Thủ tướng Phạm Minh Chính: Quảng Ngãi cần đổi mới tư duy, nâng cao tầm nhìn...

Quảng Ngãi, tiềm năng và lợi thế so sánh

Quảng Ngãi có diện tích 5.131 km2, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Trung Bộ, có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, biển, đảo, bảo đảm quốc phòng, an ninh của khu vực và cả nước.

Tỉnh có hệ thống giao thông thuận tiện (đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không), cửa ngõ ra biển của Hành lang Đông-Tây nối với tuyến hàng hải quốc tế qua biển Đông; có Khu kinh tế Dung Quất - khu kinh tế đầu tiên của cả nước, cảng Dung Quất có khả năng tiếp nhận tàu 100.000 DWT.

Nguồn nhân lực dồi dào, với dân số trên 1,3 triệu người; người Quảng Ngãi có ý chí, nghị lực, sức sáng tạo, có truyền thống hiếu học, lao động sáng tạo.

Tỉnh có nền văn hóa lâu đời, nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, trong đó nổi bật là các di tích khảo cổ (thời đồ đá, kim khí, văn hóa Sa Huỳnh, Chăm Pa…), các di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng, danh thắng (đảo Lý Sơn, Thiên Ấn, Niêm Hà, Thiên Bút, Phê Vân, Thạch Bích, Tà Dương, Cổ Lũy…), lễ hội đặc sắc (lễ hội nghinh cá Ông, lễ khao lề thế lính Hoàng Sa, lễ hội cầu ngư…).

Tỉnh có một số tài nguyên quan trọng cho phát triển các ngành kinh tế với diện tích núi rừng lớn; hệ thực vật đa dạng, một số lâm sản, cây thuốc quý; hệ thống sông hồ đa dạng (các sông Trà Bồng, Trà Khúc, Trà Câu, Vệ); nước khoáng nóng…

Ngoạn mục phục hồi và phát triển

Năm 2022, trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhưng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Ngãi đoàn kết, nỗ lực, chủ động, sáng tạo, triển khai quyết liệt, linh hoạt các giải pháp phục hồi và phát triển, đạt những kết quả tích cực.

Tỉnh đạt và vượt 25/25 chỉ tiêu, trong đó 14 chỉ tiêu vượt kế hoạch. GRDP tăng 8,08%, quy mô kinh tế 121.668 tỷ đồng (xếp thứ 4/14 vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung). Công nghiệp tăng 6,8%, nông nghiệp tăng 2%. GRDP bình quân đạt 97,67 triệu đồng/người. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng 23,8%, xuất khẩu đạt 2,158 tỷ USD, khách du lịch đạt 900.000 lượt.

Tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng 50%. Thu ngân sách Nhà nước đạt 34.167 tỷ đồng (cao nhất từ trước tới nay), tăng 44,7% so dự toán. Cải cách hành chính được đẩy mạnh, tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh. Năm 2021, Chỉ số PAR Index tăng 24 bậc, Chỉ số PAPI tăng 17 bậc.

Văn hóa, xã hội đạt kết quả tích cực: Số trường đạt chuẩn quốc gia được tăng lên; 89,02% xã, phương, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế; tỉ lệ tham gia BHYT đạt 95,12%. Công tác lao động, an sinh xã hội được quan tâm. Tỉnh cũng hết sức chú trọng, chủ động trong công tác phòng chống thiên tai, mưa lũ, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của người dân.

Tỉnh triển khai hiệu quả Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội (đã phê duyệt chủ trương đầu tư 12/12 dự án), 3 chương trình mục tiêu quốc gia (năm 2022 giải ngân ước đạt 56,8%). Quyết liệt thực hiện giải phóng mặt bằng cao tốc Bắc-Nam (đã phê duyệt phương án bồi thường cho 71,8% diện tích giải phóng mặt bằng), dự kiến bàn giao 100% mặt bằng trước 30/6/2023. Chủ động triển khai lập Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030; hoàn thiện các nội dung điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Dung Quất.

Tỉnh chú trọng công tác xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh, hiệu lực, hiệu quả; quan tâm công tác chính trị tư tưởng, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên; tăng cường kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật. bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Đổi mới tư duy, nâng cao tầm nhìn, vươn lên bằng tự lực tự cường

Tại cuộc làm việc với lãnh đạo chủ chốt tỉnh Quảng Ngãi, chiều 01/01/2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính vui mừng được về thăm, làm việc tại vùng đất "địa linh nhân kiệt", có bề dày lịch sử với nền văn hóa Sa Huỳnh, văn hóa Chăm Pa, nơi sinh ra nhiều danh tướng, chí sĩ và lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước.

