Nông sản Việt Nam và triết lý: Đầu vào quả na, đầu ra quả bưởi

Ngô Đức Hành|08/09/2022 16:33

Làm sao để người nông dân không bỏ ruộng, sản xuất nông nghiệp có lời, “ly nông” nhưng không phải “ly hương”, tránh được những hệ lụy như từng xảy ra như giai đoạn 4 của đại dịch Covid-19 mà ai cũng đã từng biết? Đây là câu hỏi của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, chứ không phải chỉ riêng của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn. Càng không phải chỉ riêng người nông dân đơn độc tìm câu trả lời.

Cha ông ta, từ lao động đã sáng tạo nên nhiều di sản tinh thần vô giá, trong đó có kho tàng ca dao tục ngữ. Tuy chỉ là dạng văn vần, cho dễ thuộc, dễ nhớ, truyền khẩu từ thế hệ này qua thế hệ khác, những câu ca dao, tục ngữ nông nghiệp đã có những nhận xét, đúc kết xác đáng và đã được khoa học ngày nay kiểm nghiệm tính đúng đắn.

Văn vần (ca dao, tục ngữ) cũng là một thành tố của văn hóa dân gian nói chung, văn học dân gian nói riêng, dần dần hình thành nên thể thơ “bản sắc Việt” – đó là thể thơ lục bát như mọi người đã biết. Tuy nhiên, không dễ biến lục bát thành ca dao, tục ngữ.

Tôi có một người bạn vong niên, đó chính là tiến sỹ kinh tế Chu Quang Thứ, nguyên Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam. Ông chính là một trong những người xây dựng đề án ngân hàng thương mại cổ phần những năm đầu đổi mới; “tác phẩm” trên hiện thực của đề án này là Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam – ngân hàng cổ phần đầu tiên ra đời những năm sau đất nước đổi mới không lâu (năm 1991).

Trước lúc về hưu, bất ngờ ông xuất bản tác phẩm “Ngẫu hứng trong kinh tế”, NXB Khoa học Kỹ thuật năm 2003. Điều thú vị là ông kiến giải các kiến thức kinh tế hiện đại trên tất cả các lĩnh vực, qua góc nhìn của tiền nhân để lại, đó là ca dao tục ngữ. Ví dụ, về chuỗi giá trị (ngành kinh tế Logistics) được ông ngẫm từ câu: “Buôn có bạn, bán có phường”; về lợi nhuận kinh doanh, ông ngẫm qua câu: “Buôn thúng bán mẹt”... “Đầu vào quả na, đầu ra quả bưởi”...

Người Việt, xuất phát điểm là làm nông, coi trọng nghề nông, cơ bản là nông dân; cư dân sống ở nông thôn là chủ yếu. Khi làm ăn cần trao đổi nông sản, họ mới theo sông, theo biển gặp gỡ nhau mà hình thành nên đất “kẻ chợ”. Đó cũng là nơi xuất phát điểm của các đô thị hiện nay. Vì là đất nước của nông nghiệp, nông thôn, nông dân nên dần dần hình thành nên “văn hóa lúa nước”, minh triết (văn minh) coi nông nghiệp là gốc của mọi thứ trong xã hội, “canh nông vi bản” và ca dao, tục ngữ chính là một phần của văn hiến (thư tịch). Nói tóm lại, từ nông nghiệp, cha ông ta đã xây dựng nên cả văn hiến, văn hóa, văn minh.

colorful-tomatoes-vegetables-fruits-are-growing-indoor-farm-vertical-farm-compressed.jpg

Ngày nay, dù tốc độ đô thị hóa rất nhanh, nhưng nông nghiệp, nông thôn, nông dân vẫn là chủ yếu. Nông nghiệp không chỉ giúp ổn định cuộc sống cho phần lớn dân cư nông thôn (yên dân), mà còn là nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội và ổn định chính trị, tạo tiền đề để hiện thực hóa khát vọng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước từ một quốc gia có nền nông nghiệp còn chưa phát triển. Trong 2 năm 2020 - 2021, tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 khiến nhiều ngành công nghiệp, dịch vụ bị đình đốn thì sản xuất nông nghiệp của Việt Nam vẫn phát triển, vẫn đảm bảo ổn định an ninh lương thực trong nước và duy trì xuất khẩu nông sản. Với vị trí như vậy nên tại Hội nghị Trung ương 5 diễn ra đầu tháng 5/2022, Đảng ta xác định “Nông nghiệp là một lợi thế của quốc gia, là trụ đỡ của nền kinh tế”.

