Xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc duy trì mức trên 1 tỷ USD

Doanh nghiệp thủy sản mong muốn được hỗ trợ xuất khẩu sang Trung Quốc

Chiếm tỷ lệ 17% – 18% xuất khẩu (XK) thuỷ sản Việt Nam trong 2 năm qua với trên 1,4 tỷ USD, Trung Quốc nằm trong top 3 thị trường nhập khẩu của thủy sản Việt Nam. Tuy nhiên, do XK sang thị trường này sụt giảm liên tục từ đầu năm đến nay, nên 3 quý đầu năm 2021, XK sang Trung Quốc chỉ còn chiếm 11% tổng XK thủy sản của Việt Nam.

Theo bà Lê Hằng, Phó Giám đốc Trung tâm VASEP.PRO, từ tháng 4/2021, XK thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc liên tục giảm 11% - 51%. Nguyên nhân là việc kiểm soát chặt thủy sản đông lạnh nhập khẩu tại các cảng chính của nước này gây tắc nghẽn và tốn kém cho các nhà nhập khẩu Trung Quốc, ảnh hưởng đến lợi nhuận và nhu cầu của nhà nhập khẩu và cả các công ty XK Việt Nam.

Đặc biệt, sự bùng phát dịch COVID-19 ở Việt Nam từ tháng giữa tháng 7 đến nay khiến XK thủy sản sang Trung Quốc càng giảm sâu, với mức giảm 36% trong tháng 8 và 51% trong tháng 9.

Không chỉ năm nay, từ năm 2020, XK thủy sản sang Trung Quốc liên tục giảm, do chính sách kiểm soát quá chặt chẽ virus corona trên thủy sản nhập khẩu khiến thông quan tại các cảng ở Trung Quốc bị ách tắc.

Từ quý 3/2020, Trung Quốc đã nhiều lần thông báo phát hiện virus corona trên bao bì thủy sản đông lạnh nhập khẩu từ một số nước như Ấn Độ, Ecuador, Nga, Achentina… do vậy Hải quan nước này tuyên bố sẽ tăng cường thanh tra và kiểm tra thủy sản đông lạnh NK để ngăn chặn sự bùng phát của virus corona.

Hàng trăm công ty XK từ Ấn Độ, Ecuador, Nga, Indonesia đã bị đình chỉ XK sang Trung Quốc 1-5 tuần vì lý do phát hiện covid. Riêng Ấn Độ có tới trên 70 công ty bị tạm ngừng nhập khẩu sang Trung Quốc.

Ngoài ra, ngành sản xuất và XK thủy sản Trung Quốc bị ảnh hưởng giảm bởi dịch Covid -19, nên nước này cũng muốn bảo hộ cho các sản phẩm thủy sản nội địa, nên tìm cách hạn chế nhập khẩu. Trung Quốc cũng đã và đang tăng cường truyền thông mạnh người dân sử dụng sản phẩm của Trung quốc.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, tính đến cuối tháng 9/2021, XK thủy sản Việt Nam sang Trung Quốc giảm 20,5% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 768 triệu USD. Trong đó, 2 sản phẩm chủ lực là tôm và cá tra chiếm lần lượt 39% và 36% tổng giá trị XK thủy sản sang thị trường này, đạt 298 triệu USD và 279 triệu USD, giảm 23% và 20% so với cùng kỳ năm 2020.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng là thị trường nhập khẩu cua ghẹ quan trọng của Việt Nam, chủ yếu nhập khẩu cua sống. Đến hết tháng 9, XK cua ghẹ sang thị trường này đạt 36 triệu USD, giảm 21% so với cùng kỳ năm ngoái.

Mới đây, Tổng cục Hải quan Trung Quốc thông báo sẽ tăng cường kiểm tra đối với thủy sản chuỗi lạnh. Chỉ tính riêng đến cuối tháng 10/2021, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã kiểm tra hơn 400 nhà sản xuất thực phẩm chuỗi lạnh quốc tế và đình chỉ 154 công ty nhập khẩu do lây nhiễm từ các nhân viên.

Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã lấy khoảng 3,2 triệu mẫu thực phẩm nhập khẩu, trong đó có 499 mẫu dương tính với COVID-19. Tổng cục Hải quan Trung Quốc cũng đã đình chỉ nhập khẩu đối với 221 công ty quốc tế từ 1 - 4 tuần sau khi phát hiện các bao bì sản phẩm của họ dương tính với COVID-19.

Trước tình hình kiểm soát chặt chẽ nêu trên, để đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm chủ lực cá tra và nhiều mặt hàng nông sản vào Trung Quốc, mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Trần Trí Quang kiến nghị Bộ Ngoại giao thông qua các cơ quan đại diện Việt Nam ở Trung Quốc tăng cường cập nhật thông tin sản xuất, thị trường, nhu cầu nhập khẩu của nước sở tại, các cơ hội thúc đẩy hợp tác và nguy cơ từ các rào cản thương mại đối với hàng nông sản, thuỷ sản của Việt Nam, kịp thời thông tin đến địa phương và doanh nghiệp biết để chủ động trong sản xuất, xuất khẩu.

Đồng thời, thỏa thuận với Hải quan Trung Quốc xem xét tạo điều kiện thuận lợi trong việc thông quan kịp thời đối với các mặt hàng nông sản, thuỷ sản tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc. Trước mắt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kịp thời hỗ trợ, đồng hành cùng địa phương, doanh nghiệp trong việc triển khai thực hiện Lệnh 248 và Lệnh 249 sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2022 để doanh nghiệp chủ động tổ chức sản xuất và có kế hoạch kinh doanh, xuất khẩu đáp ứng đúng yêu cầu của thị trường Trung Quốc.

Trước tình hình kiểm soát khắt khe của Hải quan Trung Quốc, dự báo XK thủy sản Việt Nam sang Trung Quốc tiếp tục giảm sâu 3 tháng cuối năm 2021, đạt 242 triệu USD trong quý 4, giảm 40%. Theo đó, dự báo XK thủy sản sang thị trường này cả năm 2021 đạt khoảng 1 tỷ USD, giảm 26%.