Blockchain trong chuỗi cung ứng lợi ích tiềm năng

(Vietnam Logistics Review) Blockchain là một xu hướng công nghệ mới đang thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp. Báo cáo thường niên lần thứ 22 (năm 2017) về tình hình thị trường 3PL toàn cầu (www.3plstudy.com) có khảo sát về nhận thức của doanh nghiệp 3PL đối với công nghệ blockchain.

Những người tiên phong

Tháng 11.2016, Walmart công bố hợp tác với các chuyên gia công nghệ và học thuật từ IBM và đại học Tsinghua để truy xuất nguồn gốc thịt lợn tại Trung Quốc – từ chuồng nuôi tới kệ hàng bán. Sử dụng công nghệ blockchain, Walmart sẽ có thể lưu trữ dài hạn các bản ghi điện tử của các giao dịch và truy xuất các sản phẩm thực phẩm từ nơi sản xuất, xuyên suốt chuỗi cung ứng cho tới khách hàng đã mua sản phẩm. Tất cả các thông tin này được nhóm trong một khối thông tin kết nối nhau (blockchain).

Trước đó, từ tháng 9.2016, Maersk đã hợp tác cùng IBM nhằm ứng dụng công nghệ phân phối sổ cái blockchain vào ngành vận tải đường biển. Công nghệ blockchain giúp ngành công nghiệp vận tải biển và hậu cần theo dõi được hồ sơ của hàng triệu chuyến tàu chở container trên khắp thế giới bằng cách số hóa toàn bộ quy trình chuỗi cung ứng. Nhờ đó, blockchain sẽ giúp tăng tính minh bạch, làm cho việc trao đổi thông tin giữa các bên tham gia vào quy trình vận chuyển trở nên dễ dàng hơn.

Mối quan tâm của các doanh nghiệp trong việc áp dụng công nghệ blockchain vào chuỗi cung ứng đang tăng lên, và các công ty từ Maersk đến Walmart đang nắm bắt tiềm năng đến từ việc chuyển giao quyền sở hữu và ghi chép các hoạt động khi các lô hàng di chuyển giữa các doanh nghiệp và trong suốt chuỗi cung ứng.

Lợi ích của blockchain

Bởi vì blockchain có thể theo dõi và kiểm tra các hoạt động trong suốt quá trình sản xuất, vận chuyển và phân phối của một chuỗi cung ứng, nó sẽ giúp loại bỏ nhiều rủi ro và mối quan tâm liên quan đến quá trình di chuyển của sản phẩm.

Trong mỗi bước di chuyển, hay còn gọi là khối (block), blockchain sẽ xác định các bên liên quan, giá, ngày, địa điểm, chất lượng, trạng thái của sản phẩm và bất kỳ thông tin khác liên quan đến quản lý lô hàng và sản phẩm trên các chuyến hàng. Các thông tin này được lưu trữ phân tán trên hàng triệu máy tính, máy chủ có tham gia vào mạng lưới ngang hàng giúp những người trong mạng lưới có thể tìm ra từng sản phẩm với tận nguồn gốc của nguyên vật liệu được sử dụng. Dữ liệu quan trọng có thể được cập nhật theo thời gian thực (real-time), có thể làm giảm nhu cầu đối chiếu với hồ sơ nội bộ của mỗi bên và cho phép mỗi bên trong hệ thống mạng lưới cung ứng có được khả năng hiển thị (visibility) chi tiết về các bước di chuyển và tình trạng của sản phẩm.

Hơn thế nữa, cấu trúc phân quyền của sổ cái làm cho bất kỳ bên nào cũng không thể giữ quyền sở hữu hoặc thao túng dữ liệu. Thông tin được chia sẻ sẽ làm tăng khả năng hiển thị (visibility) và giảm thiểu khả năng xảy ra lỗi của con người. Nó cũng có thể làm giảm đáng kể thời gian trễ, loại bỏ chi phí phát sinh thêm, giảm thiểu sai sót của con người. Tính chính xác và tính trách nhiệm tăng lên của dữ liệu được quản lý trong blockchain có thể mang lại nhiều cơ hội hơn cho việc phân tích dữ liệu để nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.

