Hải quan Quảng Trị 25 năm dấu ấn một thế hệ

(Vietnam Logistics Review) Lịch sử 25 năm của Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị là một quá trình cải cách - phát triển - hiện đại hóa hải quan gắn liền với công cuộc đổi mới, hội nhập của đất nước và quê hương Quảng Trị anh hùng.

Ngay sau khi được thành lập (08/01/1990), Cục Hải quan Quảng Trị (HQQT) bước vào công cuộc đổi mới toàn diện của ngành và triển khai thực hiện Pháp lệnh HQ. Trước yêu cầu hội nhập của đất nước, cùng với toàn ngành, đơn vị phải đổi mới về tổ chức bộ máy, công tác cán bộ, cải cách thủ tục hành chính mà trọng tâm là cải cách thủ tục HQ, cải tiến quy trình nghiệp vụ theo hướng đơn giản, thuận lợi. Đặc biệt, từ khi Luật HQ Việt Nam ra đời năm 2001 đến nay, Cục HQQT đã tập trung đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa HQ. Với sự phấn đấu liên tục, bền bỉ, bản lĩnh và trách nhiệm của một thế hệ lãnh đạo cùng đội CBCC, 25 năm qua, đơn vị đã thu được những kết quả quan trọng. Đó là phương pháp quản lý HQ được chuyển đổi một cách căn bản sang phương pháp quản lý rủi ro dựa trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT). Theo đó, thủ tục HQ được cải cách theo hướng đơn giản, thuận lợi, minh bạch. Dấu ấn đột phá trong công tác cải cách thủ tục HQ ở Quảng Trị là tổ chức thực hiện thành công thủ tục kiểm tra “Một cửa, một điểm dừng” tại cặp cửa khẩu Lao Bảo – Đen-sa-vẳn và vận hành thông suốt Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS ở tất cả các
cửa khẩu.

Công tác cải cách và đổi mới của HQQT đã phát huy hiệu quả rõ nét trong các hoạt động nghiệp vụ HQ. Từ năm 1990 đến nay, đơn vị đã làm thủ tục, giám sát và thông quan thuận lợi, an toàn cho 1,3 triệu lượt phương tiện vận tải và 5 triệu lượt hành khách xuất nhập cảnh (XNC); 11 triệu tấn hàng hóa XNK với trị giá kim ngạch 5 tỷ USD; quản lý trên 6 triệu lượt phương tiện vận tải và 13 triệu lượt hành khách vào, ra Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo; thu thuế XNK đạt 6.000 tỷ đồng, chiếm tỉ lệ lớn trong tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh Quảng Trị; đấu tranh, phát hiện và xử lý 27 nghìn vụ buôn lậu, trị giá 273 tỷ đồng, là đơn vị dẫn đầu công tác chống buôn lậu tại tỉnh Quảng Trị và là một trong những đơn vị có kết quả chống buôn lậu cao của toàn ngành HQ.

