Chuyển đổi 8 dự án PPP cao tốc Bắc - Nam sang hình thức đầu tư công, sử dụng toàn bộ ngân sách Nhà nước.
Chuyển 8 dự án PPP cao tốc Bắc - Nam sang hình thức đầu tư công
Tại cuộc họp mở rộng để thẩm tra nội dung trên của Thường trực Ủy ban Kinh tế (UBKT) của Quốc hội hôm 14/5, ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam cho rằng, việc chuyển đổi hình thức đầu tư 8 dự án PPP cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư là cấp thiết trong bối cảnh hiện nay.
Theo sự phân tích của ông, dư nợ tín dụng của các dự án BOT giao thông hiện nay khoảng 102 nghìn tỷ đồng. Trong đó, 59/116 dự án có doanh thu không đảm bảo phương án tài chính, doanh thu không đủ trả nợ ngân hàng. Nghiêm trọng hơn, 43/116 dự án BOT giao thông hiện nay đang phải cơ cấu chuyển đổi nợ với tổng số tiền khoảng 66.474 tỷ đồng, gồm: 10 dự án khả năng chuyển ngay sang nợ xấu với số tiền 14.618 tỷ đồng và 33 dự án có nguy cơ chuyển sang nợ xấu với số tiền trên 51.000 tỷ đồng.
Trong khi đó, các tổ chức tín dụng hiện phải tuân thủ các tỷ lệ đảm bảo an toàn, các giới hạn cấp tín dụng theo quy định tại Thông tư 22/2019 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Theo đó, tỷ lệ tối đa sử dụng nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung hạn và dài hạn phải được điều chỉnh giảm dần, từ 01/01 - 30/9/2020 là 40%; từ 01/10/2020 - 30/9/2021 là 37%; từ 01/10/2021- tháng 9/2022 là 34% và từ ngày 01/10/2022 còn 30%.
Đối với 8 dự án PPP cao tốc Bắc – Nam này các nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển chủ yếu là các nhà thầu, họ có năng lực về thi công nhưng năng lực về tài chính còn nhiều hạn chế. Như vậy vòng luẩn quẩn vay nợ ngân hàng để đầu tư theo kiểu “tay không bắt giặc” như trước đây xảy ra.
“Chủ đầu tư chủ yếu là những nhà thầu thì rất khó thuyết phục ngân hàng cho vay số tiền lên đến 5.000 - 10.000 tỷ đồng đầu tư các dự án cao tốc Bắc - Nam. Tôi chưa hình dung ra, nhưng khả năng là không ngân hàng nào họ đồng ý cho vay. Hơn nữa, theo quy định của pháp luật, không một cơ quan nào có quyền yêu cầu tổ chức tín dụng phải cho vay khi dự án không có hiệu quả tài chính hoặc là nhà đầu tư không đủ năng lực”, ông Nguyễn Quốc Hùng nhận định.
Các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam có tổng mức đầu tư lớn, nên nguồn vốn vay ngân hàng có thể vượt giới hạn cấp tín dụng trong khi hiện nay hệ số an toàn vốn của các ngân hàng thương mại nhà nước đã chạm ngưỡng. Do vậy, việc chuyển đổi hình thức đầu tư 8 dự án PPP cao tốc Bắc - Nam sang hình thức đầu tư công trong bối cảnh hiện nay là cấp thiết và phù hợp với thực tiễn.
Chính phủ nhận diện rõ những khó khăn về việc huy động nguồn vốn tín dụng, nên thời gian qua đã giao NHNN Việt Nam phối hợp với các bộ, ngành để nghiên cứu, đề xuất các giải pháp để xử lý. Tuy nhiên cho đến nay, chưa có giải pháp khả thi để giải quyết triệt để các khó khăn nêu trên, đặc biệt trong điều kiện hiện nay, các ngân hàng thương mại đang tập trung thực hiện các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân khắc phục các tác động của dịch bệnh COVID-19.
