Hiến kế để Bà Rịa - Vũng Tàu trở thành đô thị cảng hiện đại

Để Bà Rịa – Vũng Tàu trở thành một đô thị cảng hiện đại vào năm 2020 thì ngay lúc này cần phải rà soát việc quy hoạch cảng biển để tránh đầu tư dàn trải, phát triển các ngành công nghiệp gắn liền với cảng biển, đồng thời phải lưu ý đến môi trường sinh thái bền vững.

Anh Quân

Bà Rịa - Vũng Tàu có nhiều tiềm năng để phát triển thành một đô thị cảng hiện đại - Ảnh: TL.

Đây là ý kiến của các chuyên gia kinh tế, các nhà khoa học đưa ra tại hội thảo “Bà Rịa – Vũng Tàu, đô thị cảng hiện đại năm 2020” được tổ chức ngày 12-11 tại Vũng Tàu.

>> Bà Rịa - Vũng Tàu: Chuẩn bị đón dòng vốn mới từ Nhật Bản

Tiềm năng trở thành đô thị cảng hiện đại

Các chuyên gia kinh tế cho rằng Bà Rịa - Vũng Tàu có nhiều tiềm năng để phát triển thành một đô thị cảng hiện đại.

Ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại (nay là Bộ Công Thương), cho rằng vị thế hiện tại của cảng biển Vũng Tàu còn khá khiêm tốn vì mới được đầu tư, nhưng triển vọng phát triển là rất lớn, nhất là trong hoàn cảnh các cảng khu vực TPHCM đã quá tải mà không có khả năng mở rộng để tăng công suất do tình trạng ùn tắc giao thông và hạ tầng yếu kém.

Theo các chuyên gia tại hội thảo, Vũng Tàu là cảng biển nước sâu nằm trên đường vận tải xuyên Thái Bình Dương từ Bắc xuống Nam, từ Đông sang Tây và là tuyến vận tải quan trọng nhất có lưu lượng hàng hóa vận chuyển lớn nhất trong vận tải hàng hải quốc tế. Vũng Tàu cũng nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, nơi có lưu lượng hàng hóa lớn, có khả năng kết nối các loại hình vận tải khác nhau như đường bộ, đường sông, trong tương lai có cả đường sắt, đường hàng không. Ngoài ra, Vũng Tàu còn có lợi thế vượt trội về vận tải ven biển nội địa nối liền với 3 miền Bắc - Trung - Nam.

Bức tranh vẽ đẹp, thực hiện thế nào?

Tuy nhiên, hội thảo cũng đặt ra nhiều vấn đề cần được nghiên cứu thấu đáo.

Ông Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, lo ngại nước ta hiện có rất nhiều cảng nhưng chưa cảng nào là cảng đúng nghĩa. “Bức tranh vẽ ra quá nhiều cái đẹp, sự đầu tư dàn trải là nguyên nhân chính của sự lãng phí và kém hiệu quả”, ông Thiên nói.

Theo ông Thiên, việc quy hoạch Bà Rịa – Vũng Tàu cần phải định hình rõ nét hơn chân dung của một đô thị cảng. Ngay lúc này phải có được một quy hoạch tổng thể về đô thị cảng Bà Rịa – Vũng Tàu với tầm nhìn toàn cầu và phải cạnh tranh được với các cảng hiện đại trên thế giới.

Ông Ngô Doãn Vịnh, Viện trưởng Viện chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và đầu tư, cho rằng để hình thành một đô thị cảng, trước hết Bà Rịa – Vũng Tàu phải thu hút được các tập đoàn kinh tế mạnh cả trong và ngoài nước để làm hạt nhân từ đó mới kéo theo được các ngành dịch vụ khác.

Để hạn chế sự đầu tư dàn trải và kém hiệu quả theo ông Vịnh, Vũng Tàu không nên cấp phép cho những dự án có công nghệ thấp, thậm chí phải hạn chế cả những dự án có công nghệ trung bình. Ngoài ra, cần phải hạn chế những dự án sử dụng quá nhiều đất, bởi những dự án chiếm nhiều đất sẽ làm mất cân bằng trong việc phát triển công nghiệp của một đô thị hiện đại.

Đồng tình với quan điểm của ông Vịnh, ông Trương Đình Tuyển nói rằng ngay lúc này phải rà soát lại kế hoạch và đẩy nhanh kế hoạch phát triển cụm cảng số 5 theo quy hoạch, lấy khu vực Vũng Tàu là trung tâm để ưu tiên đầu tư, sớm hình thành một cụm cảng có công suất lớn trang thiết bị hiện đại.

Hiện nay, một số nhà đầu tư Nhật Bản đang quan tâm đến các dự án cảng biển và công nghiệp phụ trợ tại Vũng Tàu, vì thế, cần chuẩn bị tốt các điều kiện nếu không sẽ mất cơ hội để thu hút các nhà đầu tư.

Theo ông Tuyển, ngay từ lúc này Vũng Tàu phải quan tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng cho các ngành công nghiệp khi hình thành một đô thị cảng hiện đại.“ Tôi không đồng tình với việc tỉnh nào cũng thành lập trường đại học, tuy nhiên Vũng Tàu có tiềm năng mở trường đại học hàng hải khu vực phía Nam để phục vụ cho ngành cảng biển”, ông Tuyển nói.

Đã có những lời cảnh báo rằng nếu tập trung phát triển quá nhiều vào đô thị sẽ làm mất cân bằng sinh thái và sẽ có tác động xấu đến môi trường và làm biến đổi khí hậu. Ông Ngô Trung Hải, Viện trưởng Viện Kiến trúc quy hoạch đô thị và nông thôn, cảnh báo việc xây dựng các khu công nghiệp và cảng biển có thể tác động xấu đến môi trường, vì thế cần phải bảo toàn các sông rạch chính, phải trồng các khu cây xanh đan xen giữa các khu công nghiệp và phải kiểm soát các vành đai cách ly, đặc biệt là khu vực lọc hóa dầu.