Tất nhiên, nông nghiệp Việt Nam vẫn tiếp tục gặp nhiều thách thức, cả bên ngoài và bên trong.

cabbage-plantations-sunset-light-growing-organic-vegetables-eco-friendly-products-compressed.jpg

Nếu như nói bên ngoài, thì đó là những áp lực cạnh tranh, áp lực địa chính trị quốc tế mang đến. Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung từ năm 2018 và các biến động địa chính trị khác, từ cuối tháng 02/2022 đến nay là chiến tranh giữa Nga và Ucraina. Tất cả đã tạo ra áp lực đối với các tập đoàn đa quốc gia trong việc điều chỉnh chuỗi cung ứng. Đại dịch toàn cầu Covid-19 đã cho thấy những rủi ro của việc các nước phụ thuộc vào một nguồn cung, và các chuỗi cung ứng được tổ chức quá dàn trải, làm cho chuỗi cung ứng toàn cầu dễ bị đứt gãy, tổn thương.

Với các ngành kinh tế dựa vào tài nguyên như nông nghiệp thì “thượng nguồn” của chuỗi cung ứng chính là các tài nguyên đầu vào như nước và đất đai. Biến đổi khí hậu đã tạo ra thách thức vô cùng to lớn đối với việc sử dụng tài nguyên nước và tài nguyên đất. Sẽ ra sao nếu đất đai ở “vựa lúa” đồng bằng sông Cửu Long bị ngập mặn? Đồng bằng sông Cửu Long đã và đang là một ví dụ cho thấy tác hại nghiêm trọng của biến đổi khí hậu và các thách thức chính trị quốc tế đến an ninh chuỗi cung ứng trong ngành nông nghiệp.

Quá trình toàn cầu hóa làm nẩy sinh nhiều xung đột thương mại, tiêu chuẩn thị trường luôn thay đổi; đồng thời, các yêu cầu mới về môi trường, lao động, chất lượng nông sản luôn xuất hiện. Tất cả những điều đó tất yếu dẫn đến cạnh tranh thị trường ngày càng trở nên gay gắt hơn.

Bên trong thì sao? Quá nhiều vấn đề phải “đau đầu”. Sự tăng trưởng của ngành nông nghiệp thời gian qua có đóng góp của nhiều “điểm sáng” nhưng chủ yếu vẫn mang tính quảng canh, dựa trên thâm dụng tài nguyên thiên nhiên, thâm dụng lao động, lấy sản lượng, năng suất là chính, chưa quan tâm đúng mức đến chất lượng, hiệu quả kinh tế, giá trị gia tăng của nông sản hàng hóa, và bảo vệ môi trường, dù thời kỳ “đói khát” đã qua từ lâu. Hơn nữa, nông nghiệp lại chưa gắn với công nghiệp thành một hệ thống để bổ sung, tương trợ cùng nhau phát triển. Số lượng các doanh nghiệp lớn đóng vai trò dẫn dắt trong quá trìnhhội nhập cho ngành còn ít. Vì vậy, nền nông nghiệp vẫn chưa khắc phục được những yếu kém nội tại, kinh tế nông thôn đang phát triển không đồng đều, thiếu ổn định, mà thực tế
“được mùa mất giá”, “giải cứu nông sản” hết cây này sang con khác, hết năm này qua năm khác...

Bài liên quan

Giải pháp cho nông sản Việt không "nặng gánh" chi phí logistics

Hiện nay, nhờ có rất nhiều trang điện tử, sàn thương mại điện tử quảng bá sản phẩm nông nghiệp, giúp sản phẩm nông nghiệp được quảng bá rộng rãi hơn, và việc kết nối tiêu thụ cũng nhanh chóng, dễ dàng và giảm bớt nhiều chi phí.

