Nhân lực ngành logistics và nghịch lý "thiếu - thừa"

TS. Võ Duy Nghi|18/11/2022 11:09

Theo “Báo cáo dự báo kỹ năng ngành logistics 2021 – 2023” tại diễn đàn “Dự báo kỹ năng cho lao động ngành logistics Việt Nam” do VCCI tổ chức, hiện ngành logistics đang thiếu hụt nguồn nhân lực nghiêm trọng cả về số lượng và chất lượng.

Nguồn nhân lực do các trường đại học, cao đẳng cung cấp không đủ về số lượng cũng như không đảm bảo về chất lượng chuyên môn. Theo dự báo, nhu cầu sử dụng nhân lực logistics của Việt Nam đến năm 2025 là khoảng 300.000 nhân viên chuyên nghiệp, trong số khoảng 1,2 triệu người hoạt động trong lĩnh vực logistics. Do vậy để đảm bảo tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành logistics đạt mức 15-20%/ năm cần có chiến lược phát triển nguồn nhân lực dài hạn và khả thi cho ngành logistics.

Nghịch lý vừa thiếu vừa thừa

Rất nhiều ý kiến cho rằng ngành logistics đang thiếu nhân lực nghiêm trọng, cung không đủ cầu và kỳ vọng các trường đại học, cao đăng tăng cường đào tạo để đáp ứng nhu cầu. Tuy nhiên cần nhìn nhận một thực tế rằng ngành logistics đang thiếu nhân lực có chuyên môn chất lượng cao, giỏi nghiệp vụ, có kiến thức chuyên sâu về quản trị logistics và chuỗi cung ứng trong khi đó lại thừa nhân lực logistics đảm nhận các công việc chuyên môn đơn giản như kho hàng, kiểm đếm, thủ tục hải quan... Phần lớn doanh nghiệp logistics Việt nam đều là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ nên nhu cầu sử dụng nhân lực chất lượng cao không nhiều. Các doanh nghiệp loại hình này có quy mô nhân sự trung bình từ 10-20 nhân viên, do hạn chế về khả năng tài chính nên thường ít đầu tư sâu về công nghệ. Chính vì quy mô nhỏ như vậy nên phần lớn các doanh nghiệp logistics Việt Nam chỉ cần sử dụng nhân viên có kiến thức cơ bản về ngoại thương, giao nhận, vận tải, kho hàng chứ không có nhu cầu tuyển dụng nhân lực chất lượng cao vì không đủ khả năng trả lương. Ngược lại các doanh nghiệp logistics lớn tại Việt Nam đang vận hành loại hình logistics 5PL, e-commerce lại thiếu trầm trọng nhân lực có chuyên môn cao, giỏi kiến thức về công nghệ chuyên ngành logistics để vận hành hệ thống. Thực tế việc đào tạo trong nhà trường hiện nay cũng rất hạn chế về loại hình logistics này vì đây là loại hình mới, giáo trình chưa được cập nhật thường xuyên.

warehouse-female-worker-checking-inventory-distribution-warehouse-compressed-1-.jpg

Hiện ngành logistics Việt Nam vẫn đang loay hoay tìm cách khắc phục nghịch lý thừa thiếu nhân lực theo cách đào tạo tại chỗ. Phần lớn các doanh nghiệp tuyển dụng nhân lực các ngành có liên quan đến lĩnh vực xuất nhập khẩu,vận tải, hàng hải, ngoại ngữ, kinh tế... sau đó tiến hành đào tạo lại theo cách cầm tay chỉ việc. Cách làm này chỉ phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ, không cần nhân viên có chuyên môn sâu.

Một thực trạng đáng lo ngại là các doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu là những doanh nghiệp có liên quan đến hoạt động logistics, nằm trong số 1,2 triệu người hoạt động trong lĩnh vực logistics nói trên ít quan tâm đến công tác tuyển dụng, đào tạo nhân lực phụ trách mảng logistics.

