Từ đời sống âm nhạc của một thời vang bóng

Nguyễn Ngọc Hạnh|23/01/2023 08:40

Nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha, người được mệnh danh là “từ điển sống của âm nhạc Việt Nam” đã góp phần không nhỏ, ông nhớ từng chi tiết về hoàn cảnh ra đời ca khúc, đồng thời phân tích giá trị của các tác phẩm một thời vang bóng, những ca khúc kinh điển được xem như một báu vật tinh thần, một niềm tự hào chung của cả dân tộc.

Tôi may mắn được nhiều lần đồng hành cùng nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha ngao du khắp ba miền đất nước, đặc biệt gần đây trong dịp xuân sắp về, đài Truyền hình Việt Nam thực hiện phóng sự cho chương trình tết về những kỷ niệm dọc đường Trường Sơn của ông ở Đông Hà, Quảng Trị. Cứ mỗi lần nhà thơ Nguyễn Thụy Kha xuất hiện ở đâu đó, nhiều người thường dừng lại ngắm nhìn, có lẽ do hình ảnh của nhạc sĩ xuất hiện nhiều lần trong chương trình Giai điệu tự hào chăng? Những cô cậu học sinh cứ đưa mắt nhìn nhạc sĩ rồi nói nhỏ với nhau điều gì đó thầm thì, không rõ. Khi bước vào trong quán cà phê hay quán nhậu cũng không ít người chăm chú dõi mắt theo ông. Ban đầu tôi còn ngạc nhiên, nhưng dần dà tôi đã quen, ít quan tâm để ý đến nữa.

*Nhạc sĩ Nguyễn Thuỵ Kha và nhà thơ Nguyễn Ngọc Hạnh*

Nhưng mới đây khi nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha và tôi đến thăm gia đình một người bạn cùng quê với nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo ở Đà Nẵng, bất ngờ trong gia đình có tiếng gọi thật to của một cụ bà, vừa chạy đến ôm chầm vai nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha vừa nói to: “Ông Kha đây rồi”. Tôi lấy làm thú vị chi tiết này, nên tự nhiên máu nghề nghiệp trỗi dậy, tôi ngồi lại hầu chuyện với bà để hiểu thêm về ngọn nguồn từ đâu mà bà lại nhận ra nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha như vậy, biết đâu lại có bài báo cuối năm không chừng.

Bà kể, tên của bà là Hà Thị Cà, năm nay 86 tuổi quê ở Quỳnh Lưu, Nghệ An. Bà thường xem chương trình này trên tivi, bà luôn chăm chú nghe nhạc sĩ Nguyễn Thuỵ Kha phân tích nhắc lại hoàn cảnh ra đời của bài hát, nhớ lại kỷ niệm của những ca khúc cách mạng một thời vang bóng. Cứ mỗi lần nhắc đến ngày xa xưa ấy bà xúc động, rơm rớm nước mắt. Bà nhớ lại thời thanh niên của mình, trong chiến dịch Điện Biên Phủ bà được tham gia gánh gạo ròng rã suốt hai tháng trời phục vụ cho bộ đội trong trận đánh vang dội lẫy lừng của dân tộc...

Ngay lúc ấy, tôi quay sang trò chuyện với nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha ngồi bên cạnh bà. Ông cho biết: “Giai điệu tự hào không đơn thuần là một chương trình ca nhạc chỉ làm mới các ca khúc đã từng được yêu thích trong nhiều thập kỷ trước, mà điều đặc biệt hơn của chương trình nằm ở phần tọa đàm của các vị khách mời bình luận giữa hai thế hệ xưa và nay. Sau mỗi tiết mục biểu diễn, họ chia sẻ những quan điểm cá nhân về bài hát, về ký ức văn hóa xã hội. Bởi có những trải nghiệm và quan điểm khác nhau nên những cuộc đối thoại, phản biện lúc tương đồng, khi lại mâu thuẫn đến nảy lửa”. Nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha không chỉ là người trong Ban cố vấn chương trình này, ngoài ra ông còn là người dẫn dắt, cung cấp tư liệu, phân tích sâu về các tác phẩm âm nhạc, luôn mang lại cho khán giả những điều mới lạ, đậm tính nhân văn, có giá trị kết nối tinh thần sâu sắc giữa các thế hệ những người hâm mộ.

