Từ cảng nước sâu đến sà lan điện: Bước chuyển lớn của logistics Việt

Dự án siêu cảng 13.000 tỷ đồng tại Lạch Huyện – Đòn bẩy chiến lược cho miền Bắc

Việc CMA CGM và Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn ký kết đầu tư xây dựng hai bến container số 7 và 8 tại Lạch Huyện – Hải Phòng được đánh giá là một bước ngoặt chiến lược cho khu vực kinh tế phía Bắc. Hai bến container dài tổng cộng 900 mét, được thiết kế để tiếp nhận tàu mẹ có sức chở lên tới 18.000 TEU, sẽ đưa Hải Phòng bước vào hàng ngũ các cảng nước sâu có khả năng phục vụ các tuyến vận tải quốc tế trực tiếp, thay vì phải trung chuyển qua các cảng nước ngoài như trước đây.

Tổng mức đầu tư gần 13.000 tỷ đồng không chỉ thể hiện tầm nhìn dài hạn mà còn là lời cam kết mạnh mẽ về hiệu quả vận hành và tính bền vững. Dự kiến khi đi vào hoạt động năm 2028, cảng mới sẽ nâng tổng công suất khu vực lên thêm 1,9 triệu TEU mỗi năm, đồng thời tạo ra khoảng 600 việc làm trực tiếp và hàng nghìn cơ hội gián tiếp cho người lao động địa phương. Đây cũng là minh chứng cho xu hướng dịch chuyển đầu tư vào khu vực cảng biển miền Bắc, nơi có vị trí kết nối chiến lược với Trung Quốc, Nhật Bản và các tuyến hàng hải xuyên Thái Bình Dương.

Logistics xanh – Sà lan điện mở đường cho vận tải thủy bền vững

Nếu như Hải Phòng đang là tâm điểm đầu tư vào cảng nước sâu và trung tâm trung chuyển quốc tế, thì tại phía Nam, một làn sóng đổi mới khác đang âm thầm diễn ra – đó là sự xuất hiện của các giải pháp vận tải nội địa thân thiện môi trường. Mới đây, Gemadept và CMA CGM đã chính thức ký kết thỏa thuận triển khai dự án vận hành sà lan chạy hoàn toàn bằng điện đầu tiên tại Việt Nam. Tuyến sà lan này có chiều dài khoảng 180 km, nối liền các trung tâm công nghiệp lớn ở Bình Dương với cảng nước sâu Gemalink tại Cái Mép – Bà Rịa – Vũng Tàu. Đây là bước đi mang tính tiên phong không chỉ về mặt công nghệ mà còn ở cấp độ hệ sinh thái: từ phương tiện vận tải, hệ thống trạm sạc, nguồn năng lượng tái tạo cho đến mô hình vận hành đều được thiết kế theo hướng phát thải ròng bằng 0.

Sà lan điện sẽ được sạc trực tiếp tại Gemalink – một trong những cảng tiên tiến nhất hiện nay, có tích hợp điện mặt trời và các giải pháp tự động hóa hiện đại. Mỗi chuyến đi sẽ giúp cắt giảm khoảng 30–40% lượng khí CO₂ so với phương tiện diesel truyền thống, và tính trung bình mỗi năm sẽ giảm khoảng 778 tấn CO₂ theo tiêu chuẩn Well-to-Wake.

Không chỉ giải quyết bài toán phát thải, dự án còn mở ra một giải pháp vận tải thủy nội địa đáng tin cậy và hiệu quả về chi phí, đặc biệt trong bối cảnh hệ thống đường bộ miền Nam đang chịu áp lực quá tải. Thêm vào đó, việc áp dụng sà lan điện cũng giúp giảm ô nhiễm tiếng ồn, tiết kiệm chi phí nhiên liệu dài hạn và phù hợp với tiêu chuẩn môi trường của các thương hiệu lớn như Nike – đối tác logistics toàn cầu của CMA CGM, vốn đang đặt kỳ vọng cao vào chuỗi cung ứng xanh tại Việt Nam.

Kết nối Bắc – Nam, hội nhập khu vực bằng chuỗi logistics tích hợp

Sự song hành giữa hai dự án – một ở miền Bắc, một ở miền Nam cho thấy chiến lược kép của CMA CGM trong việc xây dựng chuỗi logistics toàn diện tại Việt Nam. Với sự hiện diện tại thị trường từ năm 1989, tập đoàn này hiện sở hữu cổ phần tại nhiều cảng quan trọng như Gemalink, VICT và hợp tác với hơn 7 cảng dọc theo chiều dài đất nước. CMA CGM không chỉ mang đến vốn đầu tư, mà còn chuyển giao công nghệ quản lý cảng hiện đại, kinh nghiệm khai thác tuyến hàng hải toàn cầu và mô hình kết nối đa phương thức. Điều này giúp tăng hiệu quả khai thác hàng hóa, giảm thời gian lưu bãi và tăng tính kết nối giữa các trung tâm sản xuất trong nước với thị trường xuất khẩu toàn cầu.

Xa hơn, chiến lược của CMA CGM tại Việt Nam còn mang tính toàn cầu hóa, hướng đến mục tiêu biến Việt Nam thành trung tâm trung chuyển và phân phối hàng hóa lớn trong khu vực. Việc tích hợp hệ sinh thái logistics xanh – thông minh – kết nối xuyên suốt sẽ là yếu tố then chốt để Việt Nam đón đầu xu thế dịch chuyển chuỗi cung ứng, đồng thời tận dụng tốt hơn các lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam là thành viên.

Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ sang các mô hình phát triển xanh và bền vững, việc CMA CGM triển khai đồng thời hai dự án lớn tại Việt Nam là một dấu mốc chiến lược, không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành logistics mà còn đặt nền móng cho mô hình chuỗi cung ứng thân thiện môi trường đầu tiên trong khu vực.

Từ Hải Phòng đến Cái Mép, từ sà lan điện đến cảng nước sâu, các dự án này góp phần chuyển hóa ngành logistics Việt từ “công cụ hỗ trợ” thành “đòn bẩy tăng trưởng”, tạo nên lực đẩy mới cho thương mại, sản xuất và hội nhập quốc tế. Quan trọng hơn, nó mở ra một chương mới cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế – nơi mà hiệu quả vận hành không phải đánh đổi bằng môi trường, và tăng trưởng không tách rời trách nhiệm khí hậu.

Việt Nam, với vị trí địa chiến lược và sự quyết liệt trong cải cách, hoàn toàn có cơ hội trở thành trung tâm logistics xanh của châu Á nếu tiếp tục đón nhận và nhân rộng những mô hình tiên phong như vậy trong tương lai gần.