Để đáp ứng yêu cầu quản lý HQ hiện đại, Cục HQQT đã từng bước hiện đại hóa cơ sở vật chất và phương tiện kỹ thuật. Đến nay, hệ thống CNTT, phương tiện kiểm tra giám sát cơ bản đã được trang bị đầy đủ, 100% hành lý của trên 2.200 hành khách mỗi ngày qua cửa khẩu Lao Bảo đã được soi chiếu qua máy soi. Đặc biệt, Cục HQQT được UBND tỉnh giao nhiệm vụ thiết kế nhà kiểm tra liên hợp cửa khẩu Lao Bảo và quy hoạch chi tiết hai cửa khẩu Lao Bảo và La Lay. Theo đó, cửa khẩu Lao Bảo được đầu tư xây dựng địa điểm kiểm tra chung phục vụ thủ tục kiểm tra “Một cửa, một điểm dừng” trên diện tích cửa khẩu được mở rộng 12 ha; cửa khẩu La Lay đang được khẩn trương thực hiện các thủ tục cần thiết để xây dựng nhà kiểm tra liên hợp, bãi kiểm tra hàng hóa và các hạng mục dịch vụ khác ngang tầm với cửa khẩu quốc tế. Trụ sở làm việc của Chi cục HQ cửa khẩu cảng Cửa Việt, Chi cục HQ cửa khẩu La Lay, Chi cục HQ cửa khẩu Lao Bảo, Đội Kiểm soát HQ từng bước được xây dựng khang trang, hiện đại và đã hoàn tất các thủ tục cần thiết để thực hiện dự án công trình trụ sở Cục HQQT trong đầu năm 2015.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao, HQQT đã luôn chú trọng công tác xây dựng lực lượng và coi đây là yếu tố có tính quyết định. Đảng ủy và lãnh đạo Cục thường xuyên quan tâm công tác giáo dục chính trị, giáo dục truyền thống, rèn luyện đội ngũ để nâng cao phẩm chất chính trị; tổ chức đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn để nâng cao trình độ năng lực của CBCC; thực hiện nghiêm túc công tác luân chuyển cán bộ theo định kỳ; quán triệt thực hiện Quyết định số 517 của Tổng cục HQ về chống phiền hà, sách nhiễu, tăng cường liêm chính HQ; trẻ hóa đội ngũ cán bộ quản lý. Trải qua 25 năm, Cục HQQT đã xây dựng được một tập thể tiêu biểu, vững mạnh về mọi mặt; nội bộ đoàn kết tốt với 227 CBCC có đủ phẩm chất và năng lực, đáp ứng được yêu cầu quản lý HQ trong tình hình mới.

Điểm nổi bật trong công tác xã hội của HQQT là hoạt động từ thiện nhân đạo, xóa đói giảm nghèo. Bằng nguồn vốn từ quỹ từ thiện, nhân đạo do CBCC toàn đơn vị tự nguyện đóng góp và lợi nhuận từ việc trồng rừng, đơn vị đã nhận phụng dưỡng các bà mẹ Việt Nam anh hùng; nhận đỡ đầu, nuôi dưỡng các cháu mồ côi; xây dựng nhà tình nghĩa, phòng học mẫu giáo cho con em đồng bào dân tộc ở biên giới; triển khai chương trình xóa đói giảm nghèo tại huyện Đakrông từ nguồn quỹ của Tổng cục HQ, đã xây dựng nhiều trường tiểu học, trường mẫu giáo, trung tâm giáo dục thường xuyên, các công trình thủy lợi, hệ thống đường dây tải điện, xây dựng bản kiểu mẫu La Lay với nhiều nhà ở cho đồng bào dân tộc đặc biệt khó khăn. Những việc làm thiết thực, cụ thể và thường xuyên trong hoạt động từ thiện, nhân đạo của Cục HQQT đã góp phần phát triển kinh tế - xã hội, tạo điều kiện cho hàng ngàn con em đồng bào dân tộc được đến trường. Đây là việc làm có ý nghĩa chính trị, kinh tế, xã hội thiết thực, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vùng khó khăn vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, xây dựng hình ảnh người chiến sĩ HQ nhân ái, nghĩa tình, gắn bó với dân, biết dựa vào dân để hoàn thành nhiệm vụ. Với những thành tích đó, Cục HQQT đã được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen về thành tích trong hoạt động xã hội, từ thiện, được Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng bằng khen vì sự nghiệp giáo dục.

Để đáp ứng yêu cầu hội nhập sâu rộng của đất nước và nhiệm vụ ngày càng nặng nề của ngành HQ, lãnh đạo các cấp của HQQT hiện nay cũng như các thế hệ tiếp theo cần phải nhận thức sâu sắc về những bài học sau đây:

Một là, phải bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, sự chỉ đạo của cấp trên, tuân thủ sự lãnh đạo của đảng bộ và chính quyền địa phương.