Phần lớn các doanh nghiệp này sử dụng nhân viên các phòng ban có liên quan: kinh doanh, xuất nhập khẩu, sản xuất... kiêm nhiệm phụ trách công việc logistics trong khi đó kinh nghiệm từ các doanh nghiệp, tập đoàn nước ngoài cho thấy thông thường các doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu đều tổ chức các phòng ban logistics, chuỗi cung ứng riêng để tự tổ chức hoạt động logistics của doanh nghiệp mình hoặc điều phối hoạt động logistics thuê ngoài. Đây là một cách làm chuyên nghiệp vì vậy nếu tổ chức theo mô hình này, số lượng nhân viên, cán bộ quản lý logistics càng thiếu hụt nghiêm trọng hơn.

Cần có chính sách đặc thù

Để cải thiện tình hình nguồn nhân lực logistics vừa thừa vừa thiếu như phân tích ở trên cần có những chính sách cụ thể cho từng nhóm lao động hoạt động trong lĩnh vực logistics thay vì đề ra các chính sách chung cho toàn bộ nguồn nhân lực của ngành logistics. Cụ thể như sau:

Đối với nhóm lao động giản đơn, không đòi hỏi kỹ năng, chuyên môn cao thì có thể sử dụng nguồn nhân lực ở các ngành nghề có liên quan như vận tải, ngoại thương, hàng hải, xuất nhập khẩu, ngoại ngữ đào tạo lại thông qua các khóa học ngắn hạn hoặc đào tạo tại chỗ (On the Job Training-OJT) để nhân viên nhanh chóng nắm bắt nghiệp vụ và có thể làm việc được ngay sau một thời gian ngắn đào tạo. Nguồn nhân lực loại này rất đông đảo và dồi dào nên đủ khả năng cung cấp cho các doanh nghiệp logistics nhỏ và siêu nhỏ, có nhu cầu nhân lực ít, không cần chuyên môn cao.

Đối với nhóm nhân viên, chuyên gia đòi hỏi chuyên môn cao: Đây là nguồn nhân lực chủ yếu cho các doanh nghiệp logistics hoạt động theo hình thức 5PL, e-commerce nên cần có chiến lược phối hợp đào tạo giữa các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng và các doanh nghiệp. Chương trình đào tạo phải gắn liền với thực tiễn, đội ngũ giảng viên cần chú trọng vào các doanh nhân có kiến thức và kinh nghiệm trong lĩnh vực logistics để chương trình đào tạo mang tính thiết thực, hiệu quả.

Đối với đội ngũ giảng viên chuyên ngành logistics và chuỗi cung ứng: Cần được đào tạo chuyên sâu, đào tạo ở nước ngoài thay vì sử dụng giảng viên các ngành có liên quan tham gia giảng dạy như hiện nay vì thực tế logistics có thể coi là một ngành công nghiệp, dịch vụ đặc thù nên cần đội ngũ giảng viên được đào tạo bài bản về lĩnh vực logistics và chuỗi cung ứng, cập nhật công nghệ thường xuyên thì chất lượng giảng dạy mới bảo đảm yêu cầu nguồn nhân lực đầu ra chất lượng cao cho ngành logistics. Nếu không xây dựng một đội ngũ giảng viên mạnh, có chất lượng cao, kiến thức sâu rộng về lĩnh vực logistics thì vấn đề nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành logistics sẽ là câu chuyện “biết rồi, nói mãi”.

Đối với đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước được giao nhiệm vụ quản lý hoạt động logistics ở trung ương và địa phương cũng cần phải được đào tạo thêm các kiến thức về lĩnh vực logistics để đội ngũ này có thể tham mưu tốt cho lãnh đạo các cấp về chiến lược phát triển nguồn nhân lực logistics của ngành và địa phương mình.

Cuối cùng, để có thể thực hiện được các chính sách trên một cách hiệu quả cần sự hỗ trợ rất lớn về phía chính phủ trong việc hoạch định chiến lược và đặc biệt là nguồn tài chính để các doanh nghiệp logistics, các cơ sở giáo dục có nguồn kinh phí thực hiện việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Có như vậy mới có thể duy trì được tốc độ tăng trưởng bình quân 15-20% như Quyết định số 221/QĐ-TTg ngày 22/02/2021 của Thủ tướng chính phủ đề ra trong giai đoạn từ năm 2020-2025.

