Biển Đỏ sắp “mở toang”: Lộ trình hồi quy qua kênh Suez sẽ tác động thế nào?

Trạng thái an ninh – tín hiệu từ hãng tàu và SCA
Các hãng tàu cho biết đang đánh giá khung an ninh theo từng tuyến và từng khung giờ, trước khi đưa tàu quay lại Suez theo cách “thí điểm - mở rộng”. Tốc độ hồi quy phụ thuộc vào hành lang được bảo vệ, độ ổn định của các đoàn hộ tống và cách chia ưu tiên lưu thông khi tắc nghẽn cục bộ. Bài toán còn nằm ở phí bảo hiểm chiến sự và phụ phí an ninh: nếu các phụ phí này chưa hạ tương ứng với mức rủi ro mới, nhiều hãng vẫn giữ một phần tàu đi vòng mũi Hảo Vọng để phòng ngừa. Trong giai đoạn chuyển tiếp, mạng lưới dịch vụ sẽ “lai” giữa hai lộ trình.

Với lô hàng nhạy thời gian, hãy đi “hai chân”: một phần khối lượng khóa giá kỳ hạn cố định, một phần neo theo chỉ số để linh hoạt xoay tuyến. Khi hãng tàu đổi đường đột ngột (quay về Suez hoặc ngược lại), phần linh hoạt giúp điều chỉnh lịch giao mà không phá vỡ P&L. Đừng để toàn bộ hợp đồng mắc kẹt ở một tuyến đơn.

Giá cước container và lịch tàu: về trước hay về sau mốc 2023?

Nếu Suez thông suốt trở lại, thời gian hành trình Á - EU và Á - Mỹ Bờ Đông sẽ ngắn hơn 10-14 ngày so với đi vòng, kéo giá cước về gần nền 2023 trước khi lịch tàu kịp bình thường. Tuy vậy, rủi ro “whiplash” năng lực có thể xảy ra: khi nhiều tàu đồng loạt đổi tuyến, một số cảng trung chuyển bị dồn tải, phát sinh blank sailings để tái cân bằng mạng lưới. Tình trạng thiết bị rỗng có thể lệch vùng trong ngắn hạn, nhất là các depot nội địa. Do đó, đừng kỳ vọng đường thẳng - giá thường hạ nhanh trước, còn độ tin cậy lịch mất thêm vài chu kỳ để phục hồi.

Kế hoạch tác nghiệp cho chủ hàng
Thứ nhất, điều chỉnh tồn kho an toàn và lead time theo kịch bản thời gian hành trình rút ngắn. Mức đệm an toàn nên giảm dần nhưng có bước đệm “chống sốc” trong giai đoạn đầu. Thứ hai, phân chia cổng cập dỡ (West/East Med, NWE/USEC) và đa dạng hóa tuyến để tránh bị phụ thuộc vào một điểm tắc. Thứ ba, chuẩn hóa điều khoản war risk và surcharge minh bạch: chỉ số áp dụng, mốc hiệu lực, điều kiện điều chỉnh. Song song, xây checklist chứng từ khi chuyển hướng đột xuất (thông báo thay đổi lộ trình, xác nhận phụ phí, ghi nhận thời gian tàu chạy thực) để giảm tranh chấp lưu kho/lưu bãi.

Bảo hiểm là lớp đệm rủi ro không thể thiếu trong giai đoạn “bật - tắt” tuyến. Cập nhật điều khoản chiến sự, cảng né tránh, và mức khấu trừ khi đổi cảng cuối. Một checklist chứng từ sẵn có cho tình huống đổi tuyến giúp rút ngắn thời gian thương lượng với hãng tàu và nhà kho, hạn chế tranh chấp phát sinh từ chậm trễ ngoài dự kiến.

Nếu “cửa” Suez mở ổn định, giá cước thường hạ nhanh hơn tốc độ lịch tàu bình thường hóa. Doanh nghiệp nào duy trì phương án đa kênh vận tải, giữ kỷ luật hợp đồng và quản trị tốt tồn kho - lead time sẽ giảm đáng kể độ xóc của giai đoạn chuyển tiếp. Hãy coi 3 tháng đầu là thời gian “học lại” nhịp mạng lưới: chốt linh hoạt khối lượng, chia cổng cập dỡ, chuẩn hóa phụ phí - bảo hiểm. Khi thị trường về trạng thái mới, bạn đã ở vị trí chủ động, không bị kéo đi bởi các cú xoay đột ngột của lịch tàu.