Một vụ kiện về vận đơn

Tóm tắt sự việc

Vào hoặc khoảng ngày 23/1/2019, Nguyên đơn (“Người nắm giữ vận đơn (B/L)”) mua 8.000 tấn đường tinh luyện từ Công ty SC (“Người giao hàng”) và ngày 18/4/2019 bán cho Công ty CL 8.500 tấn đường tinh luyện. Để thực hiện việc mua bán này, Nguyên đơn đã mua 975 tấn theo hợp đồng mua hàng với Công ty SE để bán tiếp cho Công ty CL.
Bằng Hợp đồng rút gọn ngày 29/3/2018 (gọi chung là “Hợp đồng vận chuyển”), RG (“Người thuê tàu”) đồng ý thuê định hạn một tàu biển (“Tàu”) của Chủ tàu (“Bị đơn”). Tàu bắt đầu bốc đường tinh luyện đóng bao tại cảng Bangkok lúc 11h00 ngày 9/5/2019 và hòan thành bốc hàng lúc 14h30 ngày 12/5/2019. Ngoài ra, vào ngày 12/5/2019, 19.500 bao với trọng lượng tịnh là 975 tấn được bốc lên Tàu với B/L số BKK/BBS-28 do Đại lý ký thay mặt Thuyền trưởng và cấp cho Người giao hàng.
Nguyên đơn cáo buộc rằng mình là người nắm giữ hợp pháp B/L, là người bán hàng nhưng chưa được trả tiền, hàng đã được dỡ vào cuối tháng 9/2019 và yêu cầu Chủ tàu bồi thường thiệt hại do giao hàng sai, không thu hồi B/L có giá trị 329.481,75 USD (19.500 bao đường tinh luyện theo B/L, tiền lãi của số tiền trên, chi phí pháp lý và tiền lãi) nhưng Bị đơn không thanh toán.
Quan điểm của Nguyên đơn
Nguyên đơn nhận được một bản B/L từ Người giao hàng ngày 29/8/2019 và trả lời vào cùng ngày, chỉ ra rằng phần chữ ký ghi tên tàu là “Elite”. Người giao hàng giải thích rằng sau khi thảo luận với Đại lý, được biết B/L bị nhầm vì “Elite” là tên tàu trước đó mà Đại lý làm. Nguyên đơn yêu cầu cấp lại B/L ghi đúng tên tàu nhưng Người giao hàng trả lời rằng trước khi làm như vậy Đại lý yêu cầu trả lại B/L gốc có sai sót. Ngày 30/8/2019, Nguyên đơn gửi B/L bị ký sai cho Đại lý. Ngày 02/9/2019, Người giao hàng xác nhận rằng Đại lý đã nhận được B/L ký sai đó và đã gửi B/L được cấp lại đúng tên tàu. Một bản B/L có mặt trước và mặt sau đã được đệ trình làm chứng cứ, và cho thấy một mặt có ký hậu của Người giao hàng.
Ngày 24/4/2019, Người thuê tàu gửi bản hướng dẫn chuyến đi cho Thuyền trưởng như sau: “Do điều kiện thanh toán của lô hàng này là trả tiền trước (TT) nên trừ khi Người thuê tàu có văn bản hướng dẫn khác, yêu cầu Thuyền trưởng chỉ ký biên lai thuyền phó, B/L không giao dịch được, và không ký B/L gốc. Đại lý cần lưu ý rằng không có B/L gốc nào được cấp hoặc phát hành mà không có sự chấp thuận/xác nhận bằng văn bản của Chủ tàu. Tại (các) cảng dỡ hàng, Chủ tàu/Thuyền trưởng cho phép người thuê tàu dỡ hàng/giao toàn bộ hàng hóa mà không nộp B/L gốc, nhưng người thuê tàu phải cung cấp cho Chủ tàu thư cam kết bồi thường theo mẫu của Hội P and I, và chỉ cần được ký bởi người thuê tàu”.

