Hoạt động trong lễ Kỷ niệm 25 năm thành lập VLA
Trong Nhiệm kỳ VIII, tình hình kinh tế thế giới và trong nước phục hồi và phát triển với sự tác động mạnh mẽ của khoa học và công nghệ. Đại dịch COVID-19 đang xảy ra ngày càng phức tạp trên toàn cầu, hậu quả của nó dự kiến kéo dài nhiều năm. Tác động của đại dịch đã làm đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, trong đó có hoạt động logistics, đã ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu và ngành dịch vụ logistics nước ta. Đại dịch đã làm thay đổi cách tiêu dùng, phương thức hoạt động, trao đổi thương mại, qua đó tác động sâu sắc tới hoạt động phục vụ của dịch vụ logistics. Thương mại điện tử (E-Commerce) của nước ta đã phát triển mạnh mẽ, kéo theo các hoạt động logistics. Trong điều kiện đó ngành dịch vụ logistics đang không ngừng thay đổi với các yêu cầu mới trước sự phát triển của khoa học - công nghệ. Vì vậy, ngành dịch vụ logistics phải khẩn trương chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo phục vụ yêu cầu hiện tại và trong tương lai gần.
Thương mại quốc tế của nước ta không ngừng mở rộng với việc ký kết và thực hiện nhiều FTA thế hệ mới, trong đó nổi bật là CPTPP, EVFTA, UKVFTA, RCEP. Qua đó đã tạo điều kiện cho ngành dịch vụ logistics Việt Nam chống chịu với đại dịch và phục hồi phát triển. Quyết định số 200/QĐ-TTg ngày 14/02/2017 được sửa đổi bổ sung bằng Quyết định số 221/QĐ-TTg ngày 22/02/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam là nhân tố quan trọng tạo nên động lực mới cho sự phát triển ngành dịch vụ logistics Việt Nam.
Trước tình hình đó, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam sẽ cùng các Hội viên tập trung vào các hoạt động phát triển mang tính đột phá dưới đây:
Đẩy mạnh việc chuyển đổi số - nắm bắt xu hướng thời đại
Với cuộc cách mạng công nghệ lần thứ 4, chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ thúc đẩy nhanh phát triển kinh tế-xã hội. Công nghệ mới như: trí tuệ nhân tạo, block chain, in 3D, internet kết nối vạn vật, big data, blockchain… đang được áp dụng rộng rãi trong ngành dịch vụ logistics thế giới. Robot đang được ứng dụng trong các kho hàng hóa hiện đại, drone đang được ứng dụng trong giao hàng chặng cuối và xe không người lái đang trong quá trình thử nghiệm… Thương mại điện tử (E-Commerce) của nước ta đã phát triển mạnh mẽ, kéo theo các hoạt động logistics liên quan. Vấn đề cải thiện tính cạnh tranh của chuỗi cung ứng và logistics như chi phí, chất lượng và giao hàng đang được đặt lên hàng đầu.
Hội thảo số hóa trong vận tải và logistics từ xu hướng tới thực tiễn do VLA tổ chức năm 2018
Hiệp hội sẽ nhanh chóng hoàn thành việc hợp tác với Hiệp hội Nông nghiệp số (VIDA) trong Nhiệm kỳ VIII nhằm phát triển một platform hợp tác theo liên kết dọc các công ty cung cấp dịch vụ logistics để tạo thành chuỗi dịch vụ “end-end” nhằm phục vụ hiệu quả các Hội viên Hiệp hội Nông nghiệp số VIDA trước tiên. Hiệp hội và các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics phải cùng nhau có kế hoạch và chiến lược chuyển đổi số, đào tạo nhận thức về chuyển đổi số, biết ứng dụng công nghệ phù hợp cho các hoạt động dịch vụ chính logistics. Qua đó góp phần thúc đẩy sự phát triển Agro-logistics của nước ta.
Phản biện chính sách phục vụ thuận lợi hoá thương mại - kiểm tra chuyên ngành, đồng bộ hóa chính sách, đồng bộ kết nối các hạ tầng hiệu quả và hướng đến mục tiêu cắt giảm chi phí logistics
Đổi mới cách thức phản biện từ thụ động sang chủ động. Tiếp tục xuất bản định kỳ Sách trắng VLA để tuyên truyền nhận thức xã hội đúng về tầm quan trọng của ngành dịch vụ logistics trong nền kinh tế cũng như các đề xuất chính sách nhằm khuyến khích ngành dịch vụ logistics phát triển, tham mưu tư vấn tính hiệu quả đồng bộ trong quy hoạch hạ tầng logistics và thuận lợi hóa trong chính sách nhằm cắt giảm chi phí logistics quốc gia. Triển khai thành công dự án Chỉ số Logistics tỉnh và vùng, hợp tác với VCCI để chủ động phản biện chính sách. Dự án hướng đến khuyến khích sự cạnh tranh lành mạnh trong công tác cải cách thể chế liên quan tạo thuận lợi thương mại, cạnh tranh lành mạnh trong phát triển chính sách quy hoạch và phát triển hạ tầng giao thông - hạ tầng logistics giữa các tỉnh - thành phố có hoạt động logistics năng động. Hiệp hội VLA sẽ duy trì phát hành Sách trắng hai năm một lần cung cấp tình hình phát triển dịch vụ logistics Việt Nam.