*Nhạc sĩ Nguyễn Thuỵ Kha và bà Hà Thị Cả*

Câu chuyện ngẫu nhiên tình cờ mà hết sức thú vị. Bà Hà Thị Cà tuy tuổi đã cao, nhưng trí tuệ còn minh mẫn, đi lại nhanh nhẹn, bà nói với tôi: Khi xem Giai điệu tự hào, mọi người trong gia đình, nhất là người cao tuổi thường hát theo những bài hát nổi tiếng của một thời bi tráng của dân tộc, gắn liền với quá nhiều kỷ niệm trong kháng chiến. Và bà say sưa kể lại chuyện ngày còn thanh niên, khi cõng gạo trên lưng từ Nghệ An ra chiến trường Điện Biên Phủ, bà vừa hát “Trời mưa không lo gạo ướt/ Nhẹ vai gồng chống vượt đường trơn/ Gạo khô đem tới chiến trường/ No lòng bộ đội tiến quân diệt thù”. Tôi hỏi mãi bà vẫn không nhớ ra câu hát ấy trong bài hát nào! Bà Cà nói với nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha, tại sao nhiều người thích gây gổ, cãi nhau về những bài hát, nhiều lúc thấy mất vui khi ngồi nghe các bạn trẻ bình luận không đúng về giá trị nội dung nghệ thuật các ca khúc một thời vang bóng ấy. Bà đâu cần hiểu đó là sự khác biệt trong văn hóa tiếp nhận phản biện, những quan điểm trái chiều trong chương trình này, cả những khi nhiều bạn trẻ không đồng tình với các thế hệ đi trước, đó cũng là điều tất nhiên dễ hiểu trong thưởng thức âm nhạc...

Thế mới biết, những ai đã từng là người lính kiên cường, là những công dân kiên trung của thời chiến, thấu hiểu nỗi đau thì những ca khúc của một thời tuổi trẻ này chính là máu thịt của họ. Đó là những ký ức không thể nào quên. Thế hệ trẻ đâu đó vẫn còn không ít người chưa hiểu về ca khúc ấy thì các bậc lão thành sẽ là người kể lại, nhắc hoàn cảnh ra đời, những ký ức không quên... để họ có thể hình dung được bối cảnh lịch sử của ca khúc. Điều này nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha, người được mệnh danh là “từ điển sống của âm nhạc Việt Nam” đã góp phần không nhỏ, ông nhớ từng chi tiết về hoàn cảnh ra đời ca khúc, đồng thời phân tích giá trị của các tác phẩm một thời vang bóng, những ca khúc kinh điển được xem như một báu vật tinh thần, một niềm tự hào chung của cả dân tộc. Mỗi số phát sóng là một lát cắt của lịch sử âm nhạc nói riêng, tái hiện bức tranh của đời sống, văn hóa xã hội một thời được khắc họa đậm đà đầy cảm xúc thông qua con đường âm nhạc.

Thật lòng khi tôi gặp bà Hà Thị Cà, gặp các bậc cha anh, những người đã từng tham gia trong hai cuộc kháng chiến, tôi mới hiểu thêm rằng, đời sống âm nhạc một thời vang bóng ấy có thể chưa hẳn tất cả đã hay về chất lượng nghệ thuật, nhưng trong mỗi tác phẩm đều chất chứa đậm đà tình yêu nước của một thời chiến tranh khốc liệt. Các nhạc sĩ đã viết bằng chính sự rung động của trái tim mình, bằng chính nỗi đau và niềm tin, niềm tự hào dân tộc. Và, cũng chính điều này làm tôi nghĩ đến phong trào sáng tác ca khúc hiện nay, ngoài những tác phẩm đích thực sáng tạo từ tài năng của người nhạc sĩ, còn lại dường như mơ hồ có điều gì đó như một cuộc chơi bày biện hội hè, thiếu tâm huyết cháy bỏng của tình yêu trong tác phẩm của mình?

Bài liên quan

Triễn lãm nghệ thuật “Tiếp bước Tiến” truyền lửa cho thế hệ trẻ

Triển lãm nghệ thuật “Tiếp bước Tiến” mở cửa trong hai ngày 17-18/12 , tại Ants Studio, TP.Hồ Chí Minh quy tụ 40 tác phẩm nghệ thuật đa màu sắc của 40 nghệ sĩ trẻ đa ngành nghề cùng chung một niềm tự hào về hành trình chuyển mình đầy ngoạn ngục của Việt Nam sau 40 năm.

