Tại Việt Nam, sự hợp tác giữa hãng tàu CMA CGM và tập đoàn Nike trong việc triển khai dự án xà lan điện đánh dấu một bước tiến quan trọng, không chỉ góp phần “xanh hóa” chuỗi cung ứng mà còn thúc đẩy sự phát triển của vận tải thủy nội địa thân thiện với môi trường. Với cam kết giảm phát thải carbon, hai “ông lớn” này đang đặt nền móng cho một hệ thống logistics bền vững hơn, vừa mang lại lợi ích kinh tế, vừa góp phần bảo vệ hành tinh.
Mỗi xà lan điện trong dự án này được trang bị hệ thống pin lithium-ion dung lượng cao, có thể vận hành liên tục trên quãng đường dài 180 km mà không cần sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Việc thay thế các xà lan diesel truyền thống bằng xà lan điện giúp giảm đáng kể lượng khí thải CO₂. Theo tính toán, dự án này sẽ giúp cắt giảm khoảng 778 tấn CO₂ mỗi năm, tương đương với việc loại bỏ 168 xe tải diesel khỏi đường bộ.
Bên cạnh đó, cảng Gemalink cũng sẽ triển khai một trang trại điện mặt trời, dự kiến sản xuất 1 GWh năng lượng tái tạo mỗi năm để hỗ trợ hệ thống sạc điện cho xà lan. Đây là một bước đi quan trọng nhằm giảm phụ thuộc vào lưới điện quốc gia, đảm bảo nguồn năng lượng sạch và ổn định cho vận tải thủy bằng điện.
Ngoài việc giảm khí thải, dự án còn giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng của Nike bằng cách giảm chi phí nhiên liệu, tăng hiệu quả vận hành và hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường nước. Thay vì sử dụng đường bộ với lượng lớn xe tải chạy bằng diesel, Nike có thể tận dụng hệ thống vận tải thủy hiệu quả hơn, góp phần giảm tắc nghẽn giao thông và giảm áp lực lên cơ sở hạ tầng đường bộ.
Việc triển khai xà lan điện không chỉ mang lại lợi ích cho Nike và CMA CGM, mà còn có tác động tích cực đến toàn bộ chuỗi cung ứng và ngành vận tải tại Việt Nam.
Trước hết, từ góc độ kinh tế, việc sử dụng xà lan điện giúp giảm chi phí vận hành so với sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Điện có giá thành rẻ hơn diesel, đặc biệt khi được sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời. Bên cạnh đó, hệ thống pin của xà lan điện có tuổi thọ cao hơn, giảm chi phí bảo trì và sửa chữa so với động cơ diesel truyền thống.
Thứ hai, về mặt môi trường, việc giảm 778 tấn CO₂ mỗi năm không chỉ giúp Nike đạt được các mục tiêu giảm phát thải mà còn góp phần cải thiện chất lượng không khí và nước tại các khu vực mà xà lan hoạt động. Khí thải từ động cơ diesel không chỉ gây ô nhiễm không khí mà còn làm suy giảm chất lượng nước, ảnh hưởng đến hệ sinh thái thủy sinh. Việc sử dụng xà lan điện sẽ giúp hạn chế các vấn đề này, đồng thời giảm ô nhiễm tiếng ồn – một yếu tố quan trọng đối với các khu dân cư ven sông.
Ngoài ra, sự thành công của dự án này có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa trong ngành vận tải, khuyến khích nhiều doanh nghiệp khác chuyển đổi sang các giải pháp vận tải xanh. Việc áp dụng công nghệ điện trong vận tải thủy không chỉ giúp Việt Nam đáp ứng các cam kết về giảm phát thải theo COP26, mà còn nâng cao vị thế của ngành logistics Việt Nam trên trường quốc tế.
Mặc dù dự án xà lan điện mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc triển khai vẫn gặp một số thách thức đáng kể.
Để khắc phục vấn đề này, Nike và CMA CGM đã kết hợp với cảng Gemalink để triển khai trang trại điện mặt trời, giúp cung cấp nguồn điện sạch và ổn định cho hệ thống sạc. Đồng thời, chính phủ Việt Nam có thể hỗ trợ doanh nghiệp bằng các chính sách ưu đãi thuế, tài trợ nghiên cứu phát triển công nghệ pin và khuyến khích đầu tư vào hạ tầng sạc điện.
Một thách thức khác là việc đào tạo nhân lực để vận hành và bảo trì xà lan điện. Công nghệ điện và hệ thống pin yêu cầu kỹ thuật viên có chuyên môn cao, khác biệt so với các loại động cơ diesel truyền thống. Để giải quyết vấn đề này, Nike và CMA CGM đã tổ chức các chương trình đào tạo chuyên sâu, giúp nâng cao kỹ năng cho đội ngũ kỹ thuật viên và thủy thủ đoàn.
Cuối cùng, việc mở rộng quy mô dự án cũng là một yếu tố cần cân nhắc. Nếu dự án xà lan điện tại Việt Nam thành công, Nike và CMA CGM có thể nhân rộng mô hình này sang các khu vực khác như miền Tây Nam Bộ hoặc các tuyến vận tải nội địa khác, từ đó thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh trong ngành logistics tại Việt Nam.
Kết luận
Sự hợp tác giữa CMA CGM và Nike trong việc triển khai xà lan điện tại Việt Nam là một bước tiến quan trọng trong việc "xanh hóa" chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây không chỉ là một chiến lược giúp giảm phát thải CO₂ và tiết kiệm chi phí vận hành, mà còn là một lời khẳng định mạnh mẽ về trách nhiệm của các tập đoàn đa quốc gia đối với môi trường.
Dự án này mở ra những cơ hội lớn cho ngành vận tải thủy Việt Nam, đồng thời khuyến khích nhiều doanh nghiệp khác đầu tư vào các giải pháp vận tải bền vững. Nếu được nhân rộng, mô hình này có thể giúp Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, tạo ra một hệ thống logistics hiện đại, hiệu quả và thân thiện với môi trường.