Bài liên quan

Nhân lực ngành logistics Việt Nam cần tăng cường lượng và chất

Nguồn nhân lực logistics, một yếu tố quan trọng của hệ thống logistics quốc gia, có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển ngành logistics Việt Nam. Thực tế hiện nay, nguồn nhân lực logistics đang thiếu hụt cả về số lượng và chất lượng, công tác đào tạo và bồi dưỡng nhân lực còn hạn chế ở tất cả các cấp.

(0) Bình luận

Xếp theo:

Đọc thêm Hạ tầng

Gỡ nút thắt giải phóng mặt bằng

Gỡ nút thắt giải phóng mặt bằng

Tại phiên họp thứ 10 Ban Chỉ đạo nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025; 3 dự án cao tốc trục Đông - Tây và 2 dự án vành đai trong quý 2/2024.

Hạ tầng
Huyện Bến Lức công bố chủ trương đầu tư dự án nâng cấp, cải tạo Đường tỉnh 830C

Huyện Bến Lức công bố chủ trương đầu tư dự án nâng cấp, cải tạo Đường tỉnh 830C

Dự án nâng cấp, cải tạo Đường tỉnh 830C huyện Bến Lức, tỉnh Long An có chiều dài 8,3km, đi qua 3 xã: Thanh Phú, Tân Bửu, Mỹ Yên và thị trấn Bến Lức.

Hạ tầng
Xây dựng thành phố Bến Cát trở thành nơi thật sự đáng sống

Xây dựng thành phố Bến Cát trở thành nơi thật sự đáng sống

Đó là chỉ đạo của Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Lợi tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thị ủy Bến Cát về tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh quý I/2024 trên địa bàn thị xã sáng 08-4.

Hạ tầng
Hải Dương: Thành lập cụm công nghiệp Thái Tân (Nam Sách)

Hải Dương: Thành lập cụm công nghiệp Thái Tân (Nam Sách)

Cụm công nghiệp (CCN) Thái Tân thuộc địa bàn các xã Thái Tân, Nam Hồng, Hồng Phong (Nam Sách, Hải Dương) với diện tích khoảng 75 ha, tổng vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng.

Hạ tầng
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Phú Quốc cần đánh giá, nhận diện đúng với tiềm năng khác biệt, cơ hội cạnh tranh, thời cơ cho sự phát triển

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Phú Quốc cần đánh giá, nhận diện đúng với tiềm năng khác biệt, cơ hội cạnh tranh, thời cơ cho sự phát triển

Sáng ngày 31-3, UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức hội nghị tổng kết Quyết định 178/2004/QĐ-TTg, ngày 5-10-2004 của Thủ tướng Chính phủ về đề án phát triển tổng thể đảo Phú Quốc đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đến dự và phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Hạ tầng
Ngành xây dựng và vật liệu xây dựng Việt Nam vươn ra “biển lớn”

Ngành xây dựng và vật liệu xây dựng Việt Nam vươn ra “biển lớn”

Với mục tiêu đưa các hoạt động của Hiệp hội Xây dựng và Vật liệu xây dựng TP.HCM (SACA) phát triển mạnh mẽ hơn, tiếp cận được các xu hướng thời đại, vươn tầm thế giới, ông Lê Viết Hải - Chủ tịch Hiệp hội SACA khẳng định: “Ngành xây dựng và vật liệu xây dựng Việt Nam trong năm 2024 hoàn toàn có thể vươn ra “biển lớn”, chinh phục thị trường thế giới”.

Hạ tầng

Nổi bật Tạp chí Vietnam Logistics Review

PRG: Mức lương, sự hài lòng trong lĩnh vực logistics và quản trị chuỗi cung ứng đang tăng?

PRG: Mức lương, sự hài lòng trong lĩnh vực logistics và quản trị chuỗi cung ứng đang tăng?

