Xuất khẩu da giày Việt Nam sang Hoa Kỳ: Động lực tăng trưởng quan trọng
Hoa Kỳ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của ngành da giày Việt Nam, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành. Trong năm 2024, kim ngạch xuất khẩu giày dép sang thị trường này đạt gần 10 tỷ USD – tăng hơn 12% so với năm 2023. Sự phục hồi tiêu dùng tại Mỹ sau đại dịch COVID-19, cùng với xu hướng đa dạng hóa nguồn cung ứng của các tập đoàn lớn như Nike, Skechers, New Balance,… đã góp phần đẩy mạnh đơn hàng từ Việt Nam.
Việt Nam được đánh giá cao nhờ nguồn lao động dồi dào, chi phí sản xuất cạnh tranh, khả năng kiểm soát chất lượng ổn định và sự linh hoạt trong đáp ứng các đơn hàng lớn với thời gian giao hàng nhanh. Đây là những yếu tố khiến các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ ưu tiên Việt Nam trong chiến lược “Trung Quốc +1”.
Không chỉ là thị trường tiêu thụ, Hoa Kỳ còn là đối tác đầu tư quan trọng trong lĩnh vực da giày. Nhiều doanh nghiệp Mỹ đã đầu tư nhà máy hoặc hợp tác gia công tại Việt Nam, giúp ngành nâng cao trình độ công nghệ, quản lý và quy chuẩn sản xuất. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng bắt đầu chủ động xây dựng chuỗi cung ứng khép kín, tập trung vào thiết kế, nghiên cứu vật liệu và xây dựng thương hiệu để tăng giá trị gia tăng.

Tuy nhiên, việc xuất khẩu sang Hoa Kỳ không chỉ là câu chuyện về sản lượng, mà còn đòi hỏi doanh nghiệp phải nắm rõ xu hướng thị trường, hành vi tiêu dùng và các quy định ngày càng phức tạp về môi trường và xã hội.
Chính sách thương mại Hoa Kỳ: Thách thức ngày càng hiện hữu
Trong bối cảnh Hoa Kỳ bước vào giai đoạn điều chỉnh chính sách thương mại dưới ảnh hưởng của học thuyết “Nước Mỹ trên hết” với sự trở lại của chính quyền Tổng thống Donald Trump, ngành da giày Việt Nam đang đứng trước nhiều biến số. Một trong những mối lo lớn nhất hiện nay là khả năng áp dụng chính sách “thuế nhập khẩu đối đẳng” (reciprocal tax) – tức Mỹ sẽ áp mức thuế tương đương với mức thuế mà các nước khác áp dụng lên hàng hóa của Mỹ.
Với Việt Nam, điều này không chỉ ảnh hưởng đến chi phí xuất khẩu mà còn tác động trực tiếp đến sức cạnh tranh của sản phẩm da giày trên thị trường Mỹ. Thực tế cho thấy, từ năm 2024, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu bị kiểm tra kỹ hơn về xuất xứ hàng hóa, tiêu chuẩn lao động và yếu tố môi trường trong sản xuất.
Ngoài ra, với thặng dư thương mại song phương lên đến 123,5 tỷ USD – mức cao thứ ba sau Trung Quốc và Mexico, Việt Nam có thể trở thành mục tiêu trong các cuộc điều tra chống lẩn tránh thuế hoặc trợ cấp thương mại. Hoa Kỳ cũng đang đẩy mạnh các biện pháp rà soát chuỗi cung ứng, yêu cầu minh bạch hóa dữ liệu sản xuất, xuất xứ nguyên phụ liệu, điều kiện lao động, tiêu chuẩn phát thải khí nhà kính...
Chiến lược ứng phó: Chủ động thích nghi để chuyển hóa thách thức thành cơ hội
Trong tình hình mới, doanh nghiệp da giày Việt Nam không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chủ động thích nghi. Một số doanh nghiệp lớn đã bắt đầu đầu tư mạnh vào hệ thống quản trị chất lượng, áp dụng tiêu chuẩn ISO về môi trường và xã hội, xây dựng báo cáo ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) nhằm nâng cao uy tín và minh bạch với đối tác Mỹ.

Việc đầu tư vào chuyển đổi số, số hóa chuỗi cung ứng và ứng dụng các công nghệ như blockchain để truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã bắt đầu được áp dụng tại nhiều nhà máy. Những công nghệ này không chỉ giúp kiểm soát tốt hơn chất lượng mà còn hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao về minh bạch và trách nhiệm xã hội.
Chiến lược “tăng tỷ lệ nội địa hóa” cũng được đẩy mạnh nhằm hạn chế rủi ro từ nguyên liệu nhập khẩu, đặc biệt là từ Trung Quốc. Một số doanh nghiệp đã liên kết với các nhà cung ứng trong nước hoặc đầu tư vào sản xuất nguyên phụ liệu để chủ động nguồn cung và đáp ứng các tiêu chí về quy tắc xuất xứ trong hiệp định thương mại.
Đồng thời, việc tham gia các hiệp hội ngành nghề quốc tế, các chương trình hợp tác song phương như Hội nghị Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ, hay các chương trình xúc tiến thương mại do Chính phủ tổ chức, cũng giúp doanh nghiệp cập nhật nhanh thông tin, mở rộng đối tác và tìm kiếm cơ hội hợp tác mới.

Quan hệ thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ trong năm 2025 là một bài toán nhiều ẩn số nhưng cũng mở ra không ít cơ hội. Với ngành da giày – lĩnh vực có kim ngạch xuất khẩu lớn và đang chiếm thị phần đáng kể tại thị trường Hoa Kỳ – sự chủ động thích ứng sẽ quyết định khả năng bứt phá trong tương lai gần”. (Con để ảnh chân dung của ông Nguyễn Đức Thuấn đang phát biểu)
Cơ hội là có thật, nhưng chỉ dành cho những doanh nghiệp dám đầu tư dài hạn, tuân thủ nghiêm các tiêu chuẩn quốc tế và nâng cao năng lực cạnh tranh một cách toàn diện. Trong một thị trường ngày càng khắt khe như Hoa Kỳ, lợi thế không còn nằm ở giá rẻ, mà nằm ở sự minh bạch, trách nhiệm và sáng tạo. Và nếu ngành da giày Việt Nam kiên định với con đường này, cánh cửa đến với thành công không những mở rộng mà còn bền vững.