Chuỗi giá trị thay đổi tư duy làm nông nghiệp

Từ chuyện đưa "miệt vườn" về vùng vải Hải Dương

Từ lâu vải Thanh Hà (Hải Dương) đã nổi tiếng với tư cách là một trong những thương hiệu trái cây hàng đầu ở Việt Nam. Trong những năm qua, Hải Dương đã tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến thương mại hiệu quả. Năm ngoái, có thể kể  đến như "Hội nghị xúc tiến thương mại vải thiều và sản phẩm tiêu biểu của tỉnh năm 2022"; "Lễ hội vải thiều Thanh Hà 2022" với một loạt hoạt động (lễ rước vải thiều Thanh Hà vào chùa Thanh Lanh, cắt băng mở vườn vải thiều xuất khẩu, du khách thăm vùng trồng vải tiêu chuẩn xuất khẩu…). Trong khuôn khổ sự kiện còn diễn ra Hội thi “Vải thiều Thanh Hà - Tinh hoa văn hóa xứ Đông”.

Đặc biệt, Hải Dương đã sáng tạo gắn vùng trồng vải với du lịch. Cây vải không những là loại cây trồng chủ lực, đem lại hiệu quả kinh tế cho bà con sinh hoạt nhiều huyện của tỉnh Hải Dương mà nó còn trở thành một loại hình du lịch "miệt vườn" đặc sắc.

Với mong muốn đưa du lịch trải nghiệm "miệt vườn" trở thành điểm du lịch, vừa qua nhiều công ty du lịch lữ hành Hải Dương đã triển khai nhiều hoạt động tích cực như: Tổ chức các tour, kết hợp với các doanh nghiệp lữ hành Hà Nội và các bản xứ để thúc đẩy lượng lữ khách đến với Hải Dương, trong đó, du lịch vườn vải là địa điểm đặc biệt.

Nhiều doanh nghiệp lữ hành đã và đang lên kế hoạch kết nối vùng vải Thanh Hà với những địa điểm văn minh lịch sử vang tiếng của Hải Dương và miền đất vải. Bên cạnh việc nâng cao năng suất và giữ vững chất lượng vải thiều dấu ấn, mở rộng thị trường tiêu thụ và xuất khẩu vải thiều, tiến tới xây dựng xong thị trường bền vững cho sản phẩm vải thiều Thanh Hà, Hải Dương sẽ đẩy mạnh tồn tại du lịch gắn với trung tâm vải nổi tiếng này.

Theo lãnh đạo Sở Du lịch Hải Dương, những năm gần đây ngoài niềm vui vải được mùa, được giá, người nông dân Thanh Hà còn có thêm niềm tự hào được chọn là điểm đến của nhiều du khách muốn trải nghiệm không khí đồng quê. Đặc biệt mùa vải năm nay, Thanh Hà đón rất nhiều đoàn khách quốc tế đến thăm. Như vậy, bên cạnh quả vải, giá trị vô hình đi kèm của mảnh đất trồng vải cần được quan tâm đầu tư, khai thác tốt hơn nữa.

Theo bà Bùi Hồng Hạnh – Việt kiều Pháp nhân một chuyến trải nghiệm miệt vườn tại Hải Dương, địa phương hoàn toàn có thể khai thác du lịch mùa vải chín và tăng giá trị cho vùng đất Thanh Hà từ việc bán những sản phẩm được chế biến từ quả vải. 

Đến tư duy nông nghiệp thời chuyển đổi số

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNN Lê Minh Hoan, năm 2022, ngành NN&PTNN có 4 điểm sáng quan trọng. Một là, kết quả đạt được làm sâu sắc hơn vai trò "trụ đỡ" của ngành nông nghiệp, đóng góp cho tăng trưởng chung của toàn bộ nền kinh tế, đảm bảo vấn đề an ninh lương thực và các vấn đề xã hội. 

tư Hai là, nhận thức rõ vai trò kiến tạo nền nông nghiệp và kiến tạo không gian thị trường nông, lâm, thủy sản, năm 2022, chúng ta đã mở cửa rất nhiều thị trường, đưa nhiều loại nông sản của Việt Nam sang các thị trường khó tính. Sản phẩm nông sản của Việt Nam đáp ứng được yêu cầu của tất cả các thị trường khó tính nhất.

Thứ ba, “Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050” đã bắt đầu lan tỏa, chuyển đổi ngành nông, lâm, ngư nghiệp từ tăng trưởng dựa trên đơn giá trị sang tăng trưởng tích hợp đa giá trị. Những mô hình nông nghiệp mới, cùng các sản phẩm OCOP xuất hiện ngày càng nhiều.

Thứ tư, tư duy của các doanh nghiệp xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đã bắt đầu thay đổi. Năm 2022, giá gạo xuất khẩu bình quân của Việt Nam đã cao nhất thế giới, vượt qua các đối thủ Ấn Độ, Thái Lan.

Kết quả này là nhờ tỷ trọng gạo phẩm cấp cao, gạo đặc sản chất lượng thơm ngon của ta ngày càng nhiều. Đây là điều không thể đảo ngược, phải hướng tới thị trường cấp cao hơn để tạo ra lợi nhuận cao hơn cho doanh nghiệp và người nông dân. Thông qua những doanh nghiệp xuất khẩu gạo sang thị trường EU, thị trường Nhật Bản, ngành lúa gạo Việt Nam đã thoát ly sản lượng để hướng vào chất lượng.

Tuy nhiên, nông nghiệp Việt Nam đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn từ các vấn đề nội tại và các yếu tố khách quan, như: nguồn tài nguyên cạn kiệt, biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng trên thế giới.

Để thực hiện được các mục tiêu phát triển bền vững, việc chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững là cần thiết. Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được xây dựng trên quan điểm sản xuất nông nghiệp có trách nhiệm, hiện đại, hiệu quả và bền vững; phát triển nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải carbon thấp, thân thiện với môi trường; phát triển nông nghiệp, nông thôn gắn liền với bảo tồn tài nguyên và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Theo "Tư lệnh" ngành NN&PTNN, một trong những điểm yếu của nông nghiệp Việt Nam hiện nay là đang bấp bênh, lý do quan trọng là thiếu tính chuyên nghiệp. Do đó, chuẩn hóa quy trình canh tác phải bắt đầu từ người nông dân. Ông cho rằng, tiền trong túi là tiền hữu hạn, còn tiền trong đầu mới là vô hạn. Đây là quá trình chúng ta giúp người nông dân hiểu biết hơn, nâng tầm lên.

Tri thức hóa người nông dân thành công đòi hỏi người nông dân phải sẵn lòng chuyên nghiệp hóa chính mình. Mọi sự hỗ trợ của Nhà nước đều là vô nghĩa nếu người nông dân không thay đổi. Do đó, bà con nông dân hãy thay đổi đi, rồi sẽ có chuyên gia, đoàn thể giúp đỡ; còn nếu cứ đóng cửa, cứ nghĩ mình giỏi rồi thì sẽ không cần nữa.

"Bây giờ người tiêu dùng ở các nước đưa ra yêu cầu nông sản không chỉ đạt chất lượng cao, đảm bảo an toàn thực phẩm, mà họ còn quan tâm rằng quá trình canh tác đó có tác động gây hại đến môi trường thiên nhiên hay không, có làm tăng biến đổi khí hậu hay không? Hải sản đánh bắt có tuân thủ luật pháp quốc tế hay không? Rất mừng là doanh nghiệp chúng ta đã bắt đầu thay đổi", Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết./.