Theo cuộc khảo sát lương thường niên lần thứ 40 mới nhất của nhóm nghiên cứu PRG (Peerless Research Group) đã cho thấy xu hướng lương hiện tại với tỷ lệ hài lòng về nghề nghiệp và những thay đổi trong công việc của các nhân sự đang làm việc trong lĩnh vực logistics và quản trị chuỗi cung ứng. Dưới đây là những kết quả nghiên cứu đáng quan tâm.

Thời sự - Logistics
Bất động sản công nghiệp & nhu cầu đầu tư phát triển khu vực miền Bắc

Bất động sản công nghiệp & nhu cầu đầu tư phát triển khu vực miền Bắc

Năm 2023, khu vực miền Bắc chứng kiến giá thuê bất động sản công nghiệp tăng mạnh nhất, trung bình đạt 135 USD/m2/chu kỳ thuê, đã tăng 33% so với năm 2022. Còn miền Nam, giá thuê trung bình 188 USD/m2/chu kỳ thuê, tăng 15% so với năm 2022.

Bất động sản
Dự kiến trình Chính phủ Chiến lược quốc gia về phát triển vi mạch bán dẫn trong tháng 5 hoặc 6

Dự kiến trình Chính phủ Chiến lược quốc gia về phát triển vi mạch bán dẫn trong tháng 5 hoặc 6

Để góp phần thúc đẩy công nghệ số, chuyển đổi số và công nghệ AI, Bộ Thông tin và Truyền thông đang tập trung xây dựng và dự kiến trong tháng 5, tháng 6 tới sẽ trình Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia về phát triển vi mạch bán dẫn. Bộ đang báo cáo Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Công nghiệp công nghệ số nhằm tạo ra không gian phát triển mới cho công nghệ số, trở thành nguồn lực sản xuất mới,...

Toàn cảnh Kinh tế
Năm 2024: PDN dự kiến đạt doanh thu 1.217 tỷ đồng

Năm 2024: PDN dự kiến đạt doanh thu 1.217 tỷ đồng

Công ty Cổ phần Cảng Đồng Nai (HOSE: PDN) tổ chức Đại hội đồng cổ đông thường niên 2024 để công bố kết quả sản xuất kinh doanh năm 2023 và đưa ra kế hoạch năm 2024 vào sáng ngày 22/4.

Thương hiệu - Giao thương
Thị trường tín chỉ carbon - Động lực xây dựng Việt Nam Xanh

Thị trường tín chỉ carbon - Động lực xây dựng Việt Nam Xanh

Báo Tuổi Trẻ phối hợp với Cục biến đổi khí hậu - Bộ Tài nguyên môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) và các đơn vị tổ chức hội thảo với chủ đề: 'Thị trường tín chỉ carbon - Động lực xây dựng Việt Nam Xanh' vào sáng ngày 20/4/2024.

Thương hiệu - Giao thương

Đừng bỏ lỡ

Thị trường bất động sản nhà ở Đà Nẵng và vùng phụ cận

Thị trường bất động sản nhà ở Đà Nẵng và vùng phụ cận

Tập đoàn dịch vụ bất động sản DKRA (DKRA Group) vừa công bố “Báo cáo thị trường bất động sản nhà ở Đà Nẵng và vùng phụ cận quý 1/2024” cập nhật diễn biến thị trường trong 3 tháng đầu năm, đồng thời đưa ra một số dự báo cho quý tiếp theo.

Bất động sản
Cảng Đồng Nai: Tiếp tục phát triển logistics, gia tăng giá trị dịch vụ

Cảng Đồng Nai: Tiếp tục phát triển logistics, gia tăng giá trị dịch vụ

Với hệ thống kết nối giao thông đường bộ, đường sông thuận lợi, Công ty Cổ phần Cảng Đồng Nai (Cảng Đồng Nai) chính là cửa ngõ phục vụ nhu cầu vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu cho các doanh nghiệp trong tỉnh và các địa phương Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ và Nam Tây Nguyên.