(0) Bình luận

Xếp theo:

Đọc thêm Văn hóa

Tranh Canvas: Xu hướng trang trí nội thất hiện đại

Tranh Canvas: Xu hướng trang trí nội thất hiện đại

Tranh Canvas được tạo ra bằng cách in hoặc vẽ trực tiếp lên vải canvas, một chất liệu bền, nhẹ và dễ bảo quản. Công nghệ hiện đại giúp loại tranh này tái hiện hình ảnh với độ sắc nét cao, màu sắc sống động, mang lại cảm giác chân thực và cuốn hút. Điểm khác biệt của tranh Canvas so với các loại tranh truyền thống là khả năng kết hợp giữa nghệ thuật và công nghệ. Nhờ đó, người tiêu dùng có thể dễ dàng tiếp cận những tác phẩm mang tính cá nhân hóa cao, phù hợp với mọi sở thích và nhu cầu.

Văn hóa
Giáo dục âm nhạc - “hòn đá tảng” cho phát triển trí tuệ và cảm xúc

Giáo dục âm nhạc - “hòn đá tảng” cho phát triển trí tuệ và cảm xúc

Giáo dục âm nhạc từ lâu đã được khoa học chứng minh là một yếu tố quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện về trí tuệ và cảm xúc. Tuy nhiên, tại Việt Nam, bộ môn này chưa được coi trọng đúng mức trong hệ thống giáo dục phổ thông, khiến cho nhiều cơ hội phát triển về cả nhận thức lẫn thẩm mỹ của học sinh bị bỏ lỡ.

Văn hóa
Đêm hòa nhạc "Chamber Music" đặc biệt tại Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh

Đêm hòa nhạc "Chamber Music" đặc biệt tại Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh

Theo thông báo từ Ban tổ chức, vào lúc 19:30 ngày 15/10/2024, tại Phòng Hòa nhạc - Nhạc viện TP.HCM (112 Nguyễn Du, Quận 1), sẽ diễn ra buổi hòa nhạc "Chamber Music" đặc biệt do các nghệ sĩ đến từ Đại học Nebraska - Lincoln (Mỹ) biểu diễn. Đây là một phần của chương trình hợp tác quốc tế giữa Nhạc viện TP.HCM và trường Đại học Nebraska-Lincoln, với mục tiêu mang lại trải nghiệm âm nhạc chất lượng cao từ các nghệ sĩ tài năng hàng đầu của Mỹ.

Văn hóa
Tiếng vọng từ “Người đồng thời”!

Tiếng vọng từ “Người đồng thời”!

Nữ sỹ Bích Liên cứ lặng lẽ sống, lặng lẽ chiêm nghiệm và sáng tác, rồi đều đặn vài năm lại thấy xuất bản một ấn phẩm thơ! Tập thơ này đã là ấn phẩm thơ thứ 09 trong hành trình sáng tạo nghệ thuật thi ca của chị!

Văn hóa
Âm nhạc cổ điển cho giới trẻ

Âm nhạc cổ điển cho giới trẻ

Âm nhạc cổ điển, dòng nhạc bác học vốn trừu tượng và chưa thực sự gần gũi với người Việt, là di sản quý báu mà các nhà soạn nhạc thiên tài đã để lại cho nhân loại. Tuy còn xa lạ, nhưng nhiều quốc gia phát triển đã coi trọng và đưa dòng nhạc này vào chương trình giáo dục chính thống, giúp bồi dưỡng tâm hồn và phát triển trí tuệ cho thế hệ trẻ.

Văn hóa
Đỗ Thu Hằng, ru vách đêm trong giấc tự trào

Đỗ Thu Hằng, ru vách đêm trong giấc tự trào

Vách Đêm mang đến đọc giả một sự dẫn dụ vi tế. Nơi sâu thẳm địa đàng, không cần mỹ từ, lời thơ dịu dàng trong veo, ca từ thuần khiết như con người thật của nhà thơ...

