cảng biển tại Việt Nam, đặc biệt phát huy tối đa vai trò tiềm năng của cụm cảng nước sâu và đáp ứng xu thế phát triển của thị trường hàng hải thế giới, ông Trương Tấn Lộc, Trưởng phòng Marketing, TCT Tân cảng Sài Gòn đã có những đề xuất về công tác quy hoạch phát triển cảng biển và hoàn thiện hạ tầng giao thông. Cụ thể, việc quy hoạch phát triển cảng biển cần mang tính tổng thể và đồng bộ với việc phát triển hệ thống hậu cần sau cảng, phải gắn chặt với quy hoạch phát triển đồng bộ các khu công nghiệp, quy hoạch phát triển kinh tế của vùng và các địa phương có cảng. Ví dụ như tại cụm Cảng nước sâu Cái Mép, mặc dù dịch vụ hậu cần cảng cũng đã có những chuyển biến tích cực, có thểm 152ha kho bãi đi vào hoạt động trong 05 năm qua những điều này cũng không theo kịp với tốc độ tăng trưởng hàng hóa trong khu vực. Hiện tại, khu vực Cái Mép vẫn đang thiếu các bãi tập kết container rỗng; thiếu hệ thống kho hàng tổng hợp cho hàng CFS, ngoại quan, thiếu các cảng cạn, bến sà lan...
Theo ông Lennart Janssen, Chủ tịch Tiểu ban Vận tải và Hậu cần thuộc EuroCham, Hiệp định EVFTA đã có những tác động tích cực đối với ngành logistics. Thương mại hàng hóa gia tăng, đòi hỏi một mạng lưới hỗ trợ cơ sở hạ tầng giao thông vận tải biển và logistics đáp ứng kịp thời, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu tại Việt Nam. Việc mở rộng thực thi các cam kết về logistics và vận tải biển trong EVFTA sẽ tăng quy mô thị trường và kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và EU.
Từ phía doanh nghiệp, Hiệp định EVFTA khẳng định là cứu cánh mang đến cơ hội thị trường đa dạng hơn cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp lấy lại đà tăng trưởng hậu dịch bệnh COVID-19. Các cam kết chính của Hiệp định được dự kiến sẽ có tác dộng tích cực đến kim nhạch xuất khẩu hàng hóa bao gồm: các cam kết về mở cửa thị trường hàng hóa, bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho hàng nông sản, hải quan và thuận lợi hóa thương mai...
Để có thể "đón sóng", tận dụng hiệu quả EVFTA, thì theo Vụ chính sách thương mại đa biên, Bộ Công thương, các doanh nghiệp cần lưu ý những điều sau:
- Chủ động tìm hiểu Hiệp định EVFTA thông qua việc tham gia các chương trình phổ biến, hội nghị, hội thảo, khóa tập huấn về EVFTA; liên hệ trực tiếp với Bộ Công thương nếu có thắc mắc trong quá trình tận dụng, thực thi Hiệp định.
- Chủ động chuẩn bị năng lực, nguồn hàng, nâng cao sức cạnh tranh thông qua việc xây dựng kế hoạch dài hạn, bài bản, nâng cao năng lực sản xuất thông qua ứng dụng khoa học công nghệ, học tập các mô hình kinh doanh đã thành công.
- Chủ động hợp tác, liên kết để nâng cao sức mạnh, tạo chuỗi cung ứng thông qua thúc đẩy liên kết sản xuất giữa các doanh nghiệp, hợp tác xã và người nông dân, hộ sản xuất, từ đó hoàn thiện chuỗi giá trị từ sản xuất, canh tác, chế biến và phân phối tới người tiêu dùng, đồng thời đảm bảo chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu chặt chẽ của Hiệp định và tiêu chuẩn cao của EU.
- Nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, chú ý đến vấn đề phát triển bền vững của Hiệp định, cụ thể cần lưu ý đến các nguyên tắc, tiêu chuẩn về lao động và các quy định, ngueyen tắc về bảo vệ môi trường.
- Ngoài ra, các doanh nghiệp cần chủ động và chuẩn bị các biện pháp đối phó với các vụ kiện về phòng vệ thương mại thông qua việc theo dõi tình hình thị trường, giá cả, các điều kiện trong giao thương, nâng cao năng lực.
