Định hướng phát triền Đại lý làm thủ tục hải quan

(Vietnam Logistics Review) Trong thời gian qua, Hải quan Việt Nam đã quyết liệt triển khai thực hiện chương trình cải cách, hiện đại hóa đồng bộ và toàn diện, đã mang lại nhiều tích cực, được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao.

Đại lý làm thủ tục hải quan là cánh tay nối dài của Hải quan

Phát triển mạnh Đại lý làm thủ tục hải quan (ĐLLTTHQ) là một trong những mục tiêu lớn tiếp tục đẩy mạnh cải cách và hiện đại hóa của Hải quan Việt Nam. Câu hỏi đặt ra là, vì sao hoạt động ĐLLTTHQ tại Việt Nam chưa phát triển mặc dù Luật Hải quan 2005 đã công nhận từ năm 2005. Có nhiều nguyên nhân, như DN xuất nhập khẩu chưa có thói quen sử dụng ĐLLTTHQ, cơ quan hải quan chưa có những ưu đãi rõ rệt dành cho các trường hợp thông quan qua ĐLLTTHQ,… Tuy nhiên, mấu chốt vẫn là do chất lượng dịch vụ ĐLLTTHQ còn nhiều hạn chế, chưa thu hút được DN xuất nhập khẩu.

Dịch vụ có liên quan đến thủ tục hải quan và thông quan là một phần không thể thiếu của chuỗi cung ứng logistics. Trong Nghị quyết số 19/2016 ngày 28.4.2016 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2016-2017, định hướng năm 2030, với mục tiêu là giảm thiểu giấy tờ, rút ngắn thời gian, giảm chi phí thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Giảm tỷ lệ các lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành tại giai đoạn thông quan từ 30-35% hiện nay xuống còn 15% đến hết năm 2016. Đổi mới căn bản phương thức quản lý, kiểm tra chuyên ngành trên cơ sở nguyên tắc quản lý rủi ro, đánh giá mức độ tuân thủ luật pháp.

ĐLLTTHQ được xem như là cánh tay nối dài của cơ quan hải quan, nếu ĐLLTTHQ lớn mạnh về chất và lượng thì mục tiêu cải cách và hiện đại hóa của hải quan sẽ dễ dàng đạt được hiệu quả cao. Vì vậy, ĐLLTTHQ cần nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ của mình để đáp ứng nhu cầu xuất nhập khẩu của các DN cũng như góp phần vào sự nghiệp hiện đại hóa của Hải quan Việt Nam.

Định hướng phát triển

ĐLLTTHQ phải nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ của mình để đáp ứng, thỏa mãn nhu cầu của DN xuất nhập khẩu ở mức độ cao nhất. Đó là quan tâm, hoàn thiện ở các khâu, bộ phận nghiệp vụ liên quan đến năng lực của ĐLLTTHQ, như yêu cầu về thời gian thông quan một lô hàng xuất nhập khẩu qua ĐLLTTHQ phải được cải thiện; nâng cao năng lực về tài chính để có thể bồi thường thiệt hại cho khách hàng nếu như nhân viên ĐLLTTHQ không hoàn thành trách nhiệm, gây thiệt hại cho khách hàng. Công tác đào tạo tuyển chọn nhân viên chuyên nghiệp với những buổi tập huấn nghiệp vụ, tọa đàm, hội thảo,… Đặc biệt, ĐLLTTHQ phải thể hiện sự sát cánh với khách hàng để kiến nghị với các cơ quan chức năng, có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung chính sách, quy định nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu.

Nâng cao uy tín của ĐLLTTHQ để tạo lòng tin đối với DN xuất nhập khẩu, tạo niềm tin cao hơn nữa của khách hàng đối với hướng dẫn của ĐLLTTHQ. DN xuất nhập khẩu không rành về thủ tục hải quan, không am hiểu về những quy định liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt là giấy phép, điều kiện xuất nhập khẩu, các loại thuế liên quan đến xuất nhập khẩu,… Uy tín về trình độ nghiệp vụ của ĐLLTTHQ luôn là điều kiện đầu tiên mà bất cứ DN nào cũng phải xem xét khi sử dụng dịch vụ ĐLLTTHQ. Để có thêm hiệu quả, ĐLLTTHQ có thể nhờ sự hỗ trợ từ phía cơ quan hải quan trong việc huấn luyện đào tạo nghiệp vụ quan hệ khách hàng để tạo lòng tin cho khách hàng.

Tăng cường mở rộng và nâng cấp cơ sở vật chất, kỹ thuật, quảng bá hình ảnh ĐLLTTHQ trong cộng đồng DN xuất nhập khẩu. Hiện nay, DN xuất nhập khẩu Việt Nam một mặt vẫn còn chưa quen sử dụng dịch vụ của ĐLLTTHQ, mặt khác việc quảng bá của, tiếp thị của các DN ĐLLTTHQ còn hạn chế nên số DN xuất nhập khẩu Việt Nam sử dụng các đại lý này vẫn còn thấp so với các nước khu vực và thế giới. Ngoài ra, ĐLLTTHQ cần đầu tư trang thiết bị hệ thống công nghệ thông tin hiện đại kết nối được với tất cả các mạng của các cơ quan hải quan, đơn vị có liên quan để làm thủ tục thông quan cho hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện xuất, nhập cảnh trong bối cảnh Cổng thông tin điện tử quốc gia đã hình thành, đang hoàn thiện và sẽ triển khai thực hiện rộng rãi trong thời gian sắp tới và Nghị quyết 36A năm 2015 của Chính phủ chỉ đạo thực hiện Chính phủ điện tử trong tất cả các thủ tục hành chính của quốc gia.

Đầu tư, tăng cường năng lực vận tải hàng hóa để chủ động thực hiện trọn gói dịch vụ mà không sợ bị ảnh hưởng đến các đơn vị vận chuyển bên ngoài, góp phần đảm bảo thời gian giao hàng đúng hạn, đồng thời giảm được giá thành dịch vụ và nâng cao tính cạnh tranh.

Các ĐLLTTHQ nên tổ chức thành lập Hiệp hội ĐLLTTHQ. Một mặt để thay mặt các hội viên làm việc với các cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến xuất nhập khẩu, trong đó có cơ quan hải quan nhằm tranh thủ sự hỗ trợ cho hoạt động ngành nghề của mình. Một trong những hỗ trợ hiệu quả và quan trọng nhất là việc thường xuyên cung cấp thông tin liên quan đến những quy định mới của pháp luật về xuất, nhập khẩu, về thủ tục khai báo hải quan và thông quan. Đây là hoạt động giúp ĐLLTTHQ luôn cập nhật kiến thức và nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, góp phần tạo niềm tin cho DN xuất nhập khẩu đối với ĐLLTTHQ.

Sự hỗ trợ tạo điều kiện từ phía cơ quan hải quan là vô cùng quan trọng để nâng cao chất lượng dịch vụ của ĐLLTTHQ. Cơ quan hải quan nên tăng cường hỗ trợ trong việc thường xuyên cung cấp thông tin mới về những quy định của pháp luật liên quan đến xuất, nhập khẩu cho ĐLLTTHQ; huấn luyện và đào tạo về nghiệp vụ khai báo hải quan, sử dụng chương trình thông quan tự động cho nhân viên ĐLLTTHQ. Đồng thời lắng nghe từ phía ĐLLTTHQ để cải cách quy trình, thủ tục hải quan, nhằm giúp cho ĐLLTTHQ có thêm sự tin cậy của DN xuất nhập khẩu và nâng cao năng lực đáp ứng của ĐLLTTHQ.