(0) Bình luận

Xếp theo:

Đọc thêm Nông nghiệp

Đồng vốn ngân hàng- sợi dây liên kết thực hiện hiệu quả Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao

Đồng vốn ngân hàng- sợi dây liên kết thực hiện hiệu quả Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao

Tham gia chuỗi sản xuất lúa gạo theo Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng ĐBSCL doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ dân được thụ hưởng nguồn vốn vay ưu đãi với lãi suất thấp, hạn mức cấp tín dụng cao hơn, thời gian cho vay dài hơn, đồng thời điều kiện về thủ tục cho vay, tài sản đảm bảo được xem xét thuận lợi, dễ dàng hơn. – Đây là khẳng định của Phó Thống đốc thường trực Đào Minh Tú khi trao đổi với các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nông dân tại ĐBSCL.

Nông nghiệp
TP.HCM tổ chức Tuần lễ sản phẩm OCOP

TP.HCM tổ chức Tuần lễ sản phẩm OCOP

TP.HCM chuẩn bị tổ chức Tuần lễ sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng các vùng - miền và công nghệ sản xuất - bảo quản - chế biến nông sản năm 2024.

Nông nghiệp
Việt Nam - Hoa Kỳ thúc đẩy nông nghiệp bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu

Việt Nam - Hoa Kỳ thúc đẩy nông nghiệp bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu

Ngày 12/9, tại Bộ NN-PTNT, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến tiếp và làm việc với phái đoàn thương mại nông nghiệp Hoa Kỳ do bà Alexis Taylor - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) dẫn đầu.

Nông nghiệp
Long An: Đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh và điều hành xuất khẩu gạo

Long An: Đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh và điều hành xuất khẩu gạo

Phó Chủ tịch UBND tỉnh – Huỳnh Văn Sơn vừa ký ban hành văn bản chỉ đạo Sở Công Thương; Sở NN và PTNT; Sở Tài chính; NHNN Việt Nam chi nhánh tỉnh Long An; UBND các huyện, thị xã, thành phố; Thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo tập trung triển khai thực hiện các nhiệm vụ theo ý kiến chỉ đạo của Chính phủ tại Công văn số 4377/VPCP-KTTH ngày 24/6/2024 về tình hình xuất khẩu gạo năm 2023, Quý I năm 2024 và dự báo xuất khẩu trong thời gian tới.

Nông nghiệp
Thực hiện kiểm kê khí nhà kính

Thực hiện kiểm kê khí nhà kính

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính (cập nhật) tại Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg vào ngày 13/8/2024. Theo đó, có 2.171 cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính, tăng 259 cơ sở so với danh mục được Thủ tướng Chính phủ ban hành năm 2022, chiếm khoảng 30% tổng phát thải khí nhà kính quốc gia.

Nông nghiệp
Thúc đẩy phát triển chăn nuôi lợn bền vững

Thúc đẩy phát triển chăn nuôi lợn bền vững

Ngày 14/8, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tổ chức Hội nghị thúc đẩy phát triển chăn nuôi lợn bền vững. Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chủ trì hội nghị.

Nông nghiệp

Nổi bật Tạp chí Vietnam Logistics Review

Tiếp bước đổi mới hành chính tại Bà Rịa - Vũng Tàu

Tiếp bước đổi mới hành chính tại Bà Rịa - Vũng Tàu

(VLR) Trong bối cảnh cả nước đang tích cực thúc đẩy việc sắp xếp các đơn vị hành chính nhằm tối ưu hóa quản lý nhà nước và nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BRVT) đã tiên phong thực hiện giai đoạn đầu của kế hoạch sắp xếp hành chính cấp huyện, xã. Công tác này không chỉ là thách thức lớn mà còn mang lại những triển vọng quan trọng, đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của tỉnh trong giai đoạn mới.

