Sau khi cơn bão Beryl đổ bộ vào bờ biển Texas và gây ra lũ lụt cùng tình trạng mất điện cho hàng triệu người trong nhiều ngày, nỗi lo của cộng đồng dự báo đã gia tăng. Đại học Bang Colorado đã tăng dự báo về mùa bão năm 2024 - vốn đã được dự báo là một trong những mùa bão tồi tệ nhất từ trước đến nay - để bao gồm thêm một cơn bão được đặt tên. Dự báo mới kêu gọi có 25 cơn bão được đặt tên và 12 cơn bão lớn.
“Cơn bão Beryl, một cơn bão nhiệt đới mạnh cấp 5, cũng là một dấu hiệu tiềm năng của một mùa bão hoạt động mạnh," dự báo cho biết.
Bão, lốc xoáy, lũ lụt và hạn hán chỉ là một số trong những hiện tượng thời tiết có thể gây ra khủng hoảng nhân đạo. Trong thời điểm cần thiết, trong khi nhiều sự chú ý được chuyển đến việc quyên góp lương thực, nước, tiền bạc và các nhu yếu phẩm khác để giúp đỡ những người bị ảnh hưởng, thì khả năng của chuỗi cung ứng để giao hàng là yếu tố quyết định giữa sự sống và cái chết.
Iana Shaheen, trợ lý giáo sư về quản lý chuỗi cung ứng tại Trường Kinh doanh Walton thuộc Đại học Arkansas, đã nghiên cứu các chuỗi cung ứng nhân đạo. Cô đã nói chuyện với podcast Talking Supply Chain vào năm 2023 để thảo luận về vai trò quan trọng của các chuỗi cung ứng nhân đạo.
“Khu vực tư nhân, thậm chí các tổ chức dựa vào cộng đồng, quân đội, cảnh sát và lính cứu hỏa - tất cả họ đều cùng nhau phản ứng với các thảm họa. Mỗi người đều có các quy trình của mình. Họ có các tài liệu và quy trình mà họ tuân theo. Nhưng cuối cùng, mục tiêu chính của mọi người là giúp đỡ những người cần giúp đỡ vì thảm họa là điều không thể dự đoán được,” Shaheen nói.
Một chuỗi cung ứng độc đáo
Shaheen cho biết, không giống như các chuỗi cung ứng thông thường, nơi tiền chảy theo một hướng và hàng hóa theo hướng ngược lại, các chuỗi cung ứng nhân đạo có thêm sự phức tạp là cả tiền và hàng hóa đều chảy theo cùng một hướng đến khu vực bị ảnh hưởng, và theo những cách không thể dự đoán.
“Trong chuỗi cung ứng thương mại của chúng ta, nhu cầu thường khá ổn định... chúng ta đã trở nên rất giỏi trong việc hiểu cách dự đoán nhu cầu và cách xác định vị trí và đặt số lượng,” cô nói. “Về nhu cầu cho chuỗi cung ứng nhân đạo, nhu cầu thực sự được tạo ra từ các sự kiện ngẫu nhiên.
“Các tổ chức nhân đạo cần làm việc rất chặt chẽ với các công ty vì lợi nhuận để cung cấp cho những người cần,” Shaheen nói.
Vai trò của FEMA
Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang Hoa Kỳ (FEMA) thường là tổ chức đứng đầu trong thời gian xảy ra thảm họa. Nhưng FEMA phụ thuộc rất nhiều vào khu vực tư nhân để giao hàng. Trong một hướng dẫn về khả năng phục hồi chuỗi cung ứng, FEMA viết rằng “việc giao hàng chậm trễ và không đồng đều có thể gây ra sự không chắc chắn của người tiêu dùng, điều này làm tăng nhu cầu và tiếp tục thách thức khả năng giao hàng” trước khi bổ sung rằng để cung cấp các nguồn cung cứu trợ cần thiết “cần có mức độ hiểu biết về mạng lưới và một tập hợp các mối quan hệ phải được vun đắp trước sự kiện cực đoan.”
Mặc dù FEMA sẽ phối hợp ứng phó, chuỗi cung ứng sẽ thực thi. Có nhiều tổ chức sẽ giúp hỗ trợ điều này, nhưng lớn nhất trong lĩnh vực hậu cần là ALAN. ALAN cung cấp Trung tâm Thông tin Chuỗi cung ứng và Trang web Khủng hoảng trong thời gian khủng hoảng để giúp kết nối những người muốn giúp đỡ với những người cần sự hỗ trợ.
Tổ chức này đưa ra một số lời khuyên cho những ai muốn giúp đỡ, bao gồm lời khuyên chính này được nhiều người khác nhắc lại: “Đừng tự ý đến các khu vực bị ảnh hưởng bởi thảm họa.” Nhiều tổ chức đến các khu vực thảm họa với nguồn cung cấp hy vọng giúp đỡ, nhưng thực tế trong hầu hết các tình huống là việc ứng phó được phối hợp chặt chẽ. ALAN khuyến nghị liên hệ trước bất kỳ sự kiện nào để thông báo cho tổ chức hoặc bất kỳ tổ chức nào khác liên quan đến cung cấp cứu trợ biết bạn muốn giúp đỡ.
