Dệt may “choáng váng” trước khủng hoảng chưa từng có

Nhiều DN dệt may đang rơi vào tình cảnh khó chồng khó do động thái giãn, hủy đơn hàng của Mỹ và EU - Ảnh: Nguyễn Thanh

Cấp tập hủy, giãn đơn hàng 3-4 tháng

Theo Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), chỉ trong 3 ngày từ 16-18/3/2020, một số khách hàng lớn từ EU và Mỹ đều có thông báo tiêu cực đối với các DN sản xuất dệt may trong nước. Xu hướng chính là giãn thời gian giao các đơn hàng tới 3-4 tháng để trông chờ thị trường phục hồi trở lại.

Ngoài ra, một số mặt hàng mang tính mùa vụ, kinh doanh trong tháng 3, tháng 4 rất khó khăn thì khách hủy đơn hàng. Số lượng đơn hàng bị hủy tương đương với năng lực sản xuất của nhiều đơn vị lên tới một nửa tháng sản xuất, tương ứng 3-3,5% sản lượng của cả năm 2020.

Ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty may Hưng Yên cho biết, lúc đầu tưởng đầu vào (nguyên liệu) là khó, thì nay vừa có nguyên liệu cho sản xuất, lập tức đầu ra lại khó. Một số đơn hàng bị hủy, một số đơn hàng tạm hoãn. DN trở thành con nợ khó đòi của ngân hàng.

“Quý I doanh thu của Tổng công ty May Hưng Yên đã giảm 20%, phải rà soát từng khâu và toàn bộ các khâu để giảm chi phí. Chúng tôi chưa đánh giá được toàn bộ thiệt hại, chưa biết sắp tới sẽ hành động thế nào, tình hình thay đổi từng ngày, từng giờ…”, ông Dương nói.

Ông Nguyễn Đức Trị, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Tổng Công ty Dệt may Hòa Thọ cho biết, từ ngày 16/3-18/3, đồng loạt các khách hàng tại thị trường Mỹ, đang giao dịch theo phương thức FOB thông báo về việc ngưng sản xuất, lùi giao hàng, hủy đơn hàng thành phẩm và ngưng việc đặt mua nguyên phụ liệu cho các đơn hàng đã xác nhận.

Tổng số hàng bị hủy là 350.000 sản phẩm. Tổng số đơn hàng yêu cầu lùi thời gian sản xuất là 100.000 sản phẩm. Tổng số đơn hàng có nguy cơ bị dừng sản xuất hoặc hủy là 150.000 sản phẩm. Họ cũng đề nghị được lùi thời gian thanh toán tiền thành phẩm từ 30 đến 60 ngày so với thời hạn đang được áp dụng.

Khủng hoảng chưa từng có

Chỉ trong vòng 3 ngày diễn tiến nhanh của dịch Covid-19 và trước quyết định đóng cửa biên giới, cấm tụ tập đông người của EU, Mỹ đã khiến sức tiêu thụ giảm mạnh do nhiều trung tâm thương mại lớn tại nơi đây đóng cửa trong thời gian này. Đây quả là một khủng hoảng chưa từng có tiền lệ trong hơn 20 năm hoạt động của Vinatex.

Tập đoàn từng trải qua khủng hoảng kinh tế châu Á năm 1997, khủng hoảng kinh tế thế giới năm 2008, nhưng thời điểm đó, lượng cầu tuy giảm, tiến độ giao hàng giảm, nhưng sản xuất vẫn được duy trì.

Tuy nhiên, Vinatex đánh giá, trong cuộc khủng hoảng do đại dịch Covid-19 năm nay, có hiện tượng đẩy lùi thời gian giao hàng, đặc biệt là hủy hẳn đơn hàng khiến các nhà quản lý DN dệt may hết sức trăn trở để tìm cách khắc phục.

Tổng Giám đốc Vinatex, ông Lê Tiến Trường nhấn mạnh, trong tháng 3, tháng 4/2020, các DN trong Tập đoàn có nhiệm vụ sản xuất phục vụ thị trường trong nước, sản xuất mặt hàng phòng dịch; đàm phán với khách hàng để tránh tối đa thiệt hại; đàm phán với nhà cung cấp để lùi thời gian thanh toán tiền nguyên phụ liệu; cân đối dự phòng tài chính để có thể trả lương và duy trì sản xuất thất thường; tạm dừng các dự án đầu tư trong năm 2020.

Vinatex vẫn thống nhất ưu tiên số 1 là giữ chân người lao động (NLĐ), bảo toàn lực lượng cho dù khó khăn đến thế nào đi chăng nữa. Các DN cần tập trung tìm giải pháp tích cực để hạn chế tối đa việc phải giảm bớt lực lượng lao động. Trước mắt, DN không tăng giờ làm, cho NLĐ nghỉ hai ngày/tuần.

Trong trường hợp khó khăn hơn nữa thì phải giảm số ngày làm việc của NLĐ, cả lãnh đạo và công nhân đều chia sẻ giảm thu nhập, nhưng vẫn phải đảm bảo cao hơn mức lương tối thiểu theo luật định, trên tinh thần cùng nhau gắn bó vượt qua điểm đáy của thị trường.

Cho tới thời điểm này, chưa thể biết chắc khi nào thế giới sẽ kiểm soát hoàn toàn được dịch bệnh, do đó, các lãnh đạo DN thành viên Vinatex thống nhất kiến nghị với Chính phủ, các DN được miễn đóng Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm Y tế, Bảo hiểm thất nghiệp và phí công đoàn trong năm 2020, để tạo dòng tiền giúp DN có thể thu xếp trả lương cho NLĐ trong điều kiện thiếu việc làm.

Bên cạnh đó, Chính phủ nghiên cứu để DN chưa phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2019 vào thời điểm này, mà giãn nộp thuế đó tới cuối năm 2020.

Ngoài ra, các ngân hàng thương mại nên có chính sách hỗ trợ DN. Các DN đang có dư nợ tại ngân hàng, được hưởng ân hạn chưa phải trả phần tiền lãi và gốc đến hạn trả năm 2020 của các khoản đầu tư dài hạn, để DN sẽ tiếp tục trả vào các năm sau.

Kéo dài vòng quay của vốn lưu động, từ vốn quay vòng trong 4-6 tháng, nay cho vay 11 tháng, giúp cho các DN bị ảnh hưởng của việc giãn đơn hàng, giãn tiến độ trả tiền của người mua, không bị rơi vào tình trạng nợ ngắn hạn quá hạn tại các ngân hàng, không bị hạ loại hoặc chuyển loại tín dụng…