Ông Nguyễn Đình Thắng: “… Công nghệ số là chìa khóa phát triển bền vững và hội nhập quốc tế của doanh nghiệp Việt”

Trên tầng thượng của Tòa nhà Hồng Cơ, một không gian có nhiều hoa lá. Bộ bàn ghế “Outdoor” được bày sẵn dĩa hoa quả nhiều sắc màu, có trà, thêm hạt macca và cả whisky mà chủ nhân nói là mới mang về từ chuyến công tác nước Úc. Từ cao độ của tầng 6, thả tầm mắt rộng ra không gian – phía trước là Khu chế xuất Tân Thuận (thành lập năm 1991), khu công nghiệp đầu tiên của “đầu tàu kinh tế” TP. Hồ Chí Minh, bắt đầu cho làn sóng thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài (FDI), công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước được khởi đi từ nguồn gió đổi mới.

• Ông Nguyễn Đình Thắng ( thứ 2 từ trái qua) - Thành viên Hội đồng trường - Trường Đại học Kinh tế Quốc dân ( NEU ).

Anh Thắng, theo anh công nghệ số sẽ đóng vai trò như thế nào trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của Việt Nam?

Nguyễn Đình Thắng: Công nghệ số là một yếu tố then chốt trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa của Việt Nam, giúp nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất. Nhờ vào công nghệ số, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu sai sót, tiết kiệm chi phí và tăng cường khả năng cạnh tranh. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ số tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc hội nhập quốc tế. Họ có thể tiếp cận thị trường toàn cầu nhanh chóng và hiệu quả hơn, nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu. Với sự phát triển của thương mại điện tử, trí tuệ nhân tạo (AI), và Internet vạn vật (IoT), công nghệ số sẽ càng giúp doanh nghiệp vươn xa hơn trên trường quốc tế.

Nếu xét riêng lĩnh vực logistics, anh thấy việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) mang lại giá trị gì cho doanh nghiệp Việt?

Nguyễn Đình Thắng: Ứng dụng CNTT trong logistics mang lại rất nhiều lợi ích quan trọng. Trước hết, nó cải thiện hiệu quả quản lý và vận hành, giúp doanh nghiệp giảm thiểu sai sót và tối ưu hóa nguồn lực. Các hệ thống quản lý hiện đại cho phép doanh nghiệp theo dõi hàng hóa theo thời gian thực, từ đó đảm bảo sự chính xác và kịp thời trong các quy trình giao nhận. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn gia tăng độ tin cậy đối với khách hàng. Bên cạnh đó, CNTT còn hỗ trợ doanh nghiệp dự báo nhu cầu thị trường và lập kế hoạch hiệu quả hơn, từ đó tiết kiệm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Từ góc nhìn của mình, theo anh đâu là động lực và đâu là rào cản trong việc ứng dụng CNTT trong hoạt động kinh doanh dịch vụ logistics ở Việt Nam hiện nay?

Nguyễn Đình Thắng: Động lực chính cho việc ứng dụng CNTT trong logistics nằm ở nhu cầu cải tiến hiệu quả, giảm chi phí và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Với sự phát triển bùng nổ của thương mại điện tử, các doanh nghiệp logistics cần có hệ thống CNTT mạnh mẽ để đáp ứng khối lượng hàng hóa lớn và yêu cầu về thời gian giao hàng nhanh chóng. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất chính là chi phí đầu tư ban đầu cho các hệ thống công nghệ. Bên cạnh đó, thiếu nguồn nhân lực có chuyên môn cao về công nghệ cũng là một thách thức lớn. Ngoài ra, hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ và sự khác biệt về quy định pháp lý giữa các quốc gia cũng gây khó khăn cho việc tích hợp và triển khai công nghệ trên diện rộng.

So sánh giữa doanh nghiệp logistics Việt Nam và các quốc gia phát triển trong việc ứng dụng CNTT, anh nhận xét thế nào?

Nguyễn Đình Thắng: Mức độ ứng dụng CNTT trong doanh nghiệp logistics Việt Nam hiện tại vẫn còn khá hạn chế so với các quốc gia phát triển. Ở các nước tiên tiến, công nghệ số như trí tuệ nhân tạo, blockchain và Internet vạn vật đã được tích hợp sâu vào quy trình quản lý chuỗi cung ứng, giúp tối ưu hóa mọi khâu từ vận hành, dự báo đến quản lý hàng hóa. Trong khi đó, tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp vẫn đang ở giai đoạn đầu của chuyển đổi số, chủ yếu ứng dụng các hệ thống cơ bản như quản lý kho hàng và phần mềm vận tải. Để bắt kịp xu hướng toàn cầu, các doanh nghiệp Việt cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào công nghệ và nâng cao năng lực đội ngũ nhân sự.

