Ga đường sắt Đà Nẵng hiện hữu
Dự án di dời ga đường sắt Đà Nẵng được chia thành hai tiểu dự án. Tiểu dự án một là di dời ga đường sắt và tái phát triển đô thị. Mục tiêu giai đoạn này là di dời nhà ga, tuyến đường sắt quốc gia Bắc - Nam ra khỏi trung tâm TP (về phía tây, thuộc quận Liên Chiểu) gồm: Xây dựng tuyến đường sắt mới khổ 1.000 mm dài khoảng 29 km; xây dựng các công trình vượt sông, đường bộ, đường sắt; xây dựng một nhà ga hành khách chính và các ga hàng hóa. Kinh phí hợp phần này tạm tính khoảng 5.350 tỉ đồng.
Xung quanh ga đường sắt mới sẽ được đầu tư cơ sở hạ tầng đô thị theo hướng phát triển tích hợp, cải thiện hạ tầng đô thị và nâng cao điều kiện sống cho người dân, nâng cao hiệu quả sử dụng đất… Kinh phí xây dựng tạm tính khoảng 830 tỉ đồng.
Tiểu dự án một thực hiện đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), loại hợp đồng BT với quỹ đất hoàn trả cho dự án dự kiến tại khu vực nhà ga cũ, khu vực xung quanh nhà ga mới, hai bên tuyến hành lang đường sắt cũ và khai thác quỹ đất khác của TP theo quy định tại Nghị định 69/2015. Nhà đầu tư có trách nhiệm thực hiện các dự án trên các khu đất hoàn trả đó theo đúng quy hoạch của TP. Riêng tiểu dự án hai - bồi thường giải tỏa phục vụ dự án với kinh phí tạm tính khoảng 2.400 tỉ đồng sẽ sử dụng nguồn vốn ngân sách TP.
Theo UBND TP Đà Nẵng, hiện trạng tuyến đường sắt Bắc-Nam chạy qua TP dài khoảng 40,3 km. Hai bên tuyến đường sắt này là các khu dân cư thu nhập thấp, điều kiện cơ sở hạ tầng, vệ sinh môi trường không đảm bảo. Do đó, sau khi di dời tuyến đường sắt, cần phải tận dụng lại hành lang đường sắt cũ tái phát triển thành các trục giao thông chính. Trong đó, xây dựng trục giao thông chính (đại lộ) với mặt cắt ngang dự kiến 33 mét (sáu làn xe) để kết nối các khu vực, đồng thời là tuyến vận tải công cộng trong tương lai. Trong hợp phần này cũng sẽ đầu tư xây dựng các khu tái định cư để phục vụ cho toàn bộ dự án. Riêng kinh phí hợp phần này tạm tính khoảng 2.350 tỉ đồng.
Tổng mức đầu tư tạm tính cho cả dự án khoảng 12.636 tỉ đồng, bao gồm dự phòng phí 20%.
Được biết, quy hoạch ga đường sắt mới Đà Nẵng đã được công bố vào năm 2004. Đến ngày 4-11-2016, Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương di dời ga đường sắt cũ ra khỏi trung tâm tại Thông báo 363/TB-VPCP.
Ngày 25-1-2018, Văn phòng Chính phủ truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chỉ đạo Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với các Bộ liên quan thống nhất về nguồn vốn để thực hiện dự án theo hình thức PPP. Bộ GTVT đã giao Ban quản lý dự án đường sắt phối hợp với Đà Nẵng nghiên cứu hoàn chỉnh phương án đầu tư, thống nhất về nguồn vốn để thực hiện. Đồng thời, Bộ GTVT cũng giao Cục Đường sắt phối hợp với Ban quản lý dự án đường sắt nghiên cứu, cập nhật việc di dời ga đường sắt Đà Nẵng vào tổng thể dự án đường sắt Bắc-Nam.
Tuy nhiên, điều khiến Đà Nẵng lo lắng (dẫn đến việc đề xuất phương án đầu tư BT như trên) là theo hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt Bắc - Nam, do nguồn kinh phí hạn chế nên đoạn tuyến Vinh - Nha Trang sẽ thực hiện sau, dự kiến năm 2035 mới chuẩn bị đầu tư.