Văn hóa

Nổi bật Tạp chí Vietnam Logistics Review

Tiếp bước đổi mới hành chính tại Bà Rịa - Vũng Tàu

Tiếp bước đổi mới hành chính tại Bà Rịa - Vũng Tàu

(VLR) Trong bối cảnh cả nước đang tích cực thúc đẩy việc sắp xếp các đơn vị hành chính nhằm tối ưu hóa quản lý nhà nước và nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BRVT) đã tiên phong thực hiện giai đoạn đầu của kế hoạch sắp xếp hành chính cấp huyện, xã. Công tác này không chỉ là thách thức lớn mà còn mang lại những triển vọng quan trọng, đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của tỉnh trong giai đoạn mới.

Toàn cảnh Kinh tế
Sàn bê tông chất lượng cao: Yếu tố nền tảng cho kho logistics hiện đại

Sàn bê tông chất lượng cao: Yếu tố nền tảng cho kho logistics hiện đại

(VLR) Trong bối cảnh ngành logistics tại Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ, việc cải thiện chất lượng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là sàn bê tông, đóng vai trò quan trọng trong nâng cao hiệu quả vận hành nhà kho. Premier Concrete Equipment Việt Nam (PCE Việt Nam), thành viên của tập đoàn Allen Engineering Corporation (Mỹ), đã trở thành một trong những đơn vị tiên phong cung cấp các giải pháp sàn bê tông đạt chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp logistics đang trên đà phát triển mạnh.

Thương hiệu - Giao thương
Tối ưu hóa Logistics "Last Mile": Chìa khóa nâng cao hiệu quả giao hàng

Tối ưu hóa Logistics "Last Mile": Chìa khóa nâng cao hiệu quả giao hàng

(VLR) Trong thời đại thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, logistics "last mile" – giai đoạn vận chuyển cuối cùng đưa hàng hóa từ trung tâm phân phối đến tay người tiêu dùng – không chỉ là một phần của chuỗi cung ứng mà còn là yếu tố then chốt quyết định thành bại của doanh nghiệp. Đây là khâu trực tiếp ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng, bởi tốc độ giao hàng, sự chính xác và trải nghiệm nhận hàng đều phụ thuộc vào giai đoạn này.

Thời sự - Logistics
Continuing Administrative Reform in Ba Ria - Vung Tau

Continuing Administrative Reform in Ba Ria - Vung Tau

(VLR) Amid the national push to restructure administrative units to optimize governance and improve public service delivery, Ba Ria - Vung Tau Province (BRVT) has taken the lead in implementing the initial phase of restructuring administrative divisions at the district and commune levels. This effort not only presents significant challenges but also offers critical opportunities, laying the groundwork for the province's sustainable development in the new era.

English
High-Quality Concrete Floors: A Foundational Factor for Modern Logistics Warehouses

High-Quality Concrete Floors: A Foundational Factor for Modern Logistics Warehouses

(VLR) Amid the robust growth of Vietnam's logistics sector, improving infrastructure quality especially concrete floors has become crucial to enhancing warehouse operational efficiency. Premier Concrete Equipment Vietnam (PCE Vietnam), a subsidiary of the U.S.-based Allen Engineering Corporation, has emerged as a pioneer in providing international-standard concrete flooring solutions tailored to the dynamic logistics industry.

English

Đừng bỏ lỡ

Sàn bê tông chất lượng cao: Yếu tố nền tảng cho kho logistics hiện đại

Sàn bê tông chất lượng cao: Yếu tố nền tảng cho kho logistics hiện đại

(VLR) Trong bối cảnh ngành logistics tại Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ, việc cải thiện chất lượng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là sàn bê tông, đóng vai trò quan trọng trong nâng cao hiệu quả vận hành nhà kho. Premier Concrete Equipment Việt Nam (PCE Việt Nam), thành viên của tập đoàn Allen Engineering Corporation (Mỹ), đã trở thành một trong những đơn vị tiên phong cung cấp các giải pháp sàn bê tông đạt chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp logistics đang trên đà phát triển mạnh.

Thương hiệu - Giao thương
Lịch thanh toán “365 ngày hạnh phúc” cho khách hàng sở hữu căn hộ Polaris

Lịch thanh toán “365 ngày hạnh phúc” cho khách hàng sở hữu căn hộ Polaris

Đón xu hướng dòng tiền, và nhu cầu tự do tài chính của người trẻ yêu biển, chủ đầu tư TDG Group ra mắt giải pháp tài chính cho khách hàng sở hữu căn hộ Polaris với lịch thanh toán siêu đặc biệt “365 ngày hạnh phúc”.