Với thành tựu khoa học công nghệ hiện tại, chuỗi cung ứng logistics sẽ được phát triển như thế nào trong tương lai?

Nguyễn Đình Thắng: Những thành tựu về khoa học công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, blockchain và Internet vạn vật, sẽ cách mạng hóa toàn bộ chuỗi cung ứng logistics. AI giúp cải thiện đáng kể khả năng dự báo nhu cầu, trong khi blockchain đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong quá trình trao đổi thông tin giữa các bên. IoT cung cấp dữ liệu real-time, giúp quản lý hàng hóa và theo dõi quá trình vận chuyển một cách hiệu quả hơn. Những công nghệ này không chỉ giúp doanh nghiệp logistics tối ưu hóa quy trình vận hành mà còn giúp nâng cao chất lượng dịch vụ, từ đó cải thiện vị thế cạnh tranh của họ trên thị trường quốc tế.

Vậy ngoài yếu tố con người, anh có nghĩ rằng công nghệ mạnh có thể tự làm nên doanh nghiệp mạnh?

Nguyễn Đình Thắng: Công nghệ mạnh là một yếu tố rất quan trọng, nhưng không thể tách rời yếu tố con người. Công nghệ giúp tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả, nhưng con người mới là những người trực tiếp vận hành, sáng tạo và điều chỉnh công nghệ để phù hợp với nhu cầu thực tế. Doanh nghiệp cần có sự kết hợp hài hòa giữa công nghệ tiên tiến và một đội ngũ nhân sự có trình độ cao để tạo ra sức mạnh bền vững và phát triển trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Được biết anh Thắng có tìm hiểu về công nghệ blockchain, liệu công nghệ này có đóng góp gì cho lĩnh vực logistics?

Nguyễn Đình Thắng: Blockchain có tiềm năng rất lớn trong việc cải thiện hoạt động truy xuất nguồn gốc trong chuỗi cung ứng logistics. Bằng cách ghi lại mọi giao dịch và sự thay đổi của hàng hóa từ khi sản xuất đến khi tiêu thụ, blockchain giúp đảm bảo tính minh bạch và an toàn. Các bên liên quan có thể dễ dàng kiểm tra nguồn gốc, lịch sử và trạng thái của hàng hóa, từ đó giảm thiểu rủi ro gian lận và tăng độ tin cậy cho sản phẩm. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nhu cầu về truy xuất nguồn gốc và chất lượng sản phẩm ngày càng tăng.

Anh đánh giá thế nào về xu hướng tích hợp giữa nền tảng công nghệ logistics và thương mại điện tử?

Nguyễn Đình Thắng: Sự tích hợp giữa nền tảng công nghệ logistics và thương mại điện tử là một xu hướng tất yếu của tương lai. Thương mại điện tử ngày càng phát triển, và để đáp ứng nhu cầu này, các hệ thống logistics cần phải nhanh chóng, chính xác và hiệu quả hơn. Các công nghệ như trí tuệ nhân tạo, blockchain và IoT sẽ đóng vai trò then chốt trong việc tự động hóa và tối ưu hóa quy trình vận chuyển, giúp doanh nghiệp logistics cải thiện chất lượng dịch vụ và đáp ứng kịp thời nhu cầu của thị trường.

Nếu cạnh tranh về giá không còn là lựa chọn khả thi, theo anh, doanh nghiệp logistics nên chọn hướng đi nào để tăng cường lợi thế cạnh tranh?

Nguyễn Đình Thắng: Khi cạnh tranh về giá không còn là một lựa chọn, doanh nghiệp logistics cần tập trung vào chất lượng dịch vụ, đổi mới công nghệ và tạo ra giá trị gia tăng cho khách hàng. Đầu tư vào công nghệ thông tin, xây dựng hệ thống logistics thông minh và cung cấp các dịch vụ đa dạng như quản lý chuỗi cung ứng, dịch vụ khách hàng sẽ giúp doanh nghiệp tạo sự khác biệt và nâng cao sức cạnh tranh. Ngoài ra, dịch vụ cá nhân hóa và linh hoạt để đáp ứng nhu cầu đặc thù của khách hàng sẽ là yếu tố quyết định thành công trong tương lai.