Blockchain – một công nghệ đang nổi lên

Công nghệ này đang tiên phong hàng đầu và đang lan rộng dần, nhưng khảo sát của 3plstudy.com cho thấy vẫn còn thiếu nhận thức về việc sử dụng của blockchain.

Phần lớn những công ty tham gia khảo sát khoảng 67% các chủ hàng và 62% các nhà cung cấp dịch vụ 3PL, cho biết họ không biết đủ về blockchain để đánh giá nó vào thời điểm này, như thể hiện trong hình 1.

Những mong đợi về lợi ích tiềm năng của blockchain

Do đang trong giai đoạn mới bắt đầu, hệ sinh thái blockchain cần sự phát triển thêm. Khoảng 81% chủ hàng và 62% 3PL vẫn chưa thảo luận về blockchain (hình 2).

Những mong đợi về lợi ích tiềm năng của blockchain

Tuy nhiên, mối quan tâm đang dần tăng lên, đặc biệt đối với các nhà cung cấp dịch vụ logistics. Trong số 3PL, 30% cho biết họ xem đây là ứng dụng tiềm năng nhưng chưa tham gia so với 16% các chủ hàng. Có nhiều 3PL (khoảng 7%) – đang tích cực tìm kiếm các giải pháp tiềm năng, so với ít hơn 2% các chủ hàng.

Cũng có sự quan tâm ngày càng tăng về công nghệ, điều này có thể sẽ tăng lên khi có nhiều chủ hàng thử nghiệm và chứng minh điều đó. Khảo sát cho thấy khoảng một phần ba các chủ hàng 36% quan tâm đến các cuộc trò chuyện xung quanh blockchain và muốn 3PL đưa các sáng kiến tiềm năng cho blockchain ra thảo luận.

Trong số các 3PL, 31% muốn 3PL đưa các sáng kiến tiềm năng cho blockchain ra thảo luận; 26% muốn thấy 3PLs sở hữu hoặc hợp tác trong các hoạt động blockchain như thể hiện trong hình 3.

Mức độ quan tâm đến các hoạt động liên quan đến blockchain

Thách thức với blockchain

Có những thách thức với công nghệ, bao gồm cả việc phát triển và quản trị chia sẻ dữ liệu blockchain. Bởi vì blockchain tạo ra một sổ cái có thể truy cập được, nên cần phải có khả năng tương tác lẫn nhau giữa các blockchain tư nhân và công cộng, đòi hỏi phải có các tiêu chuẩn và thỏa thuận.

Cùng với các vấn đề khả năng mở rộng và thiếu các giao thức, sự riêng tư cũng là một trong những mối quan tâm mà công nghệ blockchain phải giải quyết. Chủ hàng và 3PL sẽ phải xác định có bao nhiêu thông tin cần được cung cấp. Trong một số trường hợp, các công ty có thể không muốn cung cấp đầy đủ tính minh bạch của tất cả thông tin cho mọi người trong chuỗi cung ứng.

Thông tin càng nhiều trong chuỗi cung ứng thì càng cần có nhiều trách nhiệm đối với và các công ty có thể xác định họ không muốn mức độ theo dõi chi tiết như vậy. Hơn nữa, công nghệ blockchain tự nó không giải quyết được độ tin cậy của hồ sơ. Blockchain yêu cầu xác minh của bên thứ ba của dữ liệu, mà qua đó phát sinh chi phí bổ sung.

Do những quan ngại nói trên, lợi ích của ứng dụng blockchain vẫn chưa được nhận ra một cách đầy đủ. Tuy nhiên, xu hướng ứng dụng blockchain là rất rõ ràng. Các doanh nghiệp logistics cần quan tâm để có sự chuẩn bị trong tương lai.

Chú thích: báo cáo về thị trường 3PL được đăng tại http://www.3plstudy.com/3pl2018download.php