Đổi mới mô hình hoạt động của Hiệp hội với sự hình thành các Hiệp hội logistics địa phương
Đầu 2021, Hiệp hội VLA đã tích cực tham gia, tư vấn góp phần hình thành Ban Vận động Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics TP. Hải Phòng. Nhiệm kỳ VIII, Hiệp Hội VLA sẽ tiếp tục phát triển các Hiệp hội logistics địa phương tại Cần Thơ, Đà Nẵng, Bình Dương… Các Hiệp hội logistics địa phương sẽ phát huy được tính năng động trong công tác phản biện, tham mưu tư vấn chính sách tại địa phương. Bên cạnh đó, công tác phản biện/tham mưu chính sách Trung ương, đối ngoại quốc tế, hợp tác với các hiệp hội chủ hàng, định hướng chuyên môn phát triển năng lực theo hướng trở thành 3PL - 4PL, công tác đào tạo Hội viên, tư vấn pháp luật ngành sẽ do Hiệp hội VLA dẫn dắt và hỗ trợ.
Đổi mới mô hình đào tạo
Chia sẻ nhận thức và định hướng với Hội viên về mô hình đào tạo nghề dựa trên kỹ năng, dựa trên năng lực. Hiệp hội sẽ đóng vai trò dẫn dắt ngành nghề trong công tác Chuẩn hóa các vị trí nghề trong ngành dịch vụ logistics (OS) - xác định hệ thống kỹ năng và phẩm chất cần thiết cho từng vị trí nghề (OSS) - xây dựng nội dung đào tạo bám sát hệ thống kỹ năng cần thiết - hướng đến mục tiêu người được đào tạo sẽ đáp ứng được nhu cầu thực tế tại doanh nghiệp, hướng đến sự minh bạch năng lực trong ngành dịch vụ logistics. Chú trọng đào tạo pháp lý và tiếng Anh logistics cho Hội viên. Bên cạnh đó đào tạo kỹ năng gắn với thực tế cách mạng công nghiệp 4.0, gắn với thời đại nhiều biến động rủi ro khó lường để bổ sung thêm các kỹ năng phẩm chất cần thiết phù hợp hoàn cảnh xã hội mới. Công tác đào tạo nghề xác định sẽ gắn kết chặt chẽ với Hội viên và các tổ chức đào tạo uy tín quốc tế như FIATA, AFFA và UNESCAP. Bên cạnh công tác đào tạo nghề, Hiệp hội VLA sẽ dẫn dắt và chia sẻ giáo trình đào tạo FIATA DIPLOMA với các trường đại học, học viện, trường cao đẳng có liên quan và quan tâm nhằm hỗ trợ công tác đào tạo hàn lâm nguồn nhân lực logistics có chất lượng cao cho tương lai.
Nâng cao năng lực Hội viên, chia sẻ thông tin với Hội viên chủ động đổi mới sáng tạo và tái cấu trúc doanh nghiệp phù hợp với nhu cầu tương lai của khách hàng
Tăng cường công tác trao đổi chia sẻ chuyên môn nghiệp vụ, kinh nghiệm thông qua các hoạt động Ban chuyên môn để cùng nhau nâng cao nội lực. Chủ động khuyến khích Hội viên tích cực tham gia vào các Ban chuyên môn của FIATA nhằm tiếp cận các thông tin và mô hình kinh doanh hiện đại từ cộng đồng doanh nghiệp dịch vụ logistics thế giới. Gắn kết với hoạt động của VLA và tổ chức ngành nghề uy tín hàng đầu như FIATA là một trọng tâm hợp tác trong Nhiệm kỳ VIII. Hiệp hội sẽ đặt mục tiêu ban hành các tiêu chí đánh giá xếp loại năng lực Hội viên hàng năm theo từng loại hình cung cấp dịch vụ và hợp tác với một tạp chí có uy tín của quốc gia hoặc quốc tế xây dựng thành công giải thưởng logistics tôn vinh Hội viên.
Hội thảo số hóa trong vận tải và logistics từ xu hướng tới thực tiễn do VLA tổ chức năm 2018
Xuất phát từ xu hướng cung cấp dịch vụ logistics của thế giới đang phát triển hiện nay là liên minh và sáp nhập, liên kết đa ngành nghề và mở rộng quy mô cho nên về hợp tác nội bộ trong ngành, chú ý tăng cường công tác kết nối hợp tác trong Hiệp hội theo liên kết ngang và liên kết dọc.
+ Liên kết ngang: giữa các Hội viên cùng loại hình dịch vụ để tối ưu nguồn lực và tăng cường năng lực cạnh tranh.