Shaheen đã đưa ra một ví dụ về những gì có thể xảy ra khi khu vực tư nhân đề nghị giúp đỡ mà không tham khảo ý kiến của những người tại hiện trường. Sau cơn bão Maria, một cơn bão cấp 5 tàn phá Puerto Rico vào năm 2017, các công ty tư nhân đã bước lên và gửi một máy bay đầy nước đóng chai đến quốc đảo này, cô cho biết. Nhưng khi máy bay đến, nước không thể được giao do thiệt hại nghiêm trọng đối với đường sá và cầu cống. Thực tế tại hiện trường, Shaheen cho biết, là các bộ lọc nước sẽ phù hợp hơn vì đảo có nước chảy, nhưng không thể uống được. Và những bộ lọc đó có thể được phân phối dễ dàng hơn so với các pallet nước đóng chai.
“Nhiều lần, nỗ lực bị lãng phí hoặc không hiệu quả đơn giản vì rất khó để ước tính mô hình nhu cầu trước và hiểu được nhu cầu,” cô nói.
Đào tạo chuyên biệt
Các chuỗi cung ứng nhân đạo thậm chí có đào tạo chuyên biệt riêng của họ. Trung tâm Vận tải & Logistics của MIT cung cấp khóa học logistics nhân đạo do Giám đốc Phòng thí nghiệm Chuỗi cung ứng Nhân đạo MIT Jarrod Goentzel giảng dạy.
Khóa học kéo dài 9 tuần và khám phá cách các khái niệm và phương pháp quản lý chuỗi cung ứng có thể được áp dụng trong các bối cảnh động và hạn chế về tài nguyên. Theo MIT, sinh viên học cách lập kế hoạch chuyên nghiệp cho các hoạt động khẩn cấp để cung cấp hàng hóa và dịch vụ thiết yếu cho những người bị ảnh hưởng bởi thảm họa tự nhiên, dịch bệnh, đại dịch, nạn đói, xung đột vũ trang, tình huống khẩn cấp phức tạp và các cuộc khủng hoảng nhân đạo khác.
Georgia Tech, Logistics Learning Alliance và Humanitarian Leadership Academy cũng cung cấp chứng chỉ đào tạo chuyên biệt về chuỗi cung ứng nhân đạo.
Lời khuyên thực tế
Cuối cùng, sự thành công của các chuỗi cung ứng nhân đạo phụ thuộc vào khu vực tư nhân. Các tổ chức chính phủ như FEMA, các tổ chức phi lợi nhuận như Hội Chữ thập đỏ và các hiệp hội ngành công nghiệp như ALAN có thể phối hợp các nguồn lực, nhưng cuối cùng vẫn phụ thuộc vào khu vực tư nhân để tham gia.
Và điều đó thường xảy ra, một cách rất lớn. Nhưng bằng cách nào?
Shaheen và đồng tác giả Arash Azadegan, giáo sư về chuỗi cung ứng tại Đại học Rutgers và quản lý Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Gián đoạn Chuỗi cung ứng (SCDrl) tại Trung tâm Quản lý Chuỗi cung ứng, đã thực hiện nhiều nghiên cứu chuyên sâu về chủ đề này.
“Khu vực tư nhân thường có vị trí tốt để đáp ứng với các nguồn cung cấp, tiền bạc và chuyên môn, và các nhà quản lý chuỗi cung ứng là những người đứng đầu trong những nỗ lực này,” họ viết.
Các tác giả đã đưa ra năm điều mà các nhà quản lý chuỗi cung ứng có thể làm nếu họ muốn đóng góp vào cứu trợ nhân đạo. Đó là:
- Phát triển mối quan hệ lâu dài trước khi thảm họa xảy ra
- Đồng nhất về giá trị đề xuất và khả năng
- Hiểu rủi ro và nhận thức của các tổ chức phi chính phủ (NGO)
- Giúp các NGO đổi mới
- Minh bạch và cho phép linh hoạt
“Nhu cầu phát triển các mối quan hệ đối tác công-tư tốt hơn để đáp ứng nhu cầu nhân đạo là rất lớn vì khối lượng thách thức khổng lồ. Chẳng hạn, từ năm 2000 đến 2019, Liên Hợp Quốc báo cáo có 7.348 thảm họa được ghi nhận, dẫn đến hơn 1,2 triệu người chết và thiệt hại hàng nghìn tỷ đô la về kinh tế. Điều đó không bao gồm các vấn đề không phải thảm họa như vô gia cư và các vấn đề sức khỏe tâm thần, hoặc các tác động phức tạp từ COVID-19,” Shaheen và Azadegan viết. “Các nguồn lực và chuyên môn trong khu vực tư nhân - đặc biệt là trong chuỗi cung ứng và logistics là rất quan trọng để chuyển viện trợ đến những người cần nó. Và điều đó chỉ xảy ra với các mối quan hệ đối tác hiệu quả.”
.jpg "Bà Rịa - Vũng Tàu, Tháo Gỡ “điểm nghẽn thể chế”")
.jpg "TP. Hồ Chí Minh phát triển logistics trở thành trụ cột kinh tế")
.jpg "Blockchain: Đột phá công nghệ trong quản lý logistics")
.jpg "Continuing Administrative Reform in Ba Ria - Vung Tau")
.jpg "Logistics xanh tại châu Á: Động lực mới phát triển ngành vận tải")