AI đã tham gia vào nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, vậy AI sẽ đóng góp như thế nào trong phát triển chuỗi cung ứng logistics?

Nguyễn Đình Thắng: AI có khả năng tối ưu hóa quy trình quản lý chuỗi cung ứng logistics một cách toàn diện. AI có thể phân tích dữ liệu lớn để dự báo nhu cầu chính xác, tối ưu hóa tuyến đường vận chuyển, và cải thiện hiệu quả trong việc quản lý hàng tồn kho. Bằng cách áp dụng AI, doanh nghiệp có thể giảm thiểu sai sót, tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời nâng cao hiệu quả vận hành. AI cũng giúp tự động hóa nhiều quy trình thủ công, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Thuật ngữ "Dữ liệu lớn" (Big Data) đã được sử dụng phổ biến trên thế giới và trong quản trị chuỗi cung ứng. Anh Thắng có thể chia sẻ cụ thể về những hoạt động mà Big Data có thể đóng góp cho doanh nghiệp logistics không?

Nguyễn Đình Thắng: Theo tôi, Big Data thực sự mang lại rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp logistics, đặc biệt là trong các hoạt động liên quan đến dự báo nhu cầu và tối ưu hóa quản lý hàng tồn kho. Khi khai thác và phân tích dữ liệu lớn, doanh nghiệp có thể dự đoán chính xác hơn nhu cầu thị trường, từ đó lập kế hoạch sản xuất và phân phối phù hợp, tránh tình trạng thiếu hụt hay tồn đọng hàng hóa không cần thiết. Big Data cũng hỗ trợ rất tốt trong việc tối ưu hóa các tuyến đường vận chuyển, phân tích thời gian giao hàng, dự báo tình hình giao thông và điều kiện thời tiết để điều chỉnh lộ trình kịp thời, giảm chi phí và tăng hiệu quả vận hành.

Ngoài ra, Big Data còn giúp doanh nghiệp thấu hiểu hơn về hành vi và nhu cầu của khách hàng. Thông qua việc phân tích dữ liệu từ các giao dịch và tương tác trực tuyến, doanh nghiệp có thể cung cấp các dịch vụ cá nhân hóa, cải thiện trải nghiệm khách hàng và xây dựng chiến lược tiếp cận thị trường hiệu quả hơn. Với sự kết hợp của Big Data và các công nghệ như AI, blockchain, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa chuỗi cung ứng, tạo ra sự khác biệt trên thị trường.

Qua những chia sẻ vừa rồi, có thể thấy công nghệ đang đóng vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của chuỗi cung ứng và logistics. Để kết thúc cuộc trò chuyện này, anh Thắng có điều gì muốn gửi gắm tới cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp logistics đang đứng trước ngưỡng cửa của cuộc cách mạng công nghệ không?

Nguyễn Đình Thắng: Điều tôi muốn nhấn mạnh với các doanh nghiệp logistics là đừng ngần ngại đầu tư vào công nghệ. Thế giới đang bước vào thời kỳ của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, nơi công nghệ đóng vai trò không chỉ là công cụ hỗ trợ, mà còn là nền tảng quyết định sự thành bại của doanh nghiệp. Chuyển đổi số không còn là một lựa chọn mà là một yêu cầu bắt buộc nếu muốn tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Tuy nhiên, doanh nghiệp cần có một chiến lược chuyển đổi số rõ ràng và bài bản. Việc đầu tư vào công nghệ phải đi đôi với việc xây dựng một đội ngũ nhân sự có đủ năng lực để vận hành và khai thác hiệu quả các công nghệ đó. Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần tăng cường hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi từ những quốc gia, doanh nghiệp đi trước để tránh lặp lại những sai lầm và nắm bắt cơ hội từ sự phát triển của công nghệ. Chỉ có như vậy, doanh nghiệp mới có thể giữ vững được sự cạnh tranh và phát triển bền vững trong tương lai.

Cảm ơn anh Thắng với những chia sẻ vô cùng quý báu và sâu sắc về vai trò của công nghệ trong lĩnh vực logistics và chuỗi cung ứng. Tôi rất mong tiếp tục có cơ hội được lắng nghe những quan điểm, kinh nghiệm và góc nhìn của anh trong các buổi trao đổi tiếp theo.