Chuỗi cung ứng lạnh trong bảo quản & vận chuyển ngành dược phẩm

(Vietnam Logistics Review)Trong một thập kỉ gần đây, ngành dược tại Việt Nam đã và đang có những bước tiến ổn định. Với chỉ số tăng trưởng hằng năm lên đến 16%, Intercontinental Marketing Services Health xếp hạng ngành dược của Việt Nam thuộc nhóm có chỉ số tăng trưởng cao nhất Đông Nam Á và là một trong 17 nước có ngành dược đang phát triển (Pharmerging Countries). Pharmeging là một khái niệm để chỉ sự chuyển mình của ngành dược phẩm từ “mới nổi” trở thành “phát triển”.

Việt Nam nhập khẩu hầu hết các sản phẩm dược, với gần 90% nguyên liệu tá dược và 50% thành phẩm (đặc biệt là các loại thuốc đặc trị và các loại thuốc có giá trị cao). Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, giá trị dược phẩm nhập khẩu tăng 13.2% trong tháng 2 năm 2016, tương đương gần 200 triệu USD. Điều này có nghĩa là một lượng lớn dược phẩm tại Việt Nam được vận chuyển đường dài trước khi đến tay người tiêu dùng. Khi lượng thuốc tiêu thụ càng tăng, việc đảm bảo chất lượng thuốc suốt quá trình vận chuyển và bảo quản thuốc nhập khẩu hoặc thuốc sản xuất và vận chuyển trong nước ngày càng trở nên quan trọng.

Hiện nay tại Việt Nam, hầu hết dược phẩm đều được vận chuyển như hàng hóa thông thường trên các xe tải phủ bạt hoặc thùng tôn, mặc cho nhiệt độ trên đường thay đổi đột ngột dao động từ 20oC tới 40oC và nhiều yếu tố thời tiết khác. Tình trạng kém phát triển về hệ thống kho bãi, hạn chế trong phương cách bảo quản hay thiếu sót trong kỹ thuật kiểm soát nhiệt độ là nguyên nhân chính dẫn đến sự chậm trễ trong quá trình vận chuyển, gây ảnh hưởng chất lượng dược phẩm. VnExpress đã ghi nhận vụ việc hơn 3,500 liều vắc-xin bị hư hại tại Bệnh viện Đa Khoa Đồng Nai vào tháng 6.2016 vừa qua do sai sót trong quy trình bảo quản lạnh, gây lãng phí nguồn ngân sách.

Sự phát triển tất yếu của công nghệ chuỗi cung ứng lạnh

Chuỗi cung ứng lạnh là một khái niệm phổ biến ở các nước phát triển và đang ngày càng thu hút sự quan tâm của các thị trường đang phát triển như Việt Nam. Chuỗi cung ứng lạnh là giải pháp cho những thách thức về khả năng kiểm soát và duy trì nhiệt độ thích hợp trong quản lý chuỗi cung ứng các sản phẩm dược, mẫu thử sinh học, thiết bị y tế hay các sản phẩm nhạy cảm khác. Gần 130 tỷ USD sản phẩm dược chăm sóc sức khỏe phụ thuộc vào chuỗi cung ứng lạnh để đảm bảo sản phẩm dược giữ được tình trạng nguyên vẹn khi đến tay người tiêu dùng trên toàn thế giới.

Dược phẩm như vắc-xin là một trong những sản phẩm yêu cầu khắt khe trong bảo quản, đòi hỏi môi trường với nhiệt độ và độ ẩm nhất định phải được duy trì trong suốt quá trình vận chuyển. Cách bảo quản không đúng có thể làm hỏng cho nhiều thành phần thuốc. Để đảm bảo chất lượng, nhiều tiêu chuẩn khắt khe về nhiệt độ và độ ẩm luôn được áp dụng ở tất cả các bước: sản xuất, đóng gói, vận chuyển và ngay cả khi đến tay người tiêu dùng. Nếu việc bảo quản và vận chuyển dược phẩm không đúng thì hiệu quả bảo vệ phòng bệnh sẽ bị giảm, thậm chí gây tai biến và tử vong cho người bệnh.

Theo dự báo của Business Monitor, sự gia tăng dân số ở Việt Nam sẽ đẩy mạnh sức tiêu thụ thuốc từ khoảng 3.3 tỷ USD năm 2013 lên gần 10 tỷ USD vào năm 2020. Chính phủ cũng đã ban hành các chính sách khích lệ sự phát triển ngành dược, điển hình như mục tiêu thúc đẩy giá trị tiêu thụ thuốc nội chiếm 80% tổng giá trị tiêu thụ, và thúc đẩy sản xuất thuốc trong nước sẽ đáp ứng 20% nhu cầu nguyên liệu thô vào năm 2030.

Việc tăng cường năng lực tự sản xuất dược phẩm trong nước là xu hướng phát triển chung của ngành y tế khu vực. Tại châu Á - Thái Bình Dương, chuỗi cung ứng lạnh được nhận định sẽ ngày một phát triển, với mức tăng trưởng khoảng 12% vào năm 2017 và tiếp tục giữ vững tốc độ phát triển 2 con số này cho đến năm 2020.
Đứng trước vận hội này, theo FedEx, việc dự báo các xu hướng có thể dẫn đầu tăng trưởng ngành là vô cùng thiết thực, từ đó áp dụng các cải tiến chuỗi cung ứng lạnh được thiết kế riêng cho từng nhu cầu chuyên biệt để đáp ứng các nhu cầu thay đổi nhanh chóng và ngày một chuyên sâu trong việc vận chuyển các sản phẩm y tế, cũng như hỗ trợ sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành y tế tại Việt Nam và khu vực.

Những giải pháp dành riêng cho các công ty cung cấp dược phẩm, công nghệ sinh học và vật liệu thử nghiệm lâm sàng, các mẫu trong phòng thí nghiệm và thiết bị y tế điển hình:

- Cold Shipping Packaging - Hệ thống đóng gói được thiết kế để duy trì "độ lạnh" ở mức 2°-8°C trong suốt 96 giờ thông qua một hệ thống làm mát đặc biệt bằng hơi nước, hệ thống được kích hoạt và điều khiển chỉ với nút bấm bên trong bao bì.

- Deep Frozen Shipping - Giải pháp đông lạnh sâu áp dụng khí nitơ lỏng khô thay cho đá khô. Đây được xem là giải pháp thân thiện môi trường nhằm giúp khách hàng vận chuyển hàng hóa và mẫu vật đòi hỏi nhiệt độ bảo quản dưới -150°C. Hệ thống có thể duy trì tình trạng bảo quản tới 10 ngày nhờ ứng dụng CryoPort Express® Dry Shipper. Giải pháp này được đánh giá bởi các Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) là giải pháp vận chuyển khô không nguy hại và đáp ứng các yêu cầu vận chuyển các chất lây nhiễm (UN3373) và các mẫu bệnh không lây nhiễm.

- Các trung tâm chuỗi cung ứng lạnh như FedEx Cold Chain tại Memphis (Mỹ) là một trong những cải tiến mới nhất trong lĩnh vực chuỗi cung ứng lạnh nói riêng và minh chứng cho nỗ lực đầu tư của hãng nhằm đảm bảo hãng sẽ đồng hành với sự phát triển không ngừng của ngành y tế trong thời gian tới.

Trước thực trạng dược phẩm được nhập khẩu, sản xuất và vận chuyển khắp nơi trên mọi miền đất nước ngày càng tăng, việc đảm bảo và duy trì điều kiện bảo quản và vận chuyển thích hợp là một trong những ưu tiên của ngành dược và của ngành logistics.