Thương hiệu - Giao thương
Optimizing "Last Mile" Logistics: The Key to Enhancing Delivery Efficiency

Optimizing "Last Mile" Logistics: The Key to Enhancing Delivery Efficiency

(VLR) In an era where e-commerce is booming, "last mile" logistics the final stage of delivery where goods are transported from distribution centers to consumers has become more than just a part of the supply chain; it is a critical factor determining the success or failure of businesses. This stage directly impacts customer satisfaction, as delivery speed, accuracy, and the overall receiving experience rely heavily on its efficiency.

English
Tối ưu hóa Logistics "Last Mile": Chìa khóa nâng cao hiệu quả giao hàng

Tối ưu hóa Logistics "Last Mile": Chìa khóa nâng cao hiệu quả giao hàng

(VLR) Trong thời đại thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, logistics "last mile" – giai đoạn vận chuyển cuối cùng đưa hàng hóa từ trung tâm phân phối đến tay người tiêu dùng – không chỉ là một phần của chuỗi cung ứng mà còn là yếu tố then chốt quyết định thành bại của doanh nghiệp. Đây là khâu trực tiếp ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng, bởi tốc độ giao hàng, sự chính xác và trải nghiệm nhận hàng đều phụ thuộc vào giai đoạn này.

Thời sự - Logistics
Global Manufacturing Shift: China, Mexico, and the Impact on U.S. Supply Chains

Global Manufacturing Shift: China, Mexico, and the Impact on U.S. Supply Chains

(VLR) In the context of globalization and trade tensions, Chinese companies are relocating production to Mexico, creating significant changes in supply chains and having a profound impact on the U.S. economy.

English
Dịch chuyển sản xuất toàn cầu: Trung Quốc, Mexico và tác động đến chuỗi cung ứng Mỹ

Dịch chuyển sản xuất toàn cầu: Trung Quốc, Mexico và tác động đến chuỗi cung ứng Mỹ

(VLR) Trong bối cảnh toàn cầu hóa và căng thẳng thương mại, các công ty Trung Quốc đang chuyển dịch sản xuất sang Mexico, tạo ra những thay đổi đáng kể trong chuỗi cung ứng và ảnh hưởng sâu rộng đến kinh tế Mỹ.

Thời sự - Logistics
TP.HCM: Ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng

TP.HCM: Ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng

Chủ tịch UBND Thành phố đã có ý kiến chỉ đạo về triển khai Thông báo số 468/TB-VPCP ngày 15/10/2024 của Văn phòng Chính phủ về Kết luận Phiên họp lần thứ năm của Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu.

Hạ tầng
Green Logistics in Asia: A New Driver for Transport Development

Green Logistics in Asia: A New Driver for Transport Development

As climate change becomes a global challenge, industries are compelled to innovate and adapt to the demands of sustainable development. Logistics, a vital artery in the global supply chain, is no exception to this trend.

English
Logistics xanh tại châu Á: Động lực mới phát triển ngành vận tải

Logistics xanh tại châu Á: Động lực mới phát triển ngành vận tải

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang trở thành thách thức toàn cầu, các ngành công nghiệp đều buộc phải đổi mới để thích nghi với yêu cầu về phát triển bền vững. Ngành logistics vốn đóng vai trò huyết mạch trong chuỗi cung ứng toàn cầu – cũng không nằm ngoài xu thế này.

Logistics xanh
Nhà giáo trong xu hướng chuyển đổi số

Nhà giáo trong xu hướng chuyển đổi số

Buổi tọa đàm “Vai trò nhà giáo trong thời kỳ chuyển đổi số” đã mang đến nhiều góc nhìn sâu sắc về cơ hội và thách thức mà ngành giáo dục Việt Nam đang đối mặt. Sự kiện khẳng định rằng chuyển đổi số không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là cơ hội lớn để nhà giáo định hình tương lai giáo dục. Trong kỷ nguyên số, nhà giáo không chỉ cần thay đổi cách giảng dạy mà còn phải đổi mới tư duy để đồng hành cùng học sinh trước những thách thức mới.

Đào tạo