Mục tiêu kích cầu thúc đẩy tăng trưởng
Kết luận cuộc họp của Thường trực Ủy ban kiểm tra của Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm cho rằng: “Đa số các đại biểu đều thống nhất việc phải đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án cao tốc Bắc - Nam để đảm bảo chất lượng và hiệu quả đầu tư trong bối cảnh nền kinh tế chịu tác động của dịch bệnh COVID-19, đồng thời ủng hộ đề xuất của Chính phủ như trong tờ trình. Đây là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị để đẩy nhanh tiến độ đầu tư công, các công trình trọng điểm quốc gia tạo sự lan tỏa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển đổi hình thức đầu tư thuộc Quốc hội, chính vì vậy đề nghị Chính phủ và Bộ GTVT cần phải hoàn thiện hồ sơ và giải trình các ý kiến của đại biểu để đảm bảo tính thuyết phục”.
. Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, việc chuyển đổi hình thức đầu tư của 8 dự án cao tốc Bắc - Nam từ hình thức PPP sang đầu tư công sẽ đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, kích cầu tăng trưởng GDP của nền kinh tế
Được Thủ tướng Chính phủ ủy quyền, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã ký Tờ trình của Chính phủ và trực tiếp báo cáo, giải trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung trên. Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, việc chuyển đổi hình thức đầu tư của 8 dự án cao tốc Bắc - Nam từ hình thức PPP sang đầu tư công sẽ đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, kích cầu tăng trưởng GDP của nền kinh tế. Ông cho biết, đến nay, công tác thiết kế kỹ thuật, dự toán của các dự án đã cơ bản hoàn thành, công tác giải phóng mặt bằng đạt trên 70%.
“Nếu các dự án được chuyển đổi sang đầu tư công, đây là những điều kiện thuận lợi để triển khai thực hiện ngay trong năm 2020. Trong khi nếu tiếp tục triển khai theo hình thức PPP, với những khó khăn về khả năng huy động vốn tín dụng, cũng như việc lựa chọn nhà đầu tư sẽ không bảo đảm được tiến độ theo yêu cầu. Trường hợp thuận lợi, đến giữa năm 2021 mới có thể huy động được tín dụng và bắt đầu triển khai thi công, không thể hoàn thành dự án theo đúng tiến độ yêu cầu tại Nghị quyết 52/2017 của Quốc hội”, Bộ trưởng GTVT khẳng định.
Nếu nhà đầu tư không huy động được vốn tín dụng thì sao? Tất nhiên, sẽ phải chấm dứt hợp đồng và thực hiện các thủ tục theo quy định để chuyển đổi hình thức đầu tư, có thể đến năm 2022 mới bắt đầu triển khai thi công.
Việc sớm triển khai thực hiện, hoàn thành và đưa vào khai thác các dự án cao tốc Bắc - Nam sẽ đem lại hiệu quả rất lớn về kinh tế - xã hội, tác động lan tỏa đến sự phát triển của nhiều ngành, lĩnh vực, các địa phương liên quan và vùng kinh tế. Đồng thời, việc chuyển đổi hình thức đầu tư sang đầu tư công còn thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, thúc đẩy sản xuất, cung ứng vật liệu xây dựng cho các dự án, giải quyết về công việc và nguồn thu nhập đối với người lao động, đặc biệt là các doanh nghiệp trong nước sẽ trực tiếp thi công xây dựng dự án... góp phần thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế.
Được biết, đối với quá trình triển khai dự án một số đoạn đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Bộ GTVT vẫn đang triển khai theo đúng tinh thần chỉ đạo tại Nghị quyết số 52/2017/QH14; Đồng thời, sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 41/NQ-CP ngày 09/4/2020, Bộ GTVT đã chủ động chuẩn bị đầy đủ phương án, các thủ tục liên quan, sẵn sàng khởi công ngay 8 dự án thành phần sau khi được Quốc hội chấp thuận chuyển đổi hình thức đầu tư.
.png "Saigon Newport Corporation: Global reach, global connection")
