Giờ đã điểm cho tái cấu trúc Vinalines

Thống kê của Bộ Giao thông – Vận tải cho thấy, nếu hạch toán đầy đủ, khoản lỗ của công ty mẹ thuộc Vinalines trong năm 2010 có thể lên tới 692 tỷ đồng, trong khi 8 công ty thành viên lỗ gần 930 tỷ đồng.

Trong buổi làm việc với Vinalines hồi giữa tháng 10, Bộ trưởng Bộ Giao thông – Vận tải Đinh La Thăng đã yêu cầu Tổng công ty cần nhanh chóng thoái vốn đầu tư tại các DN liên kết (Vinalines nắm giữ dưới 30% vốn điều lệ) để tập trung vốn cho các dự án đầu tư phát triển.

Được biết, với việc đầu tư góp vốn vào 53 công ty con, công ty liên kết với giá trị đầu tư 3.460 tỷ đồng, Vinalines đang dẫn đầu khối DN nhà nước ngành giao thông - vận tải về số đầu mối và lượng vốn đầu tư ra ngoài công ty mẹ.

Ngoài 3.100 tỷ đồng đầu tư vào các DN vận tải biển, hạ tầng cảng biển dịch vụ hàng hải, sửa chữa tàu biển, Vinalines còn đầu tư 370 tỷ đồng vào lĩnh vực chứng khoán, ngân hàng và bất động sản. Cụ thể, Vinalines đang có cổ phần tại Công ty cổ phần Chứng khoán Thủ đô, Công ty cổ phần Bất động sản Vinalines, Công ty cổ phần Bất động sản Vinalines Vĩnh Phúc và Ngân hàng cổ phần Hàng hải Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Cảnh Việt, Tổng giám đốc Vinalines, cổ tức năm 2010 mà các đơn vị này chuyển về Tổng công ty khoảng 240 tỷ đồng (8%/năm). “Đây là mức lợi tức khá thấp, khiến Vinalines phải nhìn nhận lại hiệu quả của nguồn vốn góp”, ông Việt cho biết.

Không chỉ kém hiệu quả khi đầu tư ra ngoài ngành, mà gánh nặng kinh doanh còn xuất hiện ngay trong ngành nghề kinh doanh chính của đơn vị này là vận tải biển và đầu tư hạ tầng cảng biển. Do vậy, kế hoạch kinh doanh của Vinalines cũng cần có hướng tái cơ cấu.

Theo các chuyên gia, ngay từ đầu năm 2008, trong lúc thị trường vận tải biển quốc tế đã xuất hiện những tín hiệu khủng hoảng giá cước, thì Vinalines vẫn ồ ạt đầu tư mua và đóng mới thiết bị để nâng quy mô đội tàu.

Chỉ riêng các tàu được Vinalines đầu tư từ năm 2007 tới nay đã lên tới con số 81, với vốn đầu tư 1.649 triệu USD và 4.756 tỷ đồng. Do hầu hết các khoản đầu tư tàu đều thực hiện bằng nguồn vốn vay ngoại tệ, nên áp lực trả nợ gốc và lãi vay của đội tàu Vinalines rất lớn.

Trong khi đó, đội tàu 17 chiếc chuyển từ Vinashin về, dù đã được Vinalines làm mọi cách để khôi phục hoạt động, nhưng đến nay, ít nhất còn 5 chiếc chưa thể vận hành, dẫn đến thiệt hại nặng nề.

Cần phải nói thêm rằng, trong lĩnh vực đầu tư cảng biển, trái ngược với kỳ vọng, các khoản đầu tư vào 2 liên doanh cảng nước sâu tại Bà Rịa – Vũng Tàu là SP – PSA và CMIT chỉ sau hơn 1 năm khai thác cũng đã gây ra cho Vinalines khoản thua lỗ lên tới 460 tỷ đồng.

Liên quan tới việc tái cơ cấu kinh doanh đối với 2 ngành nghề chính, lãnh đạo Bộ Giao thông – Vận tải yêu cầu Vinalines phải tiến hành rà soát ngay các dự án đang và sẽ đầu tư, sắp xếp trình tự ưu tiên. “Ở miền Bắc, chỉ tập trung vào Lạch Huyện, miền Trung tập trung vào Vân Phong và tại miền Nam chỉ cải tạo nâng cấp các cảng hiện có”, Bộ trưởng Đinh La Thăng yêu cầu.

Về đầu tư đội tàu, Bộ Giao thông – Vận tải yêu cầu Vinalines hạn chế tối đa việc mua tàu cũ, đồng thời tập trung phát triển logistics, coi đây là khâu đột phá.