Thương hiệu - Giao thương
VinFast giữ mục tiêu giao 100.000 ô tô điện trong năm 2024

VinFast giữ mục tiêu giao 100.000 ô tô điện trong năm 2024

VinFast Auto Ltd. (Nasdaq: VFS), công ty thành viên của Tập đoàn Vingroup đã công bố báo cáo tài chính chưa kiểm toán của quý 1, kết thúc vào ngày 31/03/2024 ghi nhận doanh thu và số lượng xe bàn giao tăng trưởng mạnh.

Thương hiệu - Giao thương
FAA phạt Asia Pacific Airlines 2,9 triệu USD vì vi phạm an toàn bay

FAA phạt Asia Pacific Airlines 2,9 triệu USD vì vi phạm an toàn bay

Hãng vận tải hàng hóa hàng không Châu Á Thái Bình Dương - Asia Pacific Airlines bị phạt vì nhiều vi phạm an toàn bay.

Toàn cảnh Kinh tế
Bất động sản công nghiệp & nhu cầu đầu tư phát triển khu vực miền Bắc

Bất động sản công nghiệp & nhu cầu đầu tư phát triển khu vực miền Bắc

Năm 2023, khu vực miền Bắc chứng kiến giá thuê bất động sản công nghiệp tăng mạnh nhất, trung bình đạt 135 USD/m2/chu kỳ thuê, đã tăng 33% so với năm 2022. Còn miền Nam, giá thuê trung bình 188 USD/m2/chu kỳ thuê, tăng 15% so với năm 2022.

Bất động sản
Dự kiến trình Chính phủ Chiến lược quốc gia về phát triển vi mạch bán dẫn trong tháng 5 hoặc 6

Dự kiến trình Chính phủ Chiến lược quốc gia về phát triển vi mạch bán dẫn trong tháng 5 hoặc 6

Để góp phần thúc đẩy công nghệ số, chuyển đổi số và công nghệ AI, Bộ Thông tin và Truyền thông đang tập trung xây dựng và dự kiến trong tháng 5, tháng 6 tới sẽ trình Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia về phát triển vi mạch bán dẫn. Bộ đang báo cáo Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Công nghiệp công nghệ số nhằm tạo ra không gian phát triển mới cho công nghệ số, trở thành nguồn lực sản xuất mới,...

Toàn cảnh Kinh tế
Việt Nam: Xu hướng công nghiệp chế biến, chế tạo

Việt Nam: Xu hướng công nghiệp chế biến, chế tạo

Theo điều tra xu hướng sản xuất kinh doanh (SXKD) của gồm 6.500 doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo được chọn mẫu điều tra, đại diện cho toàn ngành chế biến, chế tạo 63 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Toàn cảnh Kinh tế
Quý I/2024: Công nghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu với tổng vốn đầu tư gần 3,93 tỷ USD

Quý I/2024: Công nghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu với tổng vốn đầu tư gần 3,93 tỷ USD

Nhìn lại năm 2023 là một năm kinh tế đặc biệt khó khăn cho Việt Nam. Điều này đã đặt ra những vấn đề lớn cho tăng trưởng kinh tế của hai năm tiếp theo, quyết định sự thành công của chương trình phát triển quốc gia giai đoạn 2021 - 2025.

Toàn cảnh Kinh tế
Saigon Newport Corporation: Global reach, global connection

Saigon Newport Corporation: Global reach, global connection

Established on March 15th 1989, grown from an old terminal on the Saigon River with 4 berths, 1.2 kilometer - long quayside and battered warehouses, after 35 years of constant renovation, Saigon Newport Corporation (SNP) is affirming its leading spot in port operations in Vietnam and the Southeast Asia region.

English
Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn: Vươn tầm thế giới, kết nối toàn cầu

Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn: Vươn tầm thế giới, kết nối toàn cầu

Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn (TCSG) thành lập vào ngày 15/03/1989, khởi đầu từ một bến cảng cũ bên sông Sài Gòn chỉ với 4 cầu tàu, dài 1,2km và vài kho hàng nhỏ. Sau 35 năm liên tục đổi mới và phát triển, TCSG đã và đang khẳng định vị thế dẫn đầu trong hoạt động khai thác cảng biển tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.

Thương hiệu - Giao thương