+ Liên kết dọc: giữa các Hội viên khác loại hình cung cấp dịch vụ để tạo thành chuỗi dịch vụ logistics tích hợp nhằm liên danh, liên kết hướng đến những mục tiêu lớn hơn, hiệu quả hơn, kể cả liên kết với các chủ hàng để có thêm nhiều dịch vụ trọn gói.
Từ góc độ quan sát các xu thế liên kết trên thị trường đã thấy như các liên minh hãng tàu để tối ưu hiệu quả kinh doanh, M&A để trở thành các tập đoàn với quy mô lớn hơn giải quyết vấn đề thị phần, liên kết qua M&A để mở rộng chiều sâu chuỗi dịch vụ logistics, chúng ta có thể nhận định rằng trong thời gian tới các Hội viên VLA nói riêng và công ty cung cấp dịch vụ logistics của Việt Nam nói chung không thể manh mún, nhỏ lẻ được nữa mà phải quan tâm xu hướng hợp tác liên kết. Nâng cao số lượng doanh nghiệp Hội viên cung cấp dịch vụ logistics trọn gói nhằm đạt chất lượng dịch vụ cao (từ 2PL và 3PL tiến tới 4PL). Liên kết và kết nối với các doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu, lưu thông phân phối để chủ động có nguồn hàng hóa; qua đó tăng cường các dịch vụ logistics có giá trị gia tăng cao.
Tăng cường kết nối giữa các doanh nghiệp logistics và chủ hàng
Để phát triển thị trường dịch vụ logistics, gia tăng tỷ lệ thuê ngoài logistics, gia tăng các dịch vụ logistics tích hợp cung ứng cho chủ hàng nhằm tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Phát triển hợp tác gắn với một chuỗi cung ứng ngành hàng cụ thể như ngành nông nghiệp, phát triển mạnh mẽ logistics nông nghiệp (Agro-logistics), gắn logistics với các hoạt động lưu thông xuất nhập khẩu nông sản, hải sản, đặc biệt là kết nối hàng hóa Việt Nam với thị trường toàn cầu bằng đường hàng không. Hiệp hội sẽ phát huy hợp tác thí điểm VLA-VIDA qua mô hình Công ty cộng đồng Logitek để làm cơ sở mở rộng hợp tác sang các ngành hàng khác.
Đẩy mạnh công tác truyền thông một cách hiệu quả
Tạp chí Vietnam Logistics Review (VLR), cơ quan ngôn luận của Hiệp hội cùng với Văn phòng Hiệp hội hợp tác chặt chẽ với các cơ quan truyền thông thúc đẩy mạnh mẽ công tác tuyên truyền về hoạt động của Hiệp hội và của ngành dịch vụ logistics Việt Nam, khuyến khích gắn hoạt động vận tải và dịch vụ logistics với nhận thức chống biến đổi khí hậu (BĐKH). Để thực hiện các cam kết đã ký mà Việt Nam đã ban hành kế hoạch quốc gia về tăng trưởng xanh (4/2014), kế hoạch thực hiện thỏa thuận Paris về BĐKH (10/2016) và kế hoạch quốc gia thực hiện chương trình nghị sự phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc (4/2017), Hiệp hội VLA sẽ tích cực kết nối với các đối tác nước ngoài có cùng sự quan tâm để kết nối hợp tác, lan tỏa các mô hình phát triển hợp sinh thái và thuận thiên như logistics xanh, vận tải xanh, ứng dụng các công nghệ giảm khí thải nhà kính, ứng dụng năng lượng chuyển đổi, đổi mới phương tiện vận tải, phương thức vận tải phù hợp trong các hoạt động dịch vụ logistics.
Đẩy mạnh công tác truyền thông một cách hiệu quả
Những đề xuất phương hướng đổi mới hoạt động của Hiệp hội trên đây phù hợp và nhằm triển khai thực hiện đường lối, chính sách của Đảng về Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 là “Đẩy mạnh cơ cấu lại các ngành dịch vụ dựa trên nền tảng công nghệ hiện đại, công nghệ số, phát triển các loại hình dịch vụ mới, xây dựng hệ sinh thái dịch vụ trong các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, pháp lý, y tế, giáo dục - đào tạo, viễn thông và công nghệ thông tin, logistics và vận tải, phân phối”(1).
Tiếp nối tinh thần đổi mới, sáng tạo - đoàn kết - hợp tác liên kết, buôn có bạn bán có phường, Hiệp hội và Ban chấp hành Nhiệm kỳ VII, xin chúc Nhiệm kỳ VIII sẽ tiếp nối công cuộc đổi mới để kết nối những bàn tay, thắp lửa những trái tim của từng Hội viên và thành viên cung cấp dịch vụ logistics, cùng chung tay phát triển ngành dịch vụ logistics Việt Nam, đáp ứng như mong đợi của Đảng, Nhà nước và toàn bộ xã hội, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, nâng cao uy tín của dịch vụ logistics Việt Nam trên trường thế giới, từng bước hướng tới khát vọng ‘‘Vì một Việt Nam hùng cường 2045’’. Một nhiệm kỳ của đổi mới, sáng tạo đang chờ đón chúng ta.
(1) Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập I, trang 247 Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, tháng 3/2021