Toàn cảnh Kinh tế
Sàn bê tông chất lượng cao: Yếu tố nền tảng cho kho logistics hiện đại

Sàn bê tông chất lượng cao: Yếu tố nền tảng cho kho logistics hiện đại

(VLR) Trong bối cảnh ngành logistics tại Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ, việc cải thiện chất lượng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là sàn bê tông, đóng vai trò quan trọng trong nâng cao hiệu quả vận hành nhà kho. Premier Concrete Equipment Việt Nam (PCE Việt Nam), thành viên của tập đoàn Allen Engineering Corporation (Mỹ), đã trở thành một trong những đơn vị tiên phong cung cấp các giải pháp sàn bê tông đạt chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp logistics đang trên đà phát triển mạnh.

Thương hiệu - Giao thương
Tối ưu hóa Logistics "Last Mile": Chìa khóa nâng cao hiệu quả giao hàng

Tối ưu hóa Logistics "Last Mile": Chìa khóa nâng cao hiệu quả giao hàng

(VLR) Trong thời đại thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, logistics "last mile" – giai đoạn vận chuyển cuối cùng đưa hàng hóa từ trung tâm phân phối đến tay người tiêu dùng – không chỉ là một phần của chuỗi cung ứng mà còn là yếu tố then chốt quyết định thành bại của doanh nghiệp. Đây là khâu trực tiếp ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng, bởi tốc độ giao hàng, sự chính xác và trải nghiệm nhận hàng đều phụ thuộc vào giai đoạn này.

Thời sự - Logistics
High-Quality Concrete Floors: A Foundational Factor for Modern Logistics Warehouses

High-Quality Concrete Floors: A Foundational Factor for Modern Logistics Warehouses

(VLR) Amid the robust growth of Vietnam's logistics sector, improving infrastructure quality especially concrete floors has become crucial to enhancing warehouse operational efficiency. Premier Concrete Equipment Vietnam (PCE Vietnam), a subsidiary of the U.S.-based Allen Engineering Corporation, has emerged as a pioneer in providing international-standard concrete flooring solutions tailored to the dynamic logistics industry.

English
Lịch thanh toán “365 ngày hạnh phúc” cho khách hàng sở hữu căn hộ Polaris

Lịch thanh toán “365 ngày hạnh phúc” cho khách hàng sở hữu căn hộ Polaris

Đón xu hướng dòng tiền, và nhu cầu tự do tài chính của người trẻ yêu biển, chủ đầu tư TDG Group ra mắt giải pháp tài chính cho khách hàng sở hữu căn hộ Polaris với lịch thanh toán siêu đặc biệt “365 ngày hạnh phúc”.

Thương hiệu - Giao thương

Đừng bỏ lỡ

Sàn bê tông chất lượng cao: Yếu tố nền tảng cho kho logistics hiện đại

Sàn bê tông chất lượng cao: Yếu tố nền tảng cho kho logistics hiện đại

(VLR) Trong bối cảnh ngành logistics tại Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ, việc cải thiện chất lượng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là sàn bê tông, đóng vai trò quan trọng trong nâng cao hiệu quả vận hành nhà kho. Premier Concrete Equipment Việt Nam (PCE Việt Nam), thành viên của tập đoàn Allen Engineering Corporation (Mỹ), đã trở thành một trong những đơn vị tiên phong cung cấp các giải pháp sàn bê tông đạt chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp logistics đang trên đà phát triển mạnh.

Thương hiệu - Giao thương
Optimizing "Last Mile" Logistics: The Key to Enhancing Delivery Efficiency

Optimizing "Last Mile" Logistics: The Key to Enhancing Delivery Efficiency

(VLR) In an era where e-commerce is booming, "last mile" logistics the final stage of delivery where goods are transported from distribution centers to consumers has become more than just a part of the supply chain; it is a critical factor determining the success or failure of businesses. This stage directly impacts customer satisfaction, as delivery speed, accuracy, and the overall receiving experience rely heavily on its efficiency.

