Nông sản Việt Nam và triết lý: Đầu vào quả na, đầu ra quả bưởi

Với các ngành kinh tế dựa vào tài nguyên như nông nghiệp thì “thượng nguồn” của chuỗi cung ứng chính là các tài nguyên đầu vào như nước và đất đai. Biến đổi khí hậu đã tạo ra thách thức vô cùng to lớn đối với việc sử dụng tài nguyên nước và tài nguyên đất. Sẽ ra sao nếu đất đai ở “vựa lúa” đồng bằng sông Cửu Long bị ngập mặn? Đồng bằng sông Cửu Long đã và đang là một ví dụ cho thấy tác hại nghiêm trọng của biến đổi khí hậu và các thách thức chính trị quốc tế đến an ninh chuỗi cung ứng trong ngành nông nghiệp.

Quá trình toàn cầu hóa làm nẩy sinh nhiều xung đột thương mại, tiêu chuẩn thị trường luôn thay đổi; đồng thời, các yêu cầu mới về môi trường, lao động, chất lượng nông sản luôn xuất hiện. Tất cả những điều đó tất yếu dẫn đến cạnh tranh thị trường ngày càng trở nên gay gắt hơn.

Bên trong thì sao? Quá nhiều vấn đề phải “đau đầu”. Sự tăng trưởng của ngành nông nghiệp thời gian qua có đóng góp của nhiều “điểm sáng” nhưng chủ yếu vẫn mang tính quảng canh, dựa trên thâm dụng tài nguyên thiên nhiên, thâm dụng lao động, lấy sản lượng, năng suất là chính, chưa quan tâm đúng mức đến chất lượng, hiệu quả kinh tế, giá trị gia tăng của nông sản hàng hóa, và bảo vệ môi trường, dù thời kỳ “đói khát” đã qua từ lâu. Hơn nữa, nông nghiệp lại chưa gắn với công nghiệp thành một hệ thống để bổ sung, tương trợ cùng nhau phát triển. Số lượng các doanh nghiệp lớn đóng vai trò dẫn dắt trong quá trìnhhội nhập cho ngành còn ít. Vì vậy, nền nông nghiệp vẫn chưa khắc phục được những yếu kém nội tại, kinh tế nông thôn đang phát triển không đồng đều, thiếu ổn định, mà thực tế
“được mùa mất giá”, “giải cứu nông sản” hết cây này sang con khác, hết năm này qua năm khác...