Thúc đẩy tăng trưởng: Cần đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại

(Vietnam Logistics Review) Năm 2015, tình hình thị trường hàng hóa xuất khẩu, cũng như tiêu dùng trong nước được nhận định là khá thuận lợi so với các năm trước.

Tuy nhiên để đạt được các chỉ tiêu kinh tế như xuất khẩu tăng 10%, tỷ lệ nhập siêu so với kim ngạch xuất khẩu khoảng 5%... cần sự nỗ lực rất lớn của Chính phủ, các Bộ ngành, địa phương, DN với nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó có việc đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại (XTTM).

Hiệu quả vượt bậc

Theo số liệu ước tính của Tổng cục Hải quan, kỳ 1 tháng 02.2015 (từ ngày 01-15), kim ngạch xuất khẩu của VN đạt 7,34 tỷ USD, trong khi kim ngạch nhập khẩu đạt 6,7 tỷ USD, tạo ra giá trị xuất siêu 636,7 triệu USD. Lũy kế từ đầu năm đến nay, kim ngạch xuất khẩu của VN đạt 20,72 tỷ USD, còn kim ngạch nhập khẩu đạt 20,43 tỷ USD. Mặc dù không quá cao so với kỳ vọng, nhưng đây là những tín hiệu vui.

Nhìn lại năm 2014, kim ngạch xuất khẩu của cả nước đạt 150 tỷ USD, xuất siêu trên 2 tỷ USD, tăng 13,6% so với 2014, vượt trên 3 điểm phần trăm so với kế hoạch và chỉ tiêu Chính phủ giao. Đây cũng là năm thứ 3 liên tiếp VN đạt thành tích xuất siêu (Năm 2012, cả nước xuất siêu 749 triệu USD; năm 2013 xuất siêu 863 triệu USD).

Theo báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy, hiệu quả hoạt động XNK ngày càng được nâng cao với tỷ trọng các nhóm hàng nguyên, nhiên phụ liệu phục vụ sản xuất tăng dần, các nhóm hàng cần kiểm soát và hạn chế nhập khẩu giảm dần. Thị trường trong nước tiếp tục ổn định và duy trì đà tăng trưởng với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hội năm 2014 tăng khoảng 11% so với năm 2013.

Để đạt được những kết quả như trên, bên cạnh những cơ chế, chính sách; các giải pháp chỉ đạo điều hành của Chính phủ... thì không thể không nhắc đến vai trò của Bộ Công Thương. Có một điều ai cũng nhận thấy đó là kinh phí dành cho chương trình xúc tiến thương mại quốc gia của VN luôn thấp hơn nhiều so với mức bình quân của thế giới, thậm chí là các nước trong khu vực, đặc biệt ngày càng có xu hướng giảm nhưng hiệu quả thu được từ các hoạt động XTTM ngày càng cao. Những con số xuất khẩu ấn tượng với thị trường nước ngoài ngày càng được mở rộng, đa dạng và phát triển; còn thị trường trong nước tương đối
ổn định.

Trong năm 2014, chương trình XTTM đã hỗ trợ 7.682 lượt DN tham gia với 10.956 gian hàng, 285.285 lượt giao dịch, 2.211.546 lượt khách tham quan, mua sắm, ký kết được các hợp đồng, biên bản ghi nhớ có giá trị cao, doanh thu bán hàng đạt hơn 1,87 tỷ USD và
500 tỷ đồng.

Tuy nhiên cũng có một thực tế cần nhìn nhận là vẫn còn khoảng cách khá lớn giữa khối các DN trong nước và DN có vốn đầu tư nước ngoài. Đơn cử như xuất siêu của khối các DN FDI luôn cao, ngược lại nhập siêu của DN nội địa lớn; Thị trường trong nước từ logistics, sản xuất, bán lẻ... đều do các DN FDI chiếm ưu thế.

Ưu tiên cả ba lĩnh vực

Kinh nghiệm thực tế cho thấy, đối với sự tồn vong của mỗi DN đều do thị trường quyết định chứ không phải công nghệ, chất lượng, mẫu mã hay giá cả sản phẩm. Dù sản phẩm hàng hóa có tốt đến mấy nhưng nếu không có cách tiếp cận với khách hàng, không xây dựng, khẳng định được giá trị thương hiệu của mỗi DN, rộng hơn là thương hiệu quốc gia.

Chính vì vậy, các DN cần đẩy mạnh các hoạt động XTTM cả trong và ngoài nước, nắm bắt thời cơ, tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại đã có hiệu lực hoặc sắp thành hiện thực trong năm 2015. Bởi lẽ, các hiệp định thương mại tạo ra cơ hội nhưng cũng là thách thức lớn đối với DN VN, nhất là trong điều kiện nguồn lực cạnh tranh mọi mặt của DN nội địa còn hạn chế so với các DN nước ngoài và nền kinh tế khác.

Để đạt được mục tiêu đề ra, mới đây Bộ Công Thương đã phê duyệt Chương trình XTTM quốc gia 2015 để triển khai ngay từ đầu năm. Theo đó, tập trung phát triển thị trường, mặt hàng xuất khẩu, thông tin thương mại trong nước và quốc tế; chương trình XTTM của các vùng kinh tế; đào tạo nâng cao năng lực cho các DN, hợp tác xã, tổ chức XTTM. Song song với việc thực hiện mục tiêu đẩy mạnh xuất khẩu, hạn chế nhập siêu, chương trình XTTM quốc gia sẽ tiếp tục ưu tiên cho các hoạt động XTTM phát triển thị trường nội địa, đặc biệt tạo lập kênh phân phối ở nông thôn, miền núi, biên giới, các địa phương còn khó khăn.

Ông Bùi Huy Sơn - Cục trưởng Cục XTTM, Bộ Công Thương cho biết, năm 2015, hoạt động XTTM sẽ tập trung vào 3 mục tiêu chính là mở rộng thị trường nước ngoài, phát triển và ổn định thị trường nội địa và XTTM các khu vực miền núi, hải đảo. Theo đó, sẽ cải tiến hình thức hoạt động XTTM, nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hoạt động XTTM, hỗ trợ DN tháo gỡ khó khăn, phát triển thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu. Nâng cao hiệu quả hoạt động XTTM quốc gia, cùng với đó sẽ tăng cường công tác quản lý nhà nước về XTTM với các hoạt động khuyến mại, hội chợ triển lãm. Tiếp tục duy trì và nâng cao hiệu quả tổ chức các hội chợ, đoàn khảo sát, hội thảo mang tính định hướng, trọng tâm. Trong đó tăng cường hoạt động của các văn phòng XTTM VN ở nước ngoài; ứng dụng CNTT XTTM nhằm hỗ trợ DN và các tổ chức XTTM trên phạm vi cả nước.