Đa dạng hóa và giảm thiểu rủi ro
Hơn bao giờ hết, việc phụ thuộc quá mức vào một thị trường hay nhà cung cấp duy nhất đã trở thành rủi ro lớn. Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, đại dịch COVID-19, và gần đây là xung đột Nga - Ukraine đã khiến các chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy nghiêm trọng. Theo khảo sát của The Conference Board, có tới 85% lãnh đạo doanh nghiệp dự kiến điều chỉnh chiến lược chuỗi cung ứng trong năm 2025 – tăng mạnh so với năm 2023.
Các doanh nghiệp đang tích cực triển khai chiến lược “China +1” – nghĩa là tìm kiếm thêm một hoặc nhiều quốc gia thay thế Trung Quốc trong hoạt động sản xuất. Việt Nam, Ấn Độ và Mexico nổi lên như những điểm đến thay thế nhờ lợi thế chi phí, chính sách ưu đãi và vị trí chiến lược.
Cùng lúc, xu hướng “nearshoring” và “reshoring” cũng được thúc đẩy nhằm đưa nhà máy sản xuất trở về gần thị trường tiêu thụ, qua đó rút ngắn thời gian giao hàng, giảm chi phí logistics và nâng cao khả năng kiểm soát chất lượng.
Apple là một ví dụ điển hình khi mở rộng nhà máy lắp ráp iPhone sang Ấn Độ và Việt Nam, nhằm đảm bảo hoạt động không bị gián đoạn trước các biến động chính trị. Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng đang học theo các mô hình phân tán rủi ro như vậy để tăng khả năng chống chịu dài hạn.
AI và chuyển đổi số
Trong kỷ nguyên số, công nghệ không chỉ hỗ trợ mà còn là yếu tố quyết định sự thành bại của chuỗi cung ứng. Trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng được ứng dụng mạnh mẽ vào khâu dự báo nhu cầu, tối ưu tồn kho, tự động hóa vận hành và phân tích rủi ro. Theo IBM, khoảng 60% CEO toàn cầu kỳ vọng AI sẽ thay thế phần lớn quy trình thủ công trong vòng 5 năm tới.
Các tập đoàn như Amazon và Walmart đã áp dụng AI để điều phối kho hàng thông minh, theo dõi lộ trình vận chuyển theo thời gian thực và cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng. Công nghệ blockchain cũng góp phần tăng tính minh bạch, giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm từ nơi sản xuất đến tay người dùng cuối.
Metaverse – dù còn mới mẻ – đang được sử dụng trong việc mô phỏng vận hành chuỗi cung ứng trong môi trường ảo. Các công ty logistics có thể thử nghiệm cách bố trí kho, huấn luyện nhân sự và xử lý tình huống khẩn cấp mà không tốn chi phí thực tế.
McKinsey ước tính rằng doanh nghiệp ứng dụng thành công chuyển đổi số vào chuỗi cung ứng có thể cải thiện hiệu quả lên tới 20% và giảm chi phí vận hành đến 30% – một lợi thế đáng kể trong thị trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay.
Thách thức biến đổi khí hậu và an ninh mạng
Biến đổi khí hậu đang là yếu tố không thể bỏ qua trong hoạch định chuỗi cung ứng. Lũ lụt, cháy rừng, hạn hán và thời tiết cực đoan ngày càng phổ biến gây gián đoạn nghiêm trọng đến vận chuyển hàng hóa, thu hoạch nông sản và hoạt động kho bãi. Báo cáo của Everstream Analytics cho thấy, hơn 90% doanh nghiệp đánh giá biến đổi khí hậu là mối đe dọa lớn nhất với chuỗi cung ứng toàn cầu.
Từ đó, khái niệm “chuỗi cung ứng xanh” (green supply chain) ra đời, với mục tiêu giảm phát thải, sử dụng nguyên liệu thân thiện môi trường và tăng hiệu quả vận chuyển. Nhiều doanh nghiệp như Unilever, Nestlé hay Microsoft đã đặt mục tiêu trung hòa khí thải CO2 trước năm 2030, trong đó bao gồm cả khâu vận hành chuỗi cung ứng.
Song song, an ninh mạng cũng nổi lên như mối nguy hiểm tiềm tàng. Trong một hệ sinh thái liên kết chặt chẽ giữa nhà cung cấp, nhà phân phối và khách hàng, chỉ cần một mắt xích bị tấn công mạng cũng có thể làm toàn bộ hệ thống tê liệt. Năm 2023, hơn 30% doanh nghiệp bị tấn công mạng liên quan đến chuỗi cung ứng – tăng 22% so với năm trước đó.
Để đối phó, các tổ chức đang triển khai các lớp bảo mật đa tầng, tăng cường mã hóa dữ liệu và đào tạo nhân viên về nhận diện nguy cơ an ninh mạng. Việc hợp tác với các công ty công nghệ để xây dựng hạ tầng số an toàn cũng trở thành yêu cầu cấp thiết.
Chuỗi cung ứng trong năm 2025 không còn đơn thuần là vấn đề vận chuyển và phân phối – đó là cuộc chơi chiến lược của dữ liệu, công nghệ, và tư duy bền vững. Doanh nghiệp nào chủ động thích ứng, đa dạng hóa nguồn cung, đầu tư vào chuyển đổi số và ứng phó hiệu quả với khủng hoảng khí hậu lẫn an ninh mạng, sẽ là những người dẫn đầu cuộc đua toàn cầu.
Tương lai không dành cho những ai trì trệ. Chuỗi cung ứng cần không chỉ “phục hồi”, mà còn phải “tái định nghĩa” – linh hoạt, số hóa, xanh hóa và an toàn. Đó chính là nền tảng cho một thế giới sản xuất và tiêu dùng mới đang hình thành.
.jpg "Eliminating Prejudices – Creating Momentum for the Private Economy to Take Off")
.jpg "90 ngày “giải nhiệt” thuế quan: Cơ hội nào cho Logistics Việt Nam?")
.png "VLR 192")