English
Tối ưu hóa Logistics "Last Mile": Chìa khóa nâng cao hiệu quả giao hàng

Tối ưu hóa Logistics "Last Mile": Chìa khóa nâng cao hiệu quả giao hàng

(VLR) Trong thời đại thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, logistics "last mile" – giai đoạn vận chuyển cuối cùng đưa hàng hóa từ trung tâm phân phối đến tay người tiêu dùng – không chỉ là một phần của chuỗi cung ứng mà còn là yếu tố then chốt quyết định thành bại của doanh nghiệp. Đây là khâu trực tiếp ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng, bởi tốc độ giao hàng, sự chính xác và trải nghiệm nhận hàng đều phụ thuộc vào giai đoạn này.

Thời sự - Logistics
Global Manufacturing Shift: China, Mexico, and the Impact on U.S. Supply Chains

Global Manufacturing Shift: China, Mexico, and the Impact on U.S. Supply Chains

(VLR) In the context of globalization and trade tensions, Chinese companies are relocating production to Mexico, creating significant changes in supply chains and having a profound impact on the U.S. economy.

English
Dịch chuyển sản xuất toàn cầu: Trung Quốc, Mexico và tác động đến chuỗi cung ứng Mỹ

Dịch chuyển sản xuất toàn cầu: Trung Quốc, Mexico và tác động đến chuỗi cung ứng Mỹ

(VLR) Trong bối cảnh toàn cầu hóa và căng thẳng thương mại, các công ty Trung Quốc đang chuyển dịch sản xuất sang Mexico, tạo ra những thay đổi đáng kể trong chuỗi cung ứng và ảnh hưởng sâu rộng đến kinh tế Mỹ.

Thời sự - Logistics
TP.HCM: Ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng

TP.HCM: Ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng

Chủ tịch UBND Thành phố đã có ý kiến chỉ đạo về triển khai Thông báo số 468/TB-VPCP ngày 15/10/2024 của Văn phòng Chính phủ về Kết luận Phiên họp lần thứ năm của Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu.

Hạ tầng
Green Logistics in Asia: A New Driver for Transport Development

Green Logistics in Asia: A New Driver for Transport Development

As climate change becomes a global challenge, industries are compelled to innovate and adapt to the demands of sustainable development. Logistics, a vital artery in the global supply chain, is no exception to this trend.

English
Logistics xanh tại châu Á: Động lực mới phát triển ngành vận tải

Logistics xanh tại châu Á: Động lực mới phát triển ngành vận tải

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang trở thành thách thức toàn cầu, các ngành công nghiệp đều buộc phải đổi mới để thích nghi với yêu cầu về phát triển bền vững. Ngành logistics vốn đóng vai trò huyết mạch trong chuỗi cung ứng toàn cầu – cũng không nằm ngoài xu thế này.

Logistics xanh
Nhà giáo trong xu hướng chuyển đổi số

Nhà giáo trong xu hướng chuyển đổi số

Buổi tọa đàm “Vai trò nhà giáo trong thời kỳ chuyển đổi số” đã mang đến nhiều góc nhìn sâu sắc về cơ hội và thách thức mà ngành giáo dục Việt Nam đang đối mặt. Sự kiện khẳng định rằng chuyển đổi số không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là cơ hội lớn để nhà giáo định hình tương lai giáo dục. Trong kỷ nguyên số, nhà giáo không chỉ cần thay đổi cách giảng dạy mà còn phải đổi mới tư duy để đồng hành cùng học sinh trước những thách thức mới.

Đào tạo
Bà Rịa - Vũng Tàu, Tháo Gỡ “điểm nghẽn thể chế”

Bà Rịa - Vũng Tàu, Tháo Gỡ “điểm nghẽn thể chế”

Gần đây Tổng Bí thư Tô Lâm nói khá nhiều về “điểm nghẽn”. Tổng Bí thư nhận định ba điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là thể chế, hạ tầng và nhân lực; trong đó, thể chế là “điểm nghẽn của điểm nghẽn”. Đối với Bà Rịa – Vũng Tàu (BRVT), nhiều năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã quyết liệt vào cuộc, tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế.

Thời sự - Logistics