(Vietnam Logistics Review) Thời gian gần đây, thực hiện chủ trương của Chính phủ về kiểm soát tải trọng phương tiện, đảm bảo an toàn và bảo vệ hạ tầng giao thông, các bộ ngành, địa phương, đặc biệt là Bộ GTVT đã triển khai nhiều giải pháp để ngăn chặn xe quá tải. Trong đó, Bộ GTVT yêu cầu kiểm soát chặt tải trọng tại các nguồn hàng từ cảng biển.
VẪN CHƯA QUẢN LÝ ĐƯỢC XE TẢI
Hàng loạt giám đốc cảng biển kể cả cảng nhà nước và cảng tư nhân đã bị đình chỉ sau khi phát hiện để lọt xe quá tải. Sự quyết liệt của Bộ GTVT đã nhận được sự ủng hộ từ xã hội. Tuy nhiên, việc thực hiện tại một số địa phương vẫn còn khó khăn. Nhiều cảng biển chưa thực sự vào cuộc, không khó nhận thấy tình trạng xe tải chất hàng vượt thùng vẫn vào ra các cảng biển, chưa kể tới xe container chở hàng siêu trường siêu trọng chưa được kiểm soát chặt chẽ.
Việc quản lý xe quá tải trở nên khó khăn một phần do một số quy định về tải trọng của VN còn nhiều bất cập. Như tiêu chuẩn đăng kiểm xe của VN thấp hơn các nước, các container tiêu chuẩn nước ngoài vào VN lại có khối lượng cao hơn so với quy định tải trọng VN. DN vận tải VN tạm khắc phục bằng cách đưa xe tải trọng lớn hơn, nhiều bánh hơn để vận chuyển container đó, nhưng lại dẫn đến chi phí vận tải gia tăng.
Nếu làm rốt ráo thì sẽ giải quyết được vấn đề chở quá tải trọng. Các cảng cơ sở như Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM là những nơi có số lượng hàng vận tải rất lớn nhưng làm rất tốt trong khi các cảng phụ thì không làm được. Hiện các cấp chính quyền địa phương vẫn thờ ơ trước vấn đề này. Tương tự ở các công ty cổ phần nhà nước làm được nhưng các công ty tư nhân hiện vẫn chưa làm được, gây nên một số bất cập nhất định trong việc quản lý xe quá tải.
Tuy nhiên, khó khăn nữa là bản thân cảng không có quyền xử phạt, không có điều kiện áp đặt, chỉ được thông báo. Cảng chỉ có thể hạ tải, lập biên bản. Các cảng biển dù có thực hiện tốt việc hạ tải tại cảng nhưng sau khi rời bến, các xe sẽ tập kết và dồn tải ngang đường thì không ai kiểm soát được.
CHÍNH PHỦ QUYẾT LIỆT
Đặt mục tiêu kiểm soát tải trọng phương tiện nhằm bảo vệ hạ tầng giao thông, an toàn giao thông, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh trong vận tải, giảm giá thành và tăng tính cạnh tranh. Vì thế, Bộ GTVT thời gian qua đã vào cuộc kiểm tra chặt chẽ, xử lý một loạt DN vi phạm được xã hội ủng hộ và đặc biệt quan tâm.
Đối với các cảng biển, Bộ GTVT chỉ đạo các DN thực hiện nghiêm việc kiểm soát tải trọng phương tiện. Việc làm này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, bởi tổng lượng hàng hóa vận chuyển cả nước lên đến 817 triệu tấn mỗi năm, trong đó khối lượng vận chuyển qua đường hàng hải lên đến 370 triệu tấn, gồm cả hàng xuất và nhập. Trước khi thông qua cảng biển, hàng hóa đều được vận chuyển bằng đường bộ. Vì thế nếu kiểm soát tốt tải trọng tại cảng biển là đã có thể kiểm soát gần một nửa số hàng hóa vận chuyển trên toàn quốc.
Khi thực hiện nghiêm kiểm soát vận tải đường bộ, sẽ có những ảnh hưởng đến DN vận tải, từ điều chỉnh số lượng xe đến số lượng lái xe. Vì vậy lợi ích nhận được trước mắt là giúp cho thị trường vận tải cân bằng hơn để giúp các DN vận tải hoạt động ổn định.
Để năm 2015 xử lý dứt điểm tình trạng xe quá tải cần sự vào cuộc quyết liệt của tất cả các cơ quan, đơn vị, DN và người dân. Ngoài các giải pháp đồng bộ, phải tập trung vào siết chặt kiểm soát tải trọng cảng biển, ràng buộc trách nhiệm chủ hàng, xây dựng quy chế phối hợp giữa cảng biển và thanh tra giao thông, rút ngắn thủ tục hành chính... Hiện tại Bộ GTVT đang nghiên cứu để sửa đổi các qui định, nghị định để tháo gỡ toàn bộ vướng mắc, khó khăn trong việc kiểm soát tải trọng xe tại các cảng biển.