Hai là, đề cao vai trò của lãnh đạo các cấp, nhất là người đứng đầu phải có tinh thần trách nhiệm, gương mẫu, trung thực, thẳng thắn, có bản lĩnh và tính quyết đoán để vượt qua những khó khăn; tỉnh táo, nhạy bén nhận định tình hình, lường trước được tình huống, phát hiện những sơ hở, những vấn đề có rủi ro cao trong các chính sách và quy định quản lý của Nhà nước để tập trung quản lý những nhóm công việc, những mặt hàng, những thời điểm nhạy cảm và những CBCC chưa thực sự tự giác… Muốn làm được việc này cần có thông tin cập nhật hàng ngày, đi sâu đi sát, biết lắng nghe và dựa vào dân, phải được dân tin, đội ngũ tín nhiệm; phải có thái độ tiếp thu và xử lý đúng mức, vô tư vì công việc chung.

Ba là, phẩm chất năng lực đội ngũ CBCC là yếu tố quyết định của công cuộc đổi mới, cải cách, phát triển và hiện đại hóa HQ. Do đó, cần chú trọng công tác xây dựng lực lượng trong sạch, vững mạnh; tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng gắn với công tác kiểm tra thanh tra công vụ và công tác thi đua; tiếp tục đào tạo, đào tạo lại với nhiều hình thức, nâng cao tính tự giác học tập, học để biết, học để tự khẳng định mình và học để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; đồng thời, trẻ hóa đội ngũ cán bộ là chìa khóa thành công của cải cách và hiện đại hóa HQ.

Bốn là, xuất phát từ yêu cầu hội nhập và xu hướng phát triển của HQ thế giới, mục tiêu chiến lược phát triển của ngành HQ đến năm 2020 là “Xây dựng HQ Việt Nam thành một tổ chức hiện đại, có trình độ quản lý thuộc nhóm 4 nước đứng đầu khu vực Đông Nam Á, thủ tục HQ đơn giản, hài hòa, đạt chuẩn mực quốc tế trên nền tảng ứng dụng CNTT, xử lý dữ liệu tập trung và kỹ thuật quản lý rủi ro”, do đó, lực lượng HQ phải đạt trình độ chuyên nghiệp, chuyên sâu, được trang bị và làm chủ kỹ thuật hiện đại, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế, đảm bảo an ninh quốc gia, an toàn xã hội, bảo vệ quyền lợi của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân.

Năm là, đoàn kết là sức mạnh. Đoàn kết thì sẽ vượt qua được khó khăn và hoàn thành nhiệm vụ. Muốn vậy, phải thực hiện tốt quy chế dân chủ, công khai, minh bạch trong công tác quy hoạch, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ, với động cơ trong sáng, loại bỏ chủ nghĩa cục bộ, bè phái, xây dựng đội ngũ có tinh thần đoàn kết, sống thủy chung và biết thương yêu nhau.

Để đảm đương nhiệm vụ nặng nề trong giai đoạn mới, Cục HQQT cần phải phát huy những thành quả đã đạt được và khắc phục những hạn chế, yếu kém. Theo đó, cần tích cực chuẩn bị các điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện kế hoạch cải cách, phát triển, hiện đại hóa HQQT đến năm 2020 với nhiều giải pháp quyết liệt và đòi hỏi phải được tiến hành đồng bộ, thống nhất, liên tục với tinh thần quyết tâm cao của toàn thể CBCC, trong đó, chú trọng thực hiện các giải pháp có tính đột phá của từng giai đoạn, tập trung xây dựng lực lượng HQ trong sạch, vững mạnh - coi đây là yếu tố quyết định để đạt được các mục tiêu đề ra.

Năm 2015 là năm bản lề để bước vào một nhiệm kỳ mới. Nhiều cán bộ lãnh đạo và công chức đã hoàn thành nhiệm vụ Đảng, Nhà nước giao phó và tự hào, tin tưởng vào một thế hệ lãnh đạo mới và đội ngũ CBCC có trí tuệ, đầy sức trẻ với lòng nhiệt huyết để đưa Cục HQQT tiến lên phía trước.