Thủ tướng cơ bản đồng tình với các báo cáo và ý kiến, ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao những thành tựu, kết quả mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đạt được trong năm 2022 và những năm qua, đóng góp vào thành tựu, kết quả chung của đất nước.

Bên cạnh những thành tựu rất cơ bản, Thủ tướng cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế trong phát triển kinh tế-xã hội địa phương. Theo đó, công nghiệp phụ thuộc nhiều vào lọc hóa dầu và sản xuất thép; công nghiệp ngoài dầu tăng chậm; các động lực tăng trưởng mới chưa rõ nét. Nông, lâm nghiệp, thủy sản tăng thấp hơn bình quân cả nước; đầu ra cho nông sản còn khó khăn, chưa chú trọng xây dựng thương hiệu. Hạ tầng kinh tế-xã hội còn hạn chế, chưa có các dự án lớn có tính kết nối tạo động lực. Thứ hạng về cải cách hành chính, năng lực cạnh tranh ở nhóm dưới (năm 2021, Par Index thứ 39/63, PAPI thứ 43/63, PCI thứ 45/63). Đời sống của một bộ phận người còn khó khăn, nhất là khu vực nông thôn, miền núi; tỉ lệ hộ nghèo theo chuẩn mới còn cao (7,96%).

Cơ bản đồng ý với định hướng phát triển của tỉnh, trong đó đến năm 2025 trở thành tỉnh phát triển khá trong khu vực, Thủ tướng nhấn mạnh một số quan điểm chỉ đạo, điều hành.

Theo đó, phải quán triệt, thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, Nghị quyết 26-NQ/TW về phát triển kinh tế-xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ. Bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Giữ vững đoàn kết, thống nhất, bởi nếu giữ được đoàn kết thống nhất thì kết quả "không được lúc này cũng được lúc khác, không được người này thì được người khác, không được nhiều thì được ít", nhưng mất đoàn kết là mất tất cả.

Phát huy mạnh mẽ tinh thần tự lực, tự cường, đi lên từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời, cửa biển, biến không thành có, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành cái có thể, vươn lên mạnh mẽ bằng sức mạnh nội sinh, không trông chờ, ỷ lại. Giữ vững bản lĩnh, kiên định, kiên trì những vấn đề nguyên tắc nhưng chủ động, tích cực, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành phù hợp tình hình, nhất là các vấn đề phát sinh, mang lại hiệu quả thiết thực.

Bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; chú trọng sơ kết, tổng kết, đúc rút kinh nghiệm hay, bài học quý, cách làm hiệu quả để tiếp tục phát huy, nhân rộng, tạo sức lan tỏa cao, đồng thời khắc phục bằng được các tồn tại, hạn chế, yếu kém.

Đổi mới tư duy, nâng cao tầm nhìn bởi nguồn lực bắt nguồn tư duy, động lực bắt nguồn từ đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân. Giữ vững bản lĩnh, bình tĩnh, suy nghĩ phải chín, tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, phấn đấu đạt kết quả cao nhất nhiệm vụ năm 2023 và kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn 2021-2025.

Tăng cường phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực; có biện pháp kiểm tra, giám sát hiệu quả việc triển khai của từng cấp.

Chú trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống cơ quan hành chính đoàn kết, thống nhất, liêm chính, dân chủ, hành động, hiệu quả, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, trong sạch, tận tụy, vì nhân dân phục vụ.

Cơ bản đồng ý với các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đã nêu trong báo cáo và ý kiến của các đại biểu, Thủ tướng lưu ý một số trọng tâm.

Theo đó, tiếp tục triển khai hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 và các loại dịch bệnh khác; chủ động xây dựng các kịch bản, phương án ứng phó và triển khai đáp ứng với mọi tình huống có thể xảy ra, nhất là trong dịp Tết.

Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo để tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và tăng sức cạnh tranh, thúc đẩy tham gia các chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu. Đầu tư công có trọng tâm, trong điểm, tránh dàn trải, manh mún, kéo dài.

Tập trung thúc đẩy hai động lực phát triển của tỉnh là Khu kinh tế Dung Quất và Khu công nghiệp VSIP Quảng Ngãi. Đẩy mạnh phát triển công nghiệp, đa dạng hóa sản phẩm, ưu tiên ngành chế biến, chế tạo, công nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số... Phát triển đồng bộ hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, nâng cao hiệu quả khu kinh tế, khu công nghiệp.

Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng tăng tỷ trọng chăn nuôi, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch, ứng dụng công nghệ cao, sản xuất hàng hóa, xây dựng thương hiệu và chuỗi giá trị, thích ứng biến đổi khí hậu và gắn với xây dựng nông thôn mới. Triển khai hiệu quả chương trình "Mỗi xã một sản phẩm".

Cơ cấu lại ngành du lịch theo hướng tăng cường kết nối, hội nhập quốc tế, xây dựng thương hiệu, khả năng cạnh tranh cao. Phát triển các sản phẩm du lịch đa dạng, độc đáo gắn với lịch sử, truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc, điều kiện tự nhiên, trọng tâm là du lịch biển, đảo, nhất là đảo Lý Sơn. Chú trọng liên kết tạo chuỗi giá trị giữa du lịch với các ngành, lĩnh vực khác. Đẩy mạnh phát triển dịch vụ, thương mại như vận tải, logistics, tài chính, ngân hàng, công nghệ thông tin.

Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác quy hoạch là nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, quy hoạch phải đi trước một bước, có tầm nhìn dài hạn, chiến lược, vừa phát huy tiềm năng, thế mạnh, vừa khắc phục hạn chế, bất cập; khẩn trương hoàn thiện và trình phê duyệt Quy hoạch tỉnh Quảng Ngãi thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Chú trọng phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, nhất là hạ tầng giao thông kết nối.

Chú trọng đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao của các ngành, lĩnh vực mũi nhọn, có thế mạnh của tỉnh.

Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh trên nền tảng phát triển chính quyền số, nâng cao số lượng, chất lượng dịch vụ hành chính công trực tuyến, nâng cao xếp hạng về năng lực cạnh tranh.

Bảo tồn, phát huy những giá trị lịch sử và các di sản văn hóa đặc trưng của các dân tộc và con người Quảng Ngãi. Trong đó, Thủ tướng lưu ý tỉnh đầu tư hơn nữa cho khu lưu niệm cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Thực hiện đồng bộ, hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, người có công với cách mạng, đối tượng yếu thế trong xã hội.

Bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Chú trọng công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên. Tăng cường phòng chống tham nhũng, tiêu cực, xử lý nghiêm các sai phạm. Đẩy mạnh truyền thông chính sách.

Đồng ý về nguyên tắc các kiến nghị đề xuất của Quảng Ngãi

Tại cuộc làm việc, tỉnh Quảng Ngãi nêu một số kiến nghị, đề xuất liên quan tới cơ chế, chính sách hỗ trợ từ ngân sách Trung ương; sử dụng nguồn thu tại Khu kinh tế Dung Quất và Nhà máy lọc dầu Dung Quất; triển khai xây dựng đề án thành lập Trung tâm Lọc, hóa dầu và năng lượng quốc gia tại Khu Kinh tế Dung Quất; phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Dung Quất đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050; việc đầu tư, xây dựng, nâng cấp, mở rộng một số tuyến đường...

Cơ bản đồng tình với các đề xuất, kiến nghị của tỉnh, Thủ tướng đề nghị tỉnh trước mắt thực hiện đúng theo các quy định, đồng thời giao các bộ, ngành nghiên cứu kiến nghị của tỉnh Quảng Ngãi và xem xét, xử lý trong quá trình trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các cơ chế, chính sách về ngân sách.

Thủ tướng đánh giá việc hình thành Trung tâm Lọc hóa dầu tại Dung Quất phù hợp với Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị và cần thiết cho việc phát triển ngành dầu khí, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Thực tế hiện nay, cả nước đang dần hình thành 3 trung tâm lọc hóa dầu lớn tại miền Bắc (Thanh Hóa), miền Trung (Quảng Ngãi) và miền Nam (Bà Rịa-Vũng Tàu). Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan, các địa phương và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam nghiên cứu, xây dựng đề án cụ thể về các trung tâm lọc hóa dầu, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Thủ tướng cũng đồng ý về nguyên tắc, giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính nghiên cứu cân đối nguồn vốn hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng Khu kinh tế Dung Quất và đầu tư dự án đường Hoàng Sa-Dốc Sỏi; Bộ Giao thông vận tải ngiên cứu, cân đối nguồn vốn hỗ trợ dự án nâng cấp, mở rộng đoạn Quốc lộ 24B, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định theo quy định.