Trong các bản đệ trình, Nguyên đơn có một tài liệu tham khảo rất toàn diện về kiện tụng mở rộng liên quan đến thẩm quyền thực tế, không cụ thể, ngụ ý hoặc rõ ràng để ký B/L. Nguyên đơn cho rằng ngay cả khi không có thẩm quyền thực tế, Đại lý cũng có thẩm quyền bề ngoài, với tư cách là đại lý tại cảng bốc hàng của Bị đơn, để ký B/L. Để hỗ trợ cho lập luận của mình, Nguyên đơn đề cập đến Thẩm phán Walker trong vụ Alimport kiện Soubert Shipping Co. Ltd [2000] 2 Lloyd’s Rep 447, người đã tuyên bố rằng khoản 4 (b) của Đạo luật Vận chuyển Hàng hóa bằng Đường biển, năm 1992 đã quy định rõ ràng rằng chữ ký của một người “không phải là thuyền trưởng nhưng có thẩm quyền hiển nhiên, ngụ ý hoặc rõ ràng của người vận chuyển để ký B/L” là chứng cứ quyết định về việc vận chuyển hàng hóa có lợi cho người nắm giữ hợp pháp hóa đơn. Nguyên đơn đã cung cấp mặt trước và mặt bên kia của B/L số BKK/BBS-28 ngày 12/5/2019, do Đại lý ký thay mặt Chủ tàu. Bản B/L này thể hiện rõ ràng rằng nó đã được cấp cho Người giao hàng là người đã ký hậu trên mặt bên kia của B/L.
Nguyên đơn đề cập đến vụ “Sze Hai Tong Bank Ltd kiện Rambler Cycle Co Ltd [1959] AC 576 trong đó Chánh án (Lord) Denning đã khẳng định tại phần p 120 col.1 p586: Hòan toàn rõ ràng rằng một chủ tàu giao hàng mà không thu hồi B/L là đã tự mình gánh chịu rủi ro. Hợp đồng là phải giao hàng cho người có quyền nhận hàng theo B/L khi thu hồi B/L. Trong trường hợp này, đó là “theo lệnh hoặc theo sự chuyển giao của anh ấy hoặc của họ”, có nghĩa là, theo lệnh của Công ty Rambler Cycle, nếu họ chưa chuyển giao B/L hoặc cho người được chỉ định của họ, nếu họ có. Công ty vận chuyển đã không giao hàng cho bất kỳ người nào như vậy. Do đó, họ phải chịu trách nhiệm về vi phạm hợp đồng trừ khi có điều khoản nào đó trong B/L bảo vệ họ. Họ đã giao hàng cho người không có quyền nhận hàng mà không thu hồi vận đơn gốc. Vì vậy, họ có trách nhiệm bồi thường trừ khi được bảo vệ như đã nêu”. Nguyên đơn đề cập đến các trường hợp khác như vậy, và lưu ý rằng bản chất của nghĩa vụ giao hàng khi nộp B/L gốc là bản chất tuyệt đối và trách nhiệm là nghiêm khắc khi vi phạm hợp đồng.

Quan điểm của Bị đơn

Chủ tàu tuyên bố rằng Tàu đang cho thuê định hạn bao gồm điều khoản “Nếu B/L gốc không có sẵn tại cảng dỡ hàng thì Chủ tàu dỡ hàng/giao toàn bộ hàng khi người thuê tàu nộp bản fax/scan của LOI (Thư cam kết bồi thường) theo mẫu của Hội PNI của Chủ tàu”.
Chủ tàu nhận được (i) ngày 15/9/2019 LOI của Người thuê tàu hướng dẫn Chủ tàu dỡ hàng trên biển, tại Khu kinh tế eo biển Đài Loan mà không cần thu hồi B/L, và (ii) ngày 22/9/2019, LOI thứ hai của Người thuê tàu nêu vị trí chính xác trên biển để dỡ hàng mà không cần thu hồi B/L. Chủ tàu không biết gì về B/L và về việc hàng đã được dỡ theo chỉ thị của Người thuê tàu, B/L không có giá trị gì. Chủ tàu cho rằng theo bản hướng dẫn chuyến đi, Người thuê tàu không yêu cầu Chủ tàu cấp bất kỳ B/L nào và do đó, chỉ có một bản B/L được Thuyền trưởng ký và lưu giữ trên tàu có ghi nhầm tên tàu ở phần ký tên là “Elite”, nhưng Thuyền trưởng không để ý đến việc này.

Phán quyết Trọng tài

Chủ tàu tuyên bố rằng không ủy quyền cho Đại lý ký B/L nhưng không thể trình lên Hội đồng Trọng tài chứng cứ phản đối Đại lý hoặc ràng buộc trách nhiệm của Đại lý về việc cấp B/L mà không có ủy quyền bằng văn bản của Chủ tàu. Mặt khác, Nguyên đơn đã đưa ra một bức thư do Đại lý cung cấp, viết rằng Chủ tàu có ủy quyền bằng miệng. Do đó, có quan điểm khác nhau giữa các Bên về việc liệu Đại lý thực sự có ủy quyền cấp B/L hay không.
LOI do Người thuê tàu cung cấp để dỡ hàng cho chính họ đề cập đến 975 tấn. Vì vậy, Hội đồng Trọng tài cho rằng có sự tham chiếu rõ ràng của LOI đối với B/L và rằng LOI do Người thuê tàu đưa ra xác định đúng hàng hóa được mô tả trong B/L. Hội đồng Trọng tài thấy rằng Đại lý tại cảng bốc có thẩm quyền không rõ ràng để ký B/L thay mặt Thuyền trưởng nhưng B/L hợp lệ, là biên nhận hàng hóa, chứng từ sở hữu và bằng chứng của hợp đồng vận chuyển, do đó, là bằng chứng xác đáng và hợp lệ về hợp đồng giữa Nguyên đơn và Chủ tàu.
Tài liệu và chứng cứ do các Bên cung cấp cho thấy hàng hóa theo B/L đã được dỡ vào hoặc sau ngày 22/9/2019 tại một vị trí trên biển mà không nộp B/L gốc và phù hợp với LOI do Người thuê tàu cấp. Hội đồng Trọng tài quyết định rằng hàng hóa đã bị giao nhầm và Chủ tàu phải chịu trách nhiệm về tổn thất của Nguyên đơn do Nguyên đơn là người nắm giữ B/L. Tài liệu chứng cứ cho thấy Nguyên đơn đã bán hàng cho người mua nhưng chưa thu được tiền. Số tiền mà Nguyên đơn khiếu nại là tiền bán hàng theo hợp đồng. Bị đơn phải trả cho Nguyên đơn 329.481,75 USD và tiền lãi ở mức 4,50%/năm của số tiền nêu trên từ ngày 22/9/2019 đến ngày thanh toán.
(*